…………………………………………………………………………………………………………………………………. 1
فصل اول: شرح احوال محمود طیاری ……………………………………………………………………………………. 4
1-1 ) زندگی ……………………………………………………………………………………………………………………………………………… 5
1-2 ) آثار …………………………………………………………………………………………………………………………………………………… 5
1-3 ) ویژگی های هنری …………………………………………………………………………………………………………………………….. 7
فصل دوم: جامعه شناسی ادبیات …………………………………………………………………………………………. 10
2-1 ) بخش اول: درآمدی بر جامعه شناسی ادبیات ………………………………………………………………………………………. 11
2-1-1 ) درآمد ……………………………………………………………………………………………………………………………………….. 11
2-1-2) رابطة جامعه و ادبیات ……………………………………………………………………………………………………………………. 12
2-1-3 ) جامعه شناسی تولید اثر ادبی …………………………………………………………………………………………………………. 15
2-1-4 ) جامعه شناسی محتوای اثر ادبی ……………………………………………………………………………………………………… 16
2-1-5 ) هدف جامعه شناسی ادبیات …………………………………………………………………………………………………………… 17
2-2 )بخش دوم: نقد جامعه شناختی رمان ……………………………………………………………………………………………………… 19
2-2-1)درآمد …………………………………………………………………………………………………………………………………………….. 19
ت
2-2-2) زمینه های اجتماعی داستان و رمان …………………………………………………………………………………………………… 19
2-2-2-1) صنعت چاپ ……………………………………………………………………………………………………………………………… 21
2-2-2-2) پیدایش و گسترش مطبوعات ……………………………………………………………………………………………………… 21
2-2-2-3) تأسیس دارالفنون ……………………………………………………………………………………………………………………….. 22
2-2-2-4) ترجمه …………………………………………………………………………………………………………………………………….. 22
2-2-3) لوكاچ و نقد جامعه شناختی رمان ……………………………………………………………………………………………………. 23
2-2-4) گلدمن و نقد جامعه شناختی رمان ……………………………………………………………………………………………………. 25
2-2-5) نظریة بازتاب واقعیت …………………………………………………………………………………………………………………….. 29
2-2-6) جایگاه تیپ و شخصیت در رمان ……………………………………………………………………………………………………… 30
2-3) جمع بندی ………………………………………………………………………………………………………………………………………. 34
فصل سوم: تلخیص داستان ها …………………………………………………………………………………………….. 36
3-1) بخش اول: مجموعة خانة فلزی ………………………………………………………………………………………………………….. 37
3-1-1) دفتر اول ……………………………………………………………………………………………………………………………………….. 37
3-1-1-1) در پای درخت نارنج …………………………………………………………………………………………………………………… 37
3-1-1-2) چل منبر …………………………………………………………………………………………………………………………………….. 39
3-1-1-3) نقش …………………………………………………………………………………………………………………………………………. 40
3-1-1-4) شمع های مومی ………………………………………………………………………………………………………………………… 41
3-1-1-5) از هیچ شروع شد ……………………………………………………………………………………………………………………….. 42
3-1-2) دفتر دوم ……………………………………………………………………………………………………………………………………….. 43
3-1-2-1) نیاز ……………………………………………………………………………………………………………………………………………. 43
3-1-2-2) آدم زیادی …………………………………………………………………………………………………………………………………. 44
3-1-2-3) تصویر ………………………………………………………………………………………………………………………………………. 45
3-1-2-4) خانة فلزی …………………………………………………………………………………………………………………………………. 45
3-1-2-5) شاخه های كور ………………………………………………………………………………………………………………………….. 47
3-1-2-6) تهوع …………………………………………………………………………………………………………………………………………. 47
3-1-2-7) ف نفی می كند ………………………………………………………………………………………………………………………….. 48
3-1-2-8) چپاول ……………………………………………………………………………………………………………………………………….. 49
3-1-2-9) سقوط ……………………………………………………………………………………………………………………………………….. 49
3-1-2-10) شبانه ………………………………………………………………………………………………………………………………………. 51
3-2) بخش دوم: مجموعة طرح ها و كلاغ ها …………………………………………………………………………………………………. 51
3-3) بخش سوم: مجموعة كاكا ……………………………………………………………………………………………………………………. 53
3-3-1) كاسبكار ………………………………………………………………………………………………………………………………………… 54
3-3-2) كاكا ……………………………………………………………………………………………………………………………………………….. 54
3-3-3) كار به خانة ما آمد ………………………………………………………………………………………………………………………….. 55
3-3-4) نگاه به خوشحالی بود ……………………………………………………………………………………………………………………… 56
3-3-5) شب برفی زمستان چهل و دو …………………………………………………………………………………………………………… 57
3-3-6) یك جیپ دولتی در كوه های الموت ………………………………………………………………………………………………… 58
3-3-7) اقرار ……………………………………………………………………………………………………………………………………………… 59
3-4) بخش چهارم: مجموعة صدای شیر ……………………………………………………………………………………………………….. 60
3-5) بخش پنجم: مجموعة آن سال برفی ………………………………………………………………………………………………………. 62
3-5-1) زغال پزان ………………………………………………………………………………………………………………………………………. 64
3-4-2) هشت و نیم ……………………………………………………………………………………………………………………………………. 65
3-5-3) پروانه …………………………………………………………………………………………………………………………………………….. 66
