وبلاگ

پایان‌نامه حاضر به بررسی ضرورت توجه سایر حوزه‌های مؤثر در پیشگیری از وقوع جرم در تعامل با قوه قضائیه می‌پردازد. یكی از این حوزه‌ها توجه به نقش وزارت رفاه و تأمین اجتماعی در پیشگیری از وقوع جرم می‌باشد. محور قرار دادن برنامه‌ها و طرح‌هایی كه وزارت رفاه و تأمین اجتماعی به موجب قوانین و آیین نامه‌ها و دستورالعمل‌ها به منظور پیشگیری از بزهكاری انجام می‌دهند و نیز پاسخ‌گویی به این سؤالات كه این وزارتخانه چگونه و با الهام از كدام مدل پیشگیری در امر پیشگیری از بزهكاری نقش ایفا می نماید و دیگر اینكه وزارت رفاه در راستای پیشگیری از بزهكاری زنان و كودكان و طلاق و اعتیاد چه برنامه‌ها تدوین و ارائه می‌نماید از جمله اهدافی است كه پایان‌نامه مذكور در راستای پاسخ به آنها تدوین شده با توجه به اینكه ماهیت تحقیق توصیفی- تحلیلی می‌باشد برای جمع‌آوری اطلاعات موردنیاز، از روش میدانی و كتابخانه‌ای استفاده شده است.

با بررسی قوانین و آیین‌نامه كه تشریح كننده فعالیتهای وزارت رفاه و تأمین اجتماعی می‌باشد این نتیجه حاصل گردید كه این وزارتخانه در رهگذر برنامه‌های راهبردی خود و با رویكرد حمایتی، اصلاحی و با الهام پیشگیری سه مرحله‌ای (اولیه- ثانویه- ثالث) بلندمدت و كوتاه مدت و پیشگیری اجتماعی درصدد پیشگیری از بزهكاری می‌باشند. این وزارت‌خانه در راستای فعالیتهای خویش در پی آن است كه در مرحله اول افراد جامعه در دام علل و عوامل بزهكاری گرفتار نشوند و در مرحله دوم یعنی بعد از گرفتار شدن در دام علل و عوامل بزهكاری و انحراف با ارائه خدمات تخصصی درصدد رفع علل و عوامل مذكور برآید.

و در مرحله سوم یعنی بعد از ارتكاب بزه و منحرف شدن افراد جامعه، با ارائه فعالیتهای خویش سعی در جلوگیری از تكرار بزهكاری دارد.

برنامه‌ریزی برای كنترل و كاهش آسیب‌های اجتماعی و جرایم از وظایف حاكمیت‌ها می‌باشد تا با اتخاذ تدابیر مناسب و تدوین برنامه‌های كاربردی بستر لازم را برای ارتقاء سلامت اجتماعی مردم و جامعه فراهم كنند. در این راستا جوامعی موفق خواهند بود كه از تمام ظرفیت‌های موجود در جامعه بهره بگیرند. كشور ما نیز از این قاعده مستثنی نبوده، نیستو نخواهد بود. گرچه در ایران در حوزه پیشگیری از وقوع جرم عمدتاً برخوردهای قهری محور مداخلات بوده است اما نتایج حاصل از آن زیاد رضایت‌بخش نبوده كه افزایش پرونده‌های قضایی افزایش تعداد زندان و غیره موید نكته فوق می باشد عمدتاً پیشگیری‌های قضایی و انتظامی بوده و همچنین پیشگیری‌های وضعی در زمینه پیشگیری از وقوع جرم مدنظر بوده كه آنها هم از فراگیری و جامعیت لازم و اثرگذاری برخوردار نبودند كه با توجه به ماهیت موضوعات اجتماعی نباید انتظار هم داشت كه در برخوردهای قضایی- انتظامی در این زمینه اثرگذاری پایدار و مستمر داشته باشد، بعنوان مثال: در ابتدای بعد از انقلاب اسلامی ایران افراد معتاد مواد مخدر اعدام می‌شدند، سؤال این است كه آیا تعداد معتاد كمتر شده است؟ آیا سن معتادین بالا رفته است؟ آیا طرحهای متعددی از قبیل: والعادیات و غیره كه كه اجرا شده است توانسته در این زمینه تأثیر پایدار و ماندگار داشته باشد قابل ذكر است كه با پیچیده‌تر شدن روابط مهاجرت بی‌رویه به شهرهای بزرگ تنوع و فراوانی آسیب‌های اجتماعی را به همراه داشته است. با توجه به آمار مراجعین به مراكز مشاوره و آسیب‌های اجتماعی سازمان بهزیستی كشور، میانگین سنی این گروهها دچار آسیب از اواخر دهه سوم زندگی به اوایل دوره جوانی كاهش یافته است. دورانی كه هرفرد با بحران هویت مواجه شده و بیش از هر زمان دیگر آمادگی برای ابتلا به رفتارهای انحرافی را دارد فقدان برنامه و سیاست هماهنگ در زمینه آسیب‌ها و مشكلات اجتماعی، زمینه های مستعد برای افزایش شیوع و بروز مشكلات اجتماعی به دلیل جمعیت جوان كشور، و وجود پدیده‌های اجتماعی مهمی همچون مهاجرت