3-5-5) مینا ………………………………………………………………………………………………………………………………………………… 67
3-5-6) آن سال برفی ………………………………………………………………………………………………………………………………… 67
3-5-7) پالتو ……………………………………………………………………………………………………………………………………………… 67
3-5-8) كج كلاه خان ………………………………………………………………………………………………………………………………….. 68
3-5-9) رزماری ………………………………………………………………………………………………………………………………………….. 69
3-5-10) باقالی به چند من ………………………………………………………………………………………………………………………….. 69
3-5-11) تخت روان ………………………………………………………………………………………………………………………………….. 70
3-5-12) شمعدانی ها …………………………………………………………………………………………………………………………………. 70
3-5-13) درختزاران برگ خاطره ریخته ………………………………………………………………………………………………………… 72
3-5-14) باد با ما نیست ……………………………………………………………………………………………………………………………… 72
3-5-15) كلت …………………………………………………………………………………………………………………………………………… 73
3-5-16) شیروانی در باد ……………………………………………………………………………………………………………………………… 73
3-5-17) پنگوئن ها ……………………………………………………………………………………………………………………………………. 74
3-6) بخش ششم: رمان سینما ……………………………………………………………………………………………………………………….. 76
3-7) جمع بندی …………………………………………………………………………………………………………………………………………. 82
فصل چهارم: نقد جامعه شناختی داستان ها ………………………………………………………………………….. 84
4-1) مروری بر نظریات مهم در نقد جتمعه شناختی ادبیات ……………………………………………………………………………… 85
4-1-1 )بخش اول: نقد مجموعة خانة فلزی ………………………………………………………………………………………………… .88
4-1-1-1) نقد داستان چل منبر …………………………………………………………………………………………………………………….. 89
4-1-1-2) نقد داستان شمع های مومی ………………………………………………………………………………………………………….. 91
4-1-1-3) نقد داستان نیاز ……………………………………………………………………………………………………………………………. 93
4-1-1-4) نقد داستان آدم زیادی ………………………………………………………………………………………………………………….. 93
4-1-1-5) نقد داستان خانة فلزی ………………………………………………………………………………………………………………….. 95
4-1-1-6) نقد داستان تهوع ………………………………………………………………………………………………………………………… 95
4-1-1-7) نقد داستان سقوط …………………………………………………………………………………………………………………………96
4-1-2) بخش دوم: نقد مجموعة طرح ها و كلاغ ها ………………………………………………………………………………………… 97
4-1-3) بخش سوم: نقد مجموعة كاكا …………………………………………………………………………………………………………. 104
4-1-3-1) نقد داستان كاسبكار ……………………………………………………………………………………………………………………105
4-1-3-2) نقد داستان كاكا …………………………………………………………………………………………………………………………. 106
4-1-3-3) نقد داستان كار به خانة ما آمد …………………………………………………………………………………………………….. 107
4-1-3-4) نقد داستان نگاه به خوشحالی بود ………………………………………………………………………………………………… 109
4-1-3-5) نقد داستان یك جیپ دولتی در كوه های الموت …………………………………………………………………………… 110
4-1-4) بخش چهارم: نقد مجموعة آن سال برفی ………………………………………………………………………………………….. 111
4-1-4-1) نقد داستان زغال پزان ………………………………………………………………………………………………………………… 111
4-1-4-2) نقد داستان آن سال برفی …………………………………………………………………………………………………………… 113
4-1-4-3) نقد داستان كج كلاه خان ……………………………………………………………………………………………………………. 114
4-1-4-4) نقد داستان رزماری ……………………………………………………………………………………………………………………. 116
4-1-4-5) نقد داستان باد با ما نیست …………………………………………………………………………………………………………… 117
4-1-4-6) نقد داستان كلت ……………………………………………………………………………………………………………………….. 118
4-1-4-7) نقد داستان پنگوئن ها ………………………………………………………………………………………………………………… 119
4-1-5) بخش پنجم: نقد رمانِ رمان سینما ……………………………………………………………………………………………………. 120
4-1-6) جمع بندی …………………………………………………………………………………………………………………………………… 139
فصل پنجم: نتیجه گیری …………………………………………………………………………………………………….. 140
فهرستمنابع………………………………………………………………………………………………………………………………………………..145
جدول……………………………………………………………………………………………………………………………………………………….147
نمودارها …………………………………………………………………………………………………………………………………………………….149
چكیده
هنر و جامعه همواره بر یكدیگر تأثیرات متقابل داشته اند. آثار ادبی (داستان و رمان) از این جهت كه ریشه در اجتماع دارند، پدیده ای اجتماعی محسوب می شوند و بیانگر مسائل اجتماع خود هستند. از سوی دیگر، جنبة واقع گرایانة داستان و رمان در اغلب موارد، سبب شده، این نوع ادبی، آینة اجتماع و بازتاب دهندة مسائل و واقعیت های اجتماع خود باشند.
توصیف پیوندهای جامعه و ادبیات و تبیین نحوة انعكاس واقعیت های اجتماعی در آثار ادبی، هدف جامعه شناسی ادبیات است. لوكاچ و گلدمن، به عنوان بزرگ ترین صاحب نظران عرصة جامعه شناختی ادبیات، رمان را برگردان زندگی اجتماعی و زاییدة جهان نگری نویسنده می داانند. آنها در نظریات خود به بازتاب واقعیت های اجتماعی می پردازند.
این رساله سعی نموده تا با بررسی تحولات تاریخی، اجتماعی و فرهنگی جامعه ی عصر نویسنده و جهان نگری او، بیان كند كه ساخت های جامعه و اثر، همواره در پیوند با یكدیگر شكل گرفته اند. از همین رو آن چه در داستان و رمان آمده، بازتابی از واقعیات اجتماعی و آگاهی های جمعی و طبقاتی است. مطالعة هر یك از داستان های طیاری نشان می دهد كه او كم و بیش، مصالح و درونمایة آثار خویش را از بطن اجتماع، تحوّلات اجتماعی و تجربیات زندگی خویش گرفته و با بیان تضادهای جوامع شهری و روستایی، به نقش و تأثیر ساختارها و ریخت های این جوامع پرداخته است.
هدف
مطالعه و تبیین یک اثر ادبی از دیدگاه علم جامعه شناسی با استفاده از مبانی، اصول و روش های تحقیق، مسألة اساسی پژوهش انتقادی در این حوزه است. در این تحلیل و بررسی، پژوهشگر به ادبیات به عنوان نهاد و پدیده ای اجتماعی می نگرد. در نقد جامعه شناختی ادبیات، توجه به خاستگاه فکریِ پدید آورندة اثر حائز اهمیّت است. توجه و دقّت نویسنده به بازتاب عینی واقعیات اجتماعی در اثر ادبی از یک طرف و تأثیر ارزش های اجتماعی جامعه و تحوّلات سیاسی بر شکل گیری انگیزه و خواست نویسنده از سوی دیگر، اصلی مهم در تحلیل و نقد جامعه شناختی ادبیات به شمار می رود.
از آن جایی که داستان و رمان بستر مناسبی برای طرح و بیان اندیشه ها و مسائل گوناگون اجتماعی، سیاسی و فرهنگی و حتّی عقاید و اندیشه های نویسنده به شمار می آید و مخاطبان و خوانندگان بیشتری را به خود جذب می کند، بدیهی است که توجه و دقت بیشتری را از سوی نویسندگان می طلبد تا بر اساس شناخت دغدغه های جامعه و خواست مخاطب، با ژرف نگری و دقّت بیشتری به تولید یک اثر ادبی بپردازند.
در این پژوهش که به صورت نقد جامعه شناختی صورت می گیرد، سعی می شود به نقد و بررسی داستان های محمود طیاری، از طریق تحلیل ساختار و محتوا و بررسی تحولات اجتماعی و فرهنگی بپردازد. مسألة اساسی دیگری که در این پژوهش، درصدد بررسی و پاسخ گویی به آن هستیم، میزان تأثیر پذیری نویسنده از رویدادها و واقعیت های اجتماعی و نحوة انعکاس آن در آثار داستانی اش است.
به طور کلّی، هدف اصلی این پژوهش این است که در جهت اثبات تعامل و پیوند میان آثار ادبی و جامعه ای که پدید آورندة اثر (نویسنده) را در خود پرورانده است، مطابق رهیافت های اساسی مبتنی بر آراء و نظریات صاحب نظران این عرصه و با رویکردی جامعه شناسانه نتایجی دقیق را حاصل کند.
ورزش و فعالیت بدنی به عنوان نمودی اجتماعی باید همگام با تغییرات و تحولات تدریجی توسعه یابد. یک جنبه مهم در ارتقا سطح کمی و کیفی عملکردهای ورزشی، وجود امکانات و زیرساخت‌های ورزشی مناسب و توسعه یافته است. در کشور ما به موازات افزایش علاقه عموم به ویژه نوجوانان و جوانان به ورزش و تربیت بدنی در سالهای اخیر، تمایل و رغبت سرمایه گذاران اعم از بخش خصوصی و دولتی نیز در بخشهای مختلف ورزش افزایش یافته است[16]. اماکن و فضاهای ورزشی نیز از این مقوله جدا نبوده و سالانه میلیاردها ریال صرف ساخت اماکن ورزشی جدید یا تجهیز اماکن ورزشی قدیمی میشود [10] . اما به نظر می‌رسد مسئله‌ای که کمتر مورد توجه قرار گرفته، وجود فرایند کنترل و متعاقب آن رعایت استانداردهای معین در مورد اماکن و فضاهای ورزشی است[5]. به طور عام پس از هرگونه سرمایه گذاری، وجود فرایند کنترل لازم و ضروری است. تعیین استانداردها یا الگوهای مطلوب، یکی از مهمترین مراحل فرایند کنترل به شمار می‌رود، چراکه مبنای مقایسه بین آنچه هست با آنچه باید باشد، همین استانداردها هستند[4].
ورزش و تربیت بدنی در کشور ایران رشته نوپایی است که هنوز هم بیشتر به شکل سنتی اداره میشود. اگرچه تا کنون تغییر و تحولاتی در این زمینه ایجاد شده است، لیکن تا رسیدن به معیارها و استانداردهای جهانی فاصلهای بسیار وجود دارد. تأسیسات و اماکن ورزشی نیز از این قاعده مستثنی نیست و از نظر کمی و کیفی برای دستیابی به استانداردهای رایج و مرسوم بینالمللی، راه درازی در پیش دارد]48[.
تربیت‌بدنی و ورزش برای اینکه بتواند وظایف خود را به نحو احسن انجام دهد به عواملی همچون مدیران و افراد متخصص در زمینه ورزش، مربیان کارآمد، اماکن ورزشی مناسب و ایمن و تجهیزات ورزشی مناسب نیازمند است. در این میان ایمنی اماکن و تأسیسات ورزشی بسیار حائز اهمیت میباشد. وضعیت ایمنی اماکن ورزشی از جمله موضوعهای مهم و مورد توجه متخصصین علوم ورزشی، طب ورزش و مسئولین سلامت جامعه است. اصطلاح “ ایمنی مقدم بر کار ” در اماکن ورزشی نیز باید در دستور کار معلمین و مربیان و مسئولین برنامهریزی فعالیتهای ورزشی قرار گیرد] 58[.