 فزاینده و شهرنشینی، گسترش مناطق حاشیه‌نشین و آمار روز افزون مشكلات اجتماعی مثل اعتیاد، جرم خشونت از دلایل مهمی هستند كه بازنگری جدی در برنامه‌های ناكارآمد گذشته و اصلاح دیدگاهی و رویكردها نسبت به مسایل اجتماعی و ارتقای فعالیت هماهنگ دستگاهها را اجتناب ناپذیر می‌نماید. به همین دلیل نباید از سایر ظرفیت‌ها و جنبه‌های پیشگیری از وقوع جرم غفلت كرد كه از مهمترین آنها می‌توان به پیشگیری اجتماعی اشاره و توجه كرد كه بدون شك با توجه به ماهیت اجتماعی موضوعات اجتماعی تقویت این جنبه می‌تواند بسیار مؤثر باشد. البته این پایان‌نامه به معنای این نیست كه سایر جنبه‌ها نباید مدنظر باشند كه منظور این است كه اولین و آخرین اقدامات در این زمینه نباید صرفاً انتظامی و قضایی باشد.

در این اثر تلاش بر این بوده است كه به توضیح و تحلیل یكی از وظایف وزارت رفاه و تأمین اجتماعی بر اساس اصول 21 و 29 قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران، در چارچوب سند چشم‌انداز توسعه به ویژه ماده 97 و همچنین مواد 1، 4، 5، 6، 8، 9، 15، 16 قانون ساختار نظام جامع رفاه و تأمین اجتماعی كه زمینه‌سازی برای تحقق اصول فراگیری، جامعیت، بسط پوشش بیمه، حمایتی و امدادی كشور و ایجاد هماهنگی و برنامه‌های اجرای قلمروهای سه‌گانه نظام جامع تأمین اجتماعی پرداخته و همچنین به بررسی شرایط موجود وزارت رفاه و تأمین اجتماعی و برنامه راهبردی تهیه شده شامل: مأموریت، چشمه انداز، شاخص تحقق آن، ارزشها، ذینفعان موضوعات استراتژیك و توصیف اهداف میان مدت و راهبردهای دین اهداف و اینكه در آینده می‌خواهد به چه نقطه برسد و راهبردهای مناسب در جهت رسیدن به این دورنما و سازمانها و نهادهایی كه در حوزه رفاه و تأمین اجتماعی فعالیت می‌كنند پرداخته شده است.

این اثر در چهار فصل تنظیم شده است، فصل اول (كلیات) كه در آن به طرح موضوع، اهمیت موضوع، هدف تحقیق، سؤالات و فرضیه‌های تحقیق پرداخته شده است و فصل دوم به مباحثی همچون مفهوم پیشگیری،‌ معانی لغوی و تعریف و انواع و فایده پیشگیری در فصل سوم به ساختار و بررسی اهداف تشكیل وزارت رفاه و تأمین اجتماعی در پیشگیری از جرم مورد بررسی قرار گرفته.

در هرصورت با وجود تلاش‌های زیاد پژوهشگر، این اثر خالی از نقص و كاستی نمی‌باشد كه البته نكات فوق و مثبت آن را مدیون اساتید محترم می‌باشد و نكات ضعف و كاستی آن به نگارنده اثر برمی‌گردد.

فصل اول: کلیات

1-1- طرح موضوع

مسئله بزهكاری و انحراف اطفال و نوجوانان از دیرباز در جامعه بشری مورد توجه اندیشمندان بوده است همزمان با گسترش انقلاب صنعتی وسعت دامنه نیازمندیها، محرومیت‌هایخاص از عدم امكان تأمین خواستها و احتیاجات زندگی موجب توسعه و دامنه‌دار فساد، عصیان، دزدی و… در اطفال و نوجوانان شده است.

هرروز صفحه حوادث از متنوع‌ترین صفحات روزنامه‌ها است كه خوانندگان بسیاری دارد. آمار جرم و جنایت خشونت، طلاق و… بی‌محابا در آنها نوشته می‌شود. برخی از دانشمندان عوامل محیطی و اجتماعی را منشأ جرم تلقی كردند. لذا این‌گونه مسایل امروزه برای كشور ما هم مطرح است و آثار مهلت آنها در سیمای جامعه آشكار است كودكان و نوجوانان سرمایه‌های جامعه هستند و سلامت روح و جسم آنها تضمین كننده سلامت جامعه آینده است.

با عنایت به نكته فوق پیشگیری از بزهكاری و انحراف اطفال و نوجوانان در حقوق ایران وجاهت قانونی دارد چرا كه خبرگان قانون اساسی و قانونگذار در افكار حقوق جزا مبانی قانون پیشگیری از جرم را پیش‌بینی كرده‌اند.

قطعاً پیشگیری از وقوع جرم در كاهش جرایم، بستن مفاسد جرم‌زا و كاهش ورودی پرونده‌ها بسیار مؤثر است اما مسلماً حركت در این مسیر نیازمند همكاری مشترك سه قوه است تا نتیجه مطلوب در پیشگیری از وقوع جرم حاصل شود.

درك این واقعیت كافی است تا نیاز به تحقیق جامعی كه نقش وزارت رفاه و تأمین اجتماعی كه به مثابه اصلی‌ترین و تأثیرگذارترین نهاد جامعه مدرن در زمینه رفاه و مسائل اجتماعی است و نقش مؤثری در پیشگیری از جرم دارد گردآوری نموده و به تجزیه و تحلیل آن بپردازد.

در این تحقیق سعی شده تا تمامی راهبرها و سیاستها و برنامه‌هایی كه وزارترفاه و تأمین اجتماعی در مقوله پیشگیری از جرم بكار برده را به صورت یكجا در دسترس علاقمندان و پژوهشگران قرار گیرد.

2-1- پیشینه تحقیق

تاكنون تحقیقی به عنوان «نقش وزارت رفاه و تأمین اجتماعی در پیشگیریاز جرم» وجود نداشته و یا حداقل نگارنده علیرغم تفحص موفق به پیدا كردن آن نشده است.

فقدان چنین تحقیق خود حاكی از ضرورت انجام آن است. در موضوع پیشگیری از جرم كتابها و مقالاتی تدوین شده است اما هیچ‌یك از این كتب و مقالات به بررسی نقش این وزارتخانه در پیشگیری از جرم نپرداخته است.

3-1- اهداف تحقیق

هدف از ارائه این اثر گردآوری و جمع‌بندی جامع و تحقیق و علمی و در عین حال مختصر از برنامه‌های پیشگیری از آسیب‌های اجتماعی وزارت رفاه و تأمین اجتماعی از ابتدا تاكنون است.

اگرچه علم پیشگیری از جرم تاریخچه بسیار كوتاهی دارد ولی به سبب اهمیت مسئله از یك سو و از سوی دیگر به علت تحولی مبتنی بر علم در حال تكامل پیشگیری از حساسیت بسیاری برخوردار است با عنایت به این نكته موضوع پایان‌نامه‌ام را «نقش وزارت رفاه و تأمین اجتماعی در پیشگیری از جرم» قرار داده‌ام و خواست قلبی‌ام این بوده كه یادآور تكالیف و خدمات این وزارتخانه در برابر مردم باشم.

4-1- سوالات تحقیق

سؤالات اساسی این تحقیق در چند محور قابل طرح است.