بدون تردید وجود وسایل غیراستاندارد و خطرناک و نیز استفاده از وسایل مستهلک و فرسوده، موجب صدمات بدنی و حتی در مواردی سبب مرگ ومیر کاربران اماکن و تجهیزات ورزشی خواهد گردید. در حالیکه وجود بعضی از این عوامل خطرزا میتواند به مرور موجب بروز صدمات شود، بعضی دیگر از آنها ممکن است در لحظات خاص سبب خسارت شدید و در بعضی مواقع خسارات جانی و مالی جبران ناپذیر شود که منجر به دعاوی حقوقی خواهد شد]46[ .
شنا اثرات بسیار سازنده در تامین سلامت جسمی و روانی انسان دارد[39]. استخرهای شنا زیرساخت اصلی این رشته ورزشی پرطرفدار در جامعه به شمار می‌رود و در تمام فصول سال مشتاقان و علاقمندان فراوان دارد و یکی از پرطرفدارترین و جذابترین مراکز ورزشی محسوب میشود و به عنوان یک مرکز ورزشی– تفریحی، به لحاظ ارتباط مستقیم گروه‌های مختلف انسانی، به عنوان یک منبع بالقوه‌ی انتشار آلودگی‌ها و بروز حوادث است[44] .
رعایت استانداردها در استخرها از جنبه‌های ایمنی و بهداشتی، بسیار مهم است، بهداشت استخرها جهت حفظ سلامتی شناگران از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است که بر طبق تحقیقات جابری(1382)، مهدی نژاد (1382)، دیندارلو (1384)، باریک بین و همکاران (1384)، نمری[1] و همکاران (2002)، رابی[2] وهمکاران (2007)، کایدوس[3] و همکاران (2008)، عدم رعایت استانداردهای بهداشتی در استخرهای شنا باعث بوجود آمدن بیماری‌ها و ناراحتی‌های مختلف از جمله: بیماری‌های قارچی، انگلی، پوستی و تنفسی، ناراحتی‌های چشم و گوش و اختلالات معده‌ای و روده‌ای میشود.
بر طبق تحقیقات پرن[4]و همکاران (1977)، فرگوسن[5] و همکاران (1983)، نیلسون و فروند[6] (2003)، عدم رعایت استانداردهای ایمنی استخرها باعث بوجود آمدن آسیب‌ها و حوادث ناگوار از جمله آسیب‌های نخاعی و غرق شدن افراد میشود. هاروار [7]و همکاران (2003) بیان می‌دارند که سالانه در آمریکا 4800 نفر شناگر جان خود را بخاطر حوادث در کنار استخرها از دست میدهند و تعداد زیادی هم دچار صدمات مغزی می‌شوند که علت اصلی آن کاهش ایمنی استخرهاست.
شنا با تمام منافع و محاسنی که در رابطه با سلامتی افراد دارد مسایل و مشکلات خاص خود را دارد، از جنبه‌های مختلف از جمله محیط شنا، آبی که شنا در آن انجام میشود، رعایت موارد ایمنی فردی و گروهی، عادات و شیوه‌های مختلف مورد استفاده شناگران و مربیان، بیماری‌ها و عوارضی که ممکن است سلامت انسان را در استخرهای شنا تهدید نماید قابل بررسی است. هر ساله تعدادی افراد که عمدتا از گروه سنی نوجوان و جوانان نیز می‌باشند قربانی این مسایل و مشکلات شده یا عوارض آن گریبان گیرشان میشود. درحالیکه قسمت اعظم این مسایل قابل پیشگیری و کنترل هستند، عدم اطمینان از بهداشت و ایمنی استخرها، بسیاری از علاقمندان به ورزش شنا را از مراجعه به این اماکن منصرف میکند، ورزشی که با اندکی توجه به شرایط بهداشتی و ایمنی آن میتواند به بهترین سرگرمی برای پرکردن اوقات فراغت بسیاری از مردم تبدیل شود[24] .
به موازات افزایش علاقه عموم به ویژه نوجوانان به شرکت در برنامههای ورزشی و استفاده از اماکن و تجهیزات ورزشی، مشکلات مربوط به ایمنی و بهداشت اماکن افزایش یافته است و پژوهشگران باید در این زمینه مطالعات بیشتری انجام دهند. هدف از انجام این تحقیق اهمیت بررسی وضعیت بهداشت، ایمنی و نیروی انسانی استخرها را مورد تاکید قرار می‌دهد عبارتند از: آیا استخرها در مقایسه با استانداردها از وضعیت بهداشتی و ایمنی مناسبی برخوردار هستند؟ به گونه‌ای که کلیه افراد بدون دغدغه‌ی خاطر از بروز بیماری و حوادث ناگوار بتوانند در استخرها با پرداختن به فعالیت ورزشی به تقویت قوای جسمانی بپردازند؟ آیا شناگران هنگام حضور در استخرها از امنیت کافی برخوردارند؟ آیا نیروی انسانی متخصص برای فراهم کردن محیطی امن و سالم در استخرها وجود دارد؟ لذا محقق در نظر دارد، استخرهای سرپوشیده استان گیلان را از لحاظ بهداشتی، ایمنی و نیروی انسانی بررسی نماید و با استانداردهای جهانی مقایسه کند. بنابراین سوال اصلی این پژوهش این است که تا چه حد استانداردهای بین المللی در استخرهای سرپوشیده استان گیلان رعایت میشود و وضعیت استخرها در مقایسه با آن استانداردها چگونه است.