1- آیا وزارت رفاه تأمین اجتماعی نقش مؤثر در پیشگیری از جرم دارد.

2- آیا پیشگیری از جرم در این وزارتخانه قبل از وقوع جرم است یا بعد از وقوع جرم.

3- این وزارتخانه از چه نوع مدل پیشگیری استفاده می كند.

یکی از چالش­های اساسی در مسیر توسعه بخش کشاورزی، آفات و بیماری­هایی است که سالانه بخش قابل توجهی از محصولات کشاورزی را از بین می برند. در دهه­های گذشته برای غلبه بر چالش های فوق از سموم و آفت کش­ها به وفور استفاده گردیده است. اگر چه با این روش، کنترل آفات و بیماری ها تا حدود زیادی موفق بوده است اما پیامدهای زیست محیطی و خطراتی را برای سلامت انسان­ها به دلیل مصرف بی رویه این مواد، ایجاد می نماید (اتحادی و همکاران، 1390). همچنین برآورد مشکل آفات در گستره جهانی نشان می­دهد که اگر آفات وجود نداشتند تولید مواد غذایی جهان می­توانست تا یک سوم افزایش یابد. بر اساس آخرین آمار از سوی کمیته بین المللی حفظ نباتات در سال 1998 خسارت ناشی از آفات و بیماری­ها و علف­های هرز تا مرز 40% برآورد شده است. بر اساس این آمار باید گفت که با مبارزه با آفات تنها 7/27 درصد از خسارت کاسته شده است (سمیع، 1383).

با توجه به خطرات شناخته شده آفت­کش­های شیمیایی، در محیط زیست و سلامت انسان ها، مدیریت تلفیقی آفات سیستمی است که کاهش استفاده از آفت­کش­های شیمیایی را تشویق می کند و استفاده از روش های کنترل غیر شیمیایی را گسترش می دهد (Yorobe Jr, 2011). همچنین حفظ سلامت محصول در طول فصل زراعی، حفظ دشمنان طبیعی آفات در مزرعه و پیرامون آن، مراقبت هفتگی مستمر از مزرعه توسط کشاورزان و ارتقای توانمندی کشاورزان به سطح کارشناسان ماهر در مدیریت مزرعه از اصول بنیادین مدیریت تلفیقی آفات به شمار می رود (شریفی و همکاران، 1388).

علی رغم تلاش های فراوانی که در دهه­های اخیر برای آموزش روستاییان صورت گرفته، هنوز دانش و آگاهی روستاییان برای مدیریت تلفیقی آفات کافی نیست. این امر حکایت از آن دارد که شیوه های به کار گرفته شده از کارایی لازم برخوردار نبوده است. از این رو دانشمندان و متخصصان ترویجی، برای رفع این نواقص، به ارائه الگوها و رهیافت های جدیدی روی آورده اند که بیشتر بر مشارکت، قدرت بخشی، توسعه منابع انسانی و تسهیل تاکید دارند (اتحادی و همکاران،1390). انتشار ایده­ها و تکنولوژی های نوین در بین جوامع وقتی با موفقیت قرین خواهد بود که منجر به تغییر و دگرگونی در دانش، نگرش و رفتار اعضای جوامع گردیده و در نهایت مورد پذیرش آنها قرار گردد (بیگدلی و صدیقی، 1389). با بهبود نگرش­های فرد در مورد موضوع ها، احتیاج او به تفكر و تصمیم گیری­های جدید كم شده و رفتار او در برابر آن موضوع ها مشخص، عادتی و قابل پیش بینی می گردد. در این راستا سیاست‌گذاران معاصر نیز نیازمند ابزاری برای پیش‌بینی این که چگونه کشاورزان برانگیخته شدن و رهیافت‌های جدید را به عنوان شاخص‌های اجتماعی نظارتی که بر اساس آنها موفقیت سیاست‌ها قضاوت می‌شوند، بپذیرند (Austin et al., 1998). یکی از این رهیافت هایی که می تواند در ایجاد آگاهی و توانمندسازی کشاورزان در استفاده از مدیریت تلفیقی آفات اثر بخش باشد، رهیافت مدرسه در مزرعه است. كاربرد این رهیافت نشان می دهد كه برنامه آموزشی مشاركتی و عمل گرای نهفته در آن، می تواند نقش مؤثری در افزایش دانش كشاورزان نسبت به ابعاد مختلف مدیریت تلفیقی آفات مزارع ایفا نماید و درك آنان را در زمینه بوم شناسی زراعی، چرخه زندگی آفات و دشمنان طبیعی این موجودات مضر ارتقا بخشد و نوآوری محلی را بر انگیزد (علی میرزایی و همکاران،1389).