[1] – B.Nemery
[2] – Rabi A
[3] – Kaydos-daniels
[4] – Pearn Jn.Nikon J
[5] – Fergusson DM
[6] – Nielsen LP،frcund KG
[7] – Hoover
اصل سازگاری خاص به نیاز تحمیلی بیان میکند که بدن به‌طور ویژه با نیازهایی که بر آن واقع میشود، سازگار میشود (Sale & MacDougall, 1981). بر اساس این اصل، انتظار می‌رود که شانه ورزشکاران رشتههای شنا، تنیس و هندبال باوجوداینکه در ادبیات کلینیکی به‌عنوان یک گروه (ورزشکاران بالای سر) در نظر گرفته می‌شوند اختلافات معنیداری در ویژگی‌های فیزیکی شانه داشته باشند.
هنگام بررسی نیازها و اهداف هر ورزش، باید میزان نیرو و تکرار حرکات را در نظر گرفت. به‌عنوان‌مثال پرتاب کردن توپ در بیسبال یک حرکت انفجاری برای به حداکثر رساندن سرعت توپ است؛ بنابراین پرتاب‌کننده در بیسبال تکرارهای نسبتاً کمی (1000 پرتاب هر هفته) (Johnson, 1988) با سرعت زاویهای حدود 7000 درجه بر ثانیه دارد (Dillman et al, 1993). برعکس، شنا کردن نیاز به شانه برای اجرای کار در مدت‌زمان بیشتر و بنابراین تکرار بیشتر دارد. شناگران معمولاً تکرارهای زیاد حدود 1147000گردش هر هفته (Johnson, 1988) در سرعت زاویهای حدود 80 درجه بر ثانیه انجام میدهند (Johnson, 1988) در مقابل بازیکنان تنیس حرفهای حدود 1000 گردش هر هفته و پرتاب‌کنندگان نیزه دانشگاهی حدود 300 گردش هر هفته انجام میدهند (Johnson, 1988). وقتی ازنظر کمی به‌عنوان‌مثال عمل ضربه زدن (حرکت دست) در شنا را با پرتاب کردن توپ در هندبال مقایسه میکنیم تفاوت‌هایی به‌طور روشن مشاهده میکنیم. یک ضربه شنا شامل کشش بازو در آب به‌منظور پیشروی بدن به سمت جلو است در مقابل، در پرتاب کردن توپ در هندبال، بازو مانند یک شلاق برای شتاب بخشیدن به توپ استفاده میشود. این اختلافات درحرکت از نیاز برای اجرای اهداف مختلف نشأت می‌گیرد. به‌طور ساده، هدف شنای کرال سینه به حداکثر رساندن حجم آب جابه‌جا شده با یک ضربه، بنابراین افزایش سرعت شناگر میباشد. درحالیکه هدف پرتاب کردن توپ در هندبال به حداکثر رساندن سرعت توپ با افزایش سرعت زاویهای بازو در زمان رهایی توپ میباشد.
از طرف دیگر دامنه حرکتی موردنیاز برای اجرای فعالیت در این رشتههای ورزشی با یکدیگر قابل قیاس نیست. به‌عنوان‌مثال، در طی هر ضربه در شنا، شناگر دست‌هایش را با ابداکشن کامل به جلو جهت ضربه زدن در آب و پیشروی بیشتر پرتاب میکند (Yanai et al, 2000). این پوزیشن به دلیل اینکه دست مقاومت آب را دریافت میکند یک بازوی گشتاوری بزرگ در مفصل شانه ایجاد میکند (Yanai et al, 2000). این نیرو باعث میشود که شانه با دامنه حرکتی فعال بیشینه، ابداکشن حداکثر را انجام دهد. رسیدن به ابداکشن کامل بازو برای هر ضربه نیاز به هماهنگی خوب و کارایی انرژی حرکات کتف و گلنوهومرال دارد. در مقابل، در طی پرتاب کردن توپ در مرحله مقدماتی، بازو ابداکشن 110-90 درجه و با حداکثر چرخش خارجی قرار دارد که با تغییر حرکت به حداکثر چرخش داخلی موجب پرتاب قوی و سریع توپ میشود (Dillman et al, 1993).
در ضربه شنا (حرکت دست) و بیشتر حرکات انجام شده در تنیس و هندبال، نیروی تولیدی در اندام فوقانی به‌طور اصلی توسط میانگین چرخش داخلی و اداکشن بازو تولید میشود (Kennedy et al,1987 Dillman et al, 1993، Burkhart et al, 2003). همچنین پرتاب کردن توپ، شامل پرتاب کردن بازو برای شتاب بخشیدن و به حداکثر رساندن سرعت آن در طی فاز شتاب و سپس کاهش شتاب آن به صفر
درجه بر ثانیه در طی مرحله کاهش شتاب و دنبال کردن حرکت میباشد (Dillman et al, 1993،Burkhart et al, 2003). عضلات چرخش دهنده خارجی بازو همراه با عضلات تثبیت‌کننده کتف و گلنوهومرال مسئول آهسته کردن حرکت بازو به‌صورت اکسنتریک در طی این فاز می‌باشند (Kibler,1998, Burkhart et al, 2003). در شنا، مقاومت آب سرعت چرخش داخلی را به حدود 80 درجه بر ثانیه می‌رساند (et al, 1997 Bak، Yanai et al, 2000)؛ بنابراین، نیاز به گروه عضلات چرخش دهندههای خارجی بازو و تثبیت‌کنندههای کتف برای کاهش شتاب بازو در طی فاز ضربه دست[4] زیاد بالا نیست. این نبود مرحله کاهش شتاب ممکن است برجسته‌ترین اختلاف میان اعمال شنا کردن و پرتاب کردن توپ در هندبال و ضربه تنیس باشد. این نیاز در هنگام درمان این ورزشکاران گزارش‌شده است زیرا تصور بر این است که مرحله کاهش شتاب در پرتاب کردن در ارتباط با تغییر در دامنه حرکتی و سفتی خلفی شانه در بازیکنان هندبال و بیسبال است (Burkhart et al, 2003، Donatelli et al,2000).