در همین راستا، دوره­های آموزشی ترویجی مدیریت تلفیقی آفات خیار با رهیافت مدرسه در مزرعه از سال 1390 تا 1392 به صورت مستمر در استان لرستان برگزار شده است، این دوره ها در کل استان از جمله در شهرستان های خرم آباد، بروجرد، سلسله و دوره چگنی اجرا شده است؛ این دوره­ها به صورت تقسیم بندی کشاورزان در گروه های 20 تا 25 نفره در کلاس های آموزشی مدرسه در مزرعه برگزار شده است. مساله مهم این است، که دوره های آموزشی مدیریت تلفیقی آفات سبب آشنایی کشاورزان با مضرات سموم و کودهای شیمیایی می گردد و از طرفی آنان را با تولید محصول سالم آشنا می سازد این امر باعث کاهش مصرف آفت­کش­ها و سموم و در نتیجه حفظ محیط زیست و منابع طبیعی می­گردد و نتیجه آن، حرکت به سمت کشاورزی پایدار می باشد. از آنجا که برگزاری این دوره­ها در طول این مدت زمانی، هزینه بر و زمان بر بوده­ است و تا کنون هیچ مرجعی به بررسی نگرش، نیت و رفتار خیارکاران نسبت به مدیریت تلفیقی آفات نپرداخته است، در این تحقیق سعی شده که نگرش، نیت و رفتار خیارکاران شرکت کننده و غیرشرکت­کننده در دوره های آموزشی مدیریت تلفیقی آفات نسبت به بکارگیری مدیریت تلفیقی آفات، مورد بررسی قرار گیرد؛ به عبارت دیگر آیا این دوره­ها توانسته است در نگرش، نیت و رفتار خیارکاران در استفاده از مدیریت تلفیقی آفات تاثیر گذار باشد؟ این تحقیق به منظور جواب دهی به این سوال و سوالاتی شبیه به آن، طراحی و اجرا گردید.

3-1- اهمیت و ضرورت موضوع

     در هر هفته ۲۵ هزار تن سموم آفت كش در دنیا مصرف می شود، كه از این میزان، ۷۵ درصد آن توسط كشورهای توسعه یافته و ۲۵ درصد آن در كشورهای در حال توسعه مصرف می گردد، با این وجود، میزان آلودگی محصولات كشاورزی در كشورهای در حال توسعه ۱۳ برابر كشورهای توسعه یافته می باشد. به طور متوسط هر فرد سالانه نیم كیلوگرم سموم شیمیایی را  وارد بدن خود می كند (حیدری و افسری کهنه شهری، 1389). همچنین، استفاده جهانی از آفت کش­ها در ابتدای هزاره سوم  بیش از 5/2 میلیون تن در سال است. هزینه های جهانی آفت­کش­ها حدود 32 میلیارد دلار می باشد. پیامدهای منفی که در سلامت انسان­ها، کیفیت آب، تنوع زیستی و حیات وحش به خاطر استفاده آزادانه از مواد سمی و ورود آنها به محیط زیست ایجاد شده، به یک نگرانی مهم تبدیل گردیده است (Mancini and et al., 2008). استفاده بیش از حد و نامتعادل از كودهای شیمیایی در كشاورزی سبب افزایش هزینه­های تولید و وابستگی به نهاده های بیرونی و منابع انرژی از یك سو و كاهش بهره وری خاك، آلودگی آب­های سطحی و زیر زمینی و متعاقباً اثرات منفی بر سلامت انسانها و سایر موجودات از سوی دیگر گردیده است (ویسی و همکاران، 1389 ). همچنین استفاده بیش از 300 ترکیب شیمیایی خطرناک و مصنوعی نظیر آفت کش‌ها، کود های شیمیایی، علف کش‌ها که باعث اختلال در سیستم سلامتی انسان می‌شود از معایب کشاورزی کنونی است (ملک سعیدی و همکاران، 1389 ). در كشورهای در حال توسعه در مقایسه با كشورهای توسعه یافته به دلیل افزایش مصرف و در دسترس بودن انواع آفت كش­ها و علف­كش­ها، مسمومیت با این سموم نیز از میزان بروز بالایی برخوردار است. برای مثال تخمین زده شده است كه تنها در كشور چین مسمومیت با آفت­كش­ها سبب مرگ حدود 375000 نفر در سال می­شود و 1251 شهروند تایلندی در سال 2006 بر اثر استفاده از آفت كش­ها و علف كش­ها مسمومیت شغلی پیدا كرده­اند (گل زردی و همکاران، 1390). این امر به این دلیل رخ می دهد که تنها بخشی از آفت­کش­ها برای ارگانیسم هدف کاربرد دارد. باقی مانده آفات ممکن است بدون ضرر از بین برود، ولی اغلب آفت کش ها به وسیله آب، باد، خاک به مناطق و موجودات غیر هدف منتقل گردیده و بر سلامت جمعیت های انسانی و حیات وحش تاثیر می­گذارند. نگرانی های عمومی بیشتر از پسماندها از آنجایی عمیق تر می شود که با کمبود تحقیقات و دانش در مورد ترکیب پسماندهای آفت­کش­ها و صدها پسماند شیمیایی دیگر که در محیط وجود دارد، مواجه می باشد Dufour, 2001)). هر چند مضرات را نمی توان حذف نمود، اما می توان آن را کاهش داد (Pratap and Sharma, 2004).