با توجه به کمبود اطلاعات در مورد کینماتیک و فعالیت الکترومیوگرافی رشتههای مختلف پرتاب از بالای سر و ازآنجایی‌که در بررسیهای کلینیکی، ورزشکاران مختلف رشتههای پرتاب از بالای سر معمولاً به‌عنوان یک گروه در نظر گرفته می‌شوند و مطالعهای تاکنون به بررسی و مقایسه فعالیت الکترومیوگرافی (الگوی فراخوانی، سطح فعالیت و نسبت هم انقباضی) عضلات کمربند شانهای و ریتم اسکاپولوهومرال شانهی برتر و غیر برتر بازیکنان هندبال، تنیس، شناگران و افراد غیر ورزشکار در طی الویشن بازو در سطح اسکاپشن در شرایط اعمال بار و بدون اعمال بار پرداخته نشده است در این مطالعه محقق قصد بررسی این موضوع را دارد.
[1] specific adaptation to imposed demand (SAID) principle
[2] revolution
[3] whip
[4] swim stroke
[1] Glenoid fossa
[2] Acromioclavicle
[3] Sternoclavicle
[4] Glenohumeral
[5] Scapulothoracic
[6] Scapulothoracic joint
[7] Catchart
[8] Cadman
[9] Scapulohumeral rhythm
[10] Warner et al
[11] Glousman
[12] Overhead
[13] specific adaptation to imposed demand (SAID) principle
یکی از مهم ترین اجزای آمادگی جسمانی استقامت قلبی و تنفسی است. بنابراین هر نوع ارزشیابی آمادگی جسمانی باید شامل ارزشیابی عملکرد قلبی تنفسی هنگام فعالیت ورزشی و استراحت شود(فلاح عمران، 1384). پرداختن به فعالیت های استقامتی، سیستم قلبی عروقی و تنفسی را تحت تاثیر قرار می‌دهد و ضمن افزایش کارایی سیستم قلبی عروقی وتنفسی باعث مصرف چربی بدن، افزایش حداکثر اکسیژن مصرفی و تغییر در ترکیبات بدن می شود(هافمن، 1382). معتبرترین شاخص ظرفیت عملکردی دستگاه قلبی، تنفسی اکسیژن مصرفی بیشینه است (ویان اچ، 1382). از جمله عواملی که بر میزان حداکثر اکسیژن مصرفی در کودکان تاثیر می گذار، د بلوغ[3] است. بلوغ بر گسترش آمادگی هوازی از راه افزایش اندازه ی بدن به ویژه ابعاد قلب، ریه ها، عضلات، و دستگاه گردش خون تاثیر می گذارد. بلوغ بیولوژیک[4],عامل تعیین کننده و مهم هنگام مطالعه پاسخ های فیزیولوژیکی به ورزش و تمرین است. با توجه به تفاوت های بیولوژیکی افراد، اختلافاتی در اندازه بدن و رشد اندام ها (مثل افزایش در اندازه قلب، ریه ها، حجم خون و جرم عضله) پیش می آید (رولاند وهمکاران، 1997) و چون این موارد اهمیت بسیاری درتامین اکسیژن مورد نیاز افراد دارد بنابراین در افرادی – مثل نوجوانان نابالغ- که بدلیل رشد ناکامل اندام هایشان با محدودیت های قلبی عروقی روبه رو هستند و در نتیجه نمی توانند فعالیت ورزشی را تا حد واماندگی ارادی ادامه دهند، اکسیژن مصرفی در شرایط استراحت و هنگام ورزش با وزن بدن نسبت مستقیم نداشته، بلکه با درصدی از وزن بدن رابطه مستقیم دارد(گائینی و دبیدی روشن، 1387). به همین دلیل محققان تلاش کرده اند تارابطه بین رشد اجزای بدن با دیگر و یا کل بدن را دریابند و آن را در قالب معادلات آلومتریکی به نمایش گذارند. آلومتری[5] روشی است از بیان ریاضی مربوط به اینکه چگونه یک متغیر فیزیولوژیکی، آناتومیکی یا حرارتی به واحدی از اندازه بدن که معمولا وزن می باشد، با افزایش اندازه ارتباط پیدا می کند(Rowland,2005). در واقع معادله آلومتری عبارت از رابطه بین مقدار رشد یکی یا اجزای بیشتری از بدن با اجزای دیگر یا کل بدن است(رولند، 1380). برای بیان معادلات آلومتریک از دو شاخص قد و وزن استفاده می شود. با توجه به نوع متغیر فیزیولوژیکی، ارتباط آن با قد یا وزن بیان می شود. برای مثال متغیر فیزیولوژیکی مانند ظرفیت حیاتی بهترین رابطه را با قد دارد اما بسیاری از متغیرهای فیزیولوژیک بویژه اکسیژن مصرفی به وزن بدن وابسته‌اند و به عنوان ابزاری برای مقایسه یافته های خام افراد با اندازه های گوناگون استفاده می‌شوند(رولند، 1380). چند دلیل برای استفاده از این استاندارد نسبی مطرح شده است: نخست اینکه وزن بدن را می توان با دقت و به آسانی اندازه گرفت. دوم، در بیشتر رشته های ورزشی وزن بدن یک سازهی هنجارسازی مناسب می باشد و نمایان گر بار کار واقعی ورزش است(رولند، 1380). این معادلات نسبتی از تغییرات وزن بدن را بر حسب هزینه اکسیژن در نظر می گیرند. معادلات آلومتری به شکل زیر بیان می شود:
y=axb
در این معادله جرم بدن=x، توان آلومتری=b y=متغیر فیزیولوژیک(اکسیژن مصرفی).
بنابراین در معادله y=axb اگر b=1باشد، بدین معناست که y نسبت مستقیم با جرم بدن دارد و اگر b=0 باشد، جرم بدن هیچ تاثیری بر متغیر y ندارد و متغیر yمستقل از جرم بدن است. اما اگر با افزایش وزن، y به طور اندکی افزایش یابد، مانند فرایند رشد و تکامل جسمانی، b از صفر بزرگ تر و از 1 کوچک تر خواهد بود. اما چنانچه b بیشتر از 1 باشد، به این معناست که افزایش متغیر y به طور قابل توجهی بیشتر از افزایش وزن است و در صورتی که با افزایش وزن، مقدار y کاهش یابد، در نتیجه b منفی خواهد بود.
بیونن و همکاران(2002) در پژوهشی روی پسران 8 تا 16ساله ی غیر ورزشکار میزان ضریب آلومتری 75/0 را برای برآورد ظرفیت هوازی
پیشنهاد کردند. این امر نشان می دهد که Vo2max افراد نابالغ متناسب با وزن افزایش می یابد، اما اندازه تغییرات افزایش در Vo2max در مقایسه با افزایش وزن کمتر است. این موضوع تا حد زیادی نتیجه افزایش اندازه حجم اندام های وابسته( مانند قلب، ریه‌ها، حجم خون و عضله اسکلتی) به vo2 هنگام فعالیت ورزشی را خاطر نشان می کند. همزمان با رشد و افزایش جرم بدن، اندام های بدن نیز رشد می کنند، اما میزان رشد آن ها کمتر از رشد کل بدن است. در نتیجه از نسبت این اندام ها به کل بدن کاسته می شود و این موضوع در معادله آلومتری با توان 75/0 نشان داده می شود. در مطالعه رولاند و همکاران(1997) در یک طرح طولی-مقطعی 5 ساله توان معادله آلومتری در پسران 4/0، 53/0، 52/0، 61/0و 56/. و در دختران 63/0، 7/0، 66/0، 62/0 و متوسط توان در این مطالعه در پسران 53/0 و در دختران 65/0 به دست آمد بنابر نظر آن ها عوامل دیگری علاوه بر جرم بدن در مقیاس گذاری توان (b) معادله آلومتری دخیل هستند. برخی از این عوامل شامل تغییرات فردی در تشابهات هندسی، تغییرات در نسبت جرم عضله پا به جرم بدن، تفاوت در فعالیت های روزانه و فعالیت بدنی افراد و افزایش غلظت آنزیم های هوازی عضله یا انقباض عضله میوکارد[6] از فاکتورهای مستقل از اندازه هستند. آنها معتقدند وزن بدن به تنهایی در تنظیم Vo2max چندان قابل توجه نیست بلکه علاوه بر وزن، چربی بدن نیز از عوامل مداخله گر و تاثیر گذار است. ایسنمن و همکاران(2001) در بررسی ارتباط بین Vo2max و جرم بدن مردان و زنان جوان دونده ی مسافت های طولانی، ضرایب آلومتری پسران و دختران را به ترتیب 81/0 و 61/0 به دست آوردند. کوپر وهمکارانش در پژوهشی مقطعی روی 51 دختر 6 تا 17 ساله توان 79/0 را برای معادله آلومتریک ویژه برآورد Vo2max بدست آوردند. بیلی و همکارانش(1996)، در پژوهشی طولی روی 51 پسر 8 تا 15 ساله، توان 82/0 رابرای برآورد Vo2max از طریق معادله آلومتریک بدست آوردند. در مطالعه بنن و همکاران(1995) در یک مطالعه طولی، در 78 کودک سنین بین 11تا 14 سال مقیاس توان (b) بین 23/0 و 97/0 گزارش شد. در تحقیق لفتین و همکاران(1998) که حداکثر اکسیژن مصرفی اوج[7] به روش های آلومتری در 46 دختر چاق و 47 دختر با وزن نرمال انجام شد، مقدار مطلق vo2peak (لیتر در دقیقه) بین دو گروه مشابه بود. ولی vo2peak نسبی در گروه دختران چاق (نسبت به وزن) 50 درصد کمتر بود. در مطالعه ولسمن و همکاران(1997) که جوانان چاق را با جوانان با وزن طبیعی مقایسه کردند، توان وزن را 78/0در نمونه های سنین 11سال که شامل253 نمونه دختر و پسر با وزن نرمال و 35 نفر از جوانان چاق بودند وقتی شاخص قد هم در نظر گرفته شد توان وزن از69/0 به 61/0 کاهش پیدا کرد.