محصولی که در این پژوهش مورد بررسی قرار گرفته شده است خیار می باشد. خیار یکی از مهمترین صیفی جاتی است که در استان لرستان کشت می شود. در واقع می توان گفت که خیار از نظر سطح زیر کشت، هفتمین محصول استان می باشد. سطح زیر کشت خیار در استان لرستان 12584 هکتار بوده و عملکرد آن 235500 کیلوگرم در هکتار و میزان تولید آن، 275208 تن در سال می باشد. این محصول در بین سایر صیفی جات استان، مقام نخست را به خود اختصاص داده است. نکته حائز اهمیت دیگر برای اننتخاب این محصول، مصرف تازه خوری آن می باشد. از آنجایی که این محصول به صورت تازه مصرف می گردد، وجود سم و کود شیمیایی غیر استاندارد در آن، تهدید جدی برای سلامت انسان محسوب می گردد. بنابراین با توجه به خسارات آفات و بیماری ها و بکارگیری بی رویه سموم و کودهای شیمیایی از نظر اقتصادی و سلامت جوامع انسانی و محیط زیست،  تولید محصول سالم ضرورت دارد که مطالعه مذکور انجام یافت.

1- Integrated Pest Management (IPM)

[2] -Farmer Field School (FFS)

 ماشین‌های القایی نسبتاً ارزان و مقاوم هستند زیرا آن‌ها را می‌توان بدون حلقه‌های لغزان یا کموتاتور ساخت. این ماشین‌ها بصورت گسترده ای در کاربردهای صنعتی استفاده می‌شوند. بدین خاطر باید توجه بیشتری به کنترل موتور القایی برای شروع به کار ، ترمز کردن ، عملکرد چهار ناحیه ای و غیره نمود. کنترل حلقه باز ماشین با فرکانس متغیر ممکن است هنگامی که موتور عملکردی در گشتاور پایدار با نیاز به تنظیم سرعت دارد، درایو با تغییر سرعت رضایت بخشی را ارائه دهد. اما زمانی که به یک درایو با پاسخ دینامیکی سریع و سرعت صحیح یا کنترل گشتاور نیاز است یک کنترل حلقه باز، رضایت بخش نیست. بنابراین نیاز است که موتور در مد حلقه بسته عمل کند. عملکرد دینامیکی سیستم درایو ماشین القایی روی عملکرد کلی سیستم اثر زیادی می‌گذارد. از آن جایی که کنترل موتور القایی یک مدل غیر خطی دارد، انجام آن، یک کار مشکل می‌باشد. چرا که متغیرهای رتور به ندرت قابل اندازه گیری هستند و پارامترهای آن تحت شرایط کار تغییر می‌کنند. برای کنترل سرعت موتور القایی از چندین تکنیک استفاده می‌شود.این طرح می‌تواند به دو گروه اصلی تقسیم بندی شود:

الف) کنترل اسکالر : یکی از اولین روش های کنترل ماشین های القایی، کنترل سرعت ولت بر هرتز            که آن را به عنوان یک روش اسکالر

 می‌شناسیم، می‌باشد که ماشین با نسبت ولتاژ به فرکانس ثابت ، به منظور ثابت نگه داشتن شار فاصله هوایی و تولید ماکزیمم حساسیت گشتاور ، تحریک می‌شود. این روش نسبتاً ساده است. اما نتایج رضایت بخشی برای کاربردهای با عملکرد سطح بالا ، به بار نمی‌آورد. این موضوع ناشی از این حقیقت است که در روش اسکالر یک کوپلینگ ذاتی بین گشتاور و شار فاصله هوایی وجود دارد و این امر موجب کندی پاسخ ماشین القایی می‌گردد.

ب) کنترل برداری یا کنترل جهت یابی میدان: برای غلبه بر محدودیت های روش کنترل اسکالر ، روش های جهت یابی میدان توسعه داده شدند. دراین روش متغیرها به یک چهارچوب مرجع انتقال داده می‌شوند که از نظر دینامیکی همانند کمیت های dc می‌گردند. کنترل مجزا بین شار و گشتاور این اجازه را می‌دهد که ماشین القایی به یک پاسخ گذرای سریع برسد. بنابراین جهت یابی میدان درایو ماشین القایی می‌تواند برای کاربردهای با عملکرد بالا جایی که به طور سنتی ماشین های dc استفاده می‌شدند، استفاده شود. طرح های بهتر از کنترل سنتی به یک حس گر سرعت برای عملکرد حلقه بسته نیاز دارد. حس گر سرعت چندین عیب از نقطه نظر درایو نظیر قیمت ، قابلیت اعتماد و ایمنی در مقابل نویز دارد. اخیراً دیدگاههای مختلف سرعت بدون حس گر در مقالات مختلف پیشنهاد شده است. اما به دلیل وجود متغیرهای متعدد و غیر خطی دینامیک موتور القایی ، تخمین سرعت روتور و شار بدون اندازه گیری متغیرهای مکانیکی هنوز نیز کاری مشکل می‌باشد.
در یک درایو موتور القایی سه قسمت عمده اصلی وجود دارد : یک موتور القایی ، یک دستگاه الکترونیک قدرت و یک کنترل کننده .

حال اگر پتانسیل کشور ایران در زمینه گردشگری را که در رده بندی جهانی رتبه نهم را به خود اختصاص داده با رتبه درآمدی این بخش قیاس کنیم از تعجب حیران می شویم. از آنجایی که صنعت گردشگری صنعتی بسیار گسترده است و انواع گوناگونی را شامل می شود در این پژوهش به بررسی موضوع  گردشگری دوچرخه از منظر اکوتوریسم، گردشگری ورزشی، گردشگری هیجانی و گردشگری شهری- سلامت پرداخته می شود. طبق آمار بیشترین و وسیع­ترین رشد در میان شاخه­های مختلف توریسم در بخش اکوتوریسم رخ داده است و رشد این بخش بین 10 تا 30 درصد خواهد بود (قریشی،1384،45) .

کشور ایران پتانسیل بسیار بالایی در زمینه اکوتوریسم دارد و دارای جایگاه پنجم به لحاظ پتانسیل های اکوتوریستی است به همین دلیل توسعه این نوع گردشگری که با انواع دیگر گردشگری همچون گردشگری ورزش و سلامت هم تا حد زیادی هم پوشانی دارد می تواند باعث بهبود جایگاه و درآمد صنعت گردشگری در ایران شود. از آنجایی که یکی از ابعاد مهم گردشگری حمل و نقل است به همین دلیل استفاده از وسایل نقلیه غیر موتوری با آلایندگی کم بخشی از مسائلی است که گردشگری طبیعت محور یا اکوتوریسم به آن اهمیت بالایی می­دهد. با بالا گرفتن مسائل زیست محیطی و افزایش طرفداران گردشگری سبز موضوعاتی همچون استفاده از وسایل نقلیه با آلایندگی کم همچون دوچرخه که در عمل وسیله ای بدون آلودگی است به مسائل روز دنیای گردشگری مدرن اکوتوریسم بدل شده است. یکی از بهترین و سالم­ترین وسایل حمل و نقل دوچرخه است که از نظر مصرف انرژی با صرفه­ترین وسیله نقلیه موجود در جهان است(آل ابراهیم،1380, 1).

طبق آمار رسمی اعلام شده میزان استفاده از دوچرخه و اهمیت گردشگری با دوچرخه در بسیاری از کشورهای جهان رشد معناداری کرده است به طوری که دیگر دوچرخه سواری به عنوان یک فعالیت محدود ورزشی تفریحی و یا یک وسیله نقلیه کند تلقی نمی گردد. در کشورهای پیشرفته ای همچون هلند، بلژیک، نروژ، سوئد، فرانسه، آلمان، ایتالیا و انگلیس که همگی از کشورهای پیشرفته و مرفه جهان با زیرساخت های حمل و نقل جاده ای پیشرفته و اتومبیل های راحت و کم مصرف و کم آلاینده هستند درصد استفاده از دوچرخه بسیار بالاست, این در حالیست که آمار استفاده از دوچرخه در ایران چیزی کمتر از 4 درصد است(حکیمی،1384،14).

مطالعات نشان می­دهد که امروزه سهم دوچرخه از سفرهای محلی در کشور هلند 37 درصد، دانمارک 25درصد، آلمان 21درصد و سوئد 19درصد است. در این کشورها افراد نه از روی ناچاری، بلکه به انتخاب خویش این وسیله نقلیه سالم مفید و باصرفه را در سفرهای خود انتخاب می­کنند(حاتمی­نژاد و اشرافی،1388, 46). 

با توجه به اینکه گردشگری با دوچرخه از انواع گردشگری خارج از فضای بسته تلقی می گردد از عواملی چون الگوهای آب و هوایی متوسط دمای هوا، وضعیت توپوگرافیک و عوامل انسان شناختی فرهنگی بسیار متأثر است. با آنکه کشور هلند در عرض های شمالی تری از ایران واقع شده است و برای مثال شهری همچون آمستردام دارای متوسط دمایی 10 درجه پایین تر از شهر اصفهان است اما درصد استفاده از دوچرخه و گردشگری با دوچرخه در آن قابل قیاس با شهر اصفهان نیست همین تفاوت با وجود پتانسیل های متعدد طبیعی و تاریخی آب و هوایی به لحاظ متوسط دمای بالاتر در شهر اصفهان این سوال را در مورد علل این تفاوت ها در ذهن به وجود آورد که نگارنده با انجام یک مطالعه تطبیقی به دنبال یافتن پاسخ مناسب و ارائه راه کارهایی برای دستیابی به جایگاه مطوب شهر اصفهان در این زمینه است.

3-1- اهمیت و ضرورت انجام تحقیق

ورود دوچرخه به عنوان یک وسیله نقلیه غیر موتوری در کشورهای اروپایی و آمریکایی به عرصه گردشگری نوع جدیدی از گردشگری را به عنوان ” گردشگری با دوچرخه” ایجاد نموده است.  این نوع از گردشگری هم پوشانی زیادی با انواع دیگر گردشگری همچون گردشگری طبیعت گردی، گردشگری ورزشی, گردشگری سلامت, گردشگری شهری و گردشگری هیجانی دارد و به نوعی یک راه حل برای کاهش معضلات ترافیک و آلودگی هوا در کلان شهر هاست. انتظار می­رود تا یک دهه دیگر، شمار طبیعت­گردانی که دغدغه مسائل زیست محیطی دارند که اکنون حدود 7 درصد کل توریست­های جهان را تشکیل می­دهد به بیش از 30% برسد(تولایی،1386،31-30).

از آنجایی که اکوتوریسم ارتباط گسترده­ای با گردشگری با دوچرخه دارد، افق در پیش روی گردشگری با دوچرخه افق بسیار روشنی است. در کشورهای صنعتی همچون هلند که گردشگری به عنوان یک مجموعه کل بین 4 تا 6 درصد تولید داخلی