در تحقیق بیونن وهمکاران (1997)، ضرایب آلومتریکی Vo2max به ترتیب در دختران و پسران 799/0 و 536/0 به دست آمد. در پژوهشی میلانو وهمکارانش (2009) بر روی 54 نوجوان چاق و 33 غیر چاق (10 تا 16 ساله) دختر و پسر، روش مقیاس آلومتری با یک شاخص مشابهی برای پسران چاق57/0 و دختران 59/0 بدست آمد. در گروه غیر چاق ضریب 78/0 و 73/0 برای مردان و زنان بدست آمد. نویل و همکاران(1992)، مدل حداکثر جذب اکسیژن را در گروه افراد فعال( 179 مرد و 129زن) بررسی کردند، اختلافات درجرم بدن زیاد بود بااین حال، هیچ تفاوت معنی داری به طور جداگانه بین توان ها مشاهده نشد(63/0 و 72/0). اما یک تفاوت معنی دار ثابتی بین ضرایب پیدا شد(به ترتیب، 29/0 و 15/0). همچنین یافته های زهرا صابری و همکاران (1389) نشان داد که معادله بیونن و همکاران(2002) در ایران روایی قابل قبولی دارد و بین Vo2max مطلق در آزمون بروس و معادله آلومتری بیونن در گروه های سنی 12 تا 16 سال و در کل آزمودنی ها همبستگی مثبت بالایی وجود داشت و بیشترین همبستگی در 12ساله ها و کمترین در گروه سنی 15 سال بود. در صورتی که معادله آلومتریک معرفی شده در جامع دختران دانش آموز 10 تا 12 ساله ما کاربرد داشته باشد، به عنوان روشی آسان و سریع در دستیابی به میزان حداکثر اکسیژن مصرفی آن ها مورد استفاده قرار خواهند گرفت و میتواند جایگزین مناسبی برای روش های دیگر برآورد حداکثر اکسیژن مصرفی باشد. و از طرفی چون از عوامل مداخله گری مثل بلوغ و وزن آزمودنی ها ممکن است این معادلات را تحت تاثیر قرار بدهد، در تحقیق حاضر از سن دندانی برای کنترل بلوغ و از شاخص توده بدن(BMI) برای کنترل عامل وزن استفاده شد. بطور کلی این پژوهش در نظر دارد به این سوال پاسخ دهد که آیا معادلات آلومتری منتخب برای براورد ظرفیت عملی می تواند برای ارزیابی دانش آموزان دختر چاق و غیرچاق 10 تا 12 ساله شهر همدان مناسب باشد؟
[1]. VO2 max
[2]. Ergometr
[3]. Maturity
[4] Biological Maturity
[5] Allometry.
[6] Myocardial
[7] vo2peak
شعر، موسیقی و تلفیق این دو، از جمله مباحثی است که در حوزه موسیقی ایرانی حائز اهمیت می باشد.
بی شک هرگاه شعر و موسیقی با هم ادغام و ترکیب شده اند نه تنها منجر به خلق آثاری زیبا شده، بلکه بر مخاطب نیز تأثیر بسزایی داشته است.
اگرچه شعر به طور مستقل در مواردی جلوه گری نموده و به موسیقی و آهنگ احتیاج نداشته است ولی آنچه واضح است، موسیقی همواره، زیبایی و زینت شعر بوده و کمتر به خودی خود استقلال داشته است. خصوصاً در سرزمین ما، مردم هنگامی از موسیقی لذت می برند که با کلام توأم باشد.
نظر به اهمیت هماهنگی شعر و موسیقی پژوهشگر بر آن است این هماهنگی را در هفت اثر از آثار استاد محمدرضا شجریان که هر کدام در یکی از دستگاه های هفت گانه موسیقی اصیل ایرانی اجرا گردیده است مورد تحلیل و بررسی قرار دهد.
3-1- سوابق تحقیق
تحقیقاتی پیرامون تلفیق شعر و موسیقی توسط استادانی نظیر: استاد حسین دهلوی در کتاب «پیوند شعر و موسیقی»، استاد حسین علی ملاح در کتاب «پیوند شعر و موسیقی» و فرصت الدوله شیرازی در کتاب «بحور الالحان» شده است. علیرغم غنای علمی و ادبی که دارند در هیچکدام از این تحقیقات یک غزل از ابتدا تا انتها بررسی نشده و بیشتر به خود موضوع تلفیق توجه شده است. حال آنکه در این پژوهش به یکایک ابیات پرداخته شده است.
4-1- فرضیه های تحقیق
– وزن شعر با دستگاه موسیقی ارتباط دارد.
– مضمون شعر با دستگاه و ملودی مرتبط است.
– اشعار از جنبه های ادبی و بلاغی انتخاب شده اند.
– اشعار ساده مورد انتخاب بوده اند.
5-1- اهداف تحقیق
هدف از این تحقیق دستیابی به ارتباط بین ابعاد ادبی و جنبه های موسیقایی می باشد.
6-1- جنبه نوآوری و جدید بودن تحقیق
تاکنون تحقیقی از این دست در موسیقی معاصر، حداقل مدون و جامع صورت نگرفته است.
7-1- روش انجام تحقیق
روش کار به صورت کتابخانه ای، میدانی و تطبیقی بوده و از طریق بررسی آثار مکتوب درخصوص موسیقی، مصاحبه، یادداشت برداری، دسته بندی مطالب گردآوری شده و پس از تجزیه و تحلیل، نگارش شده است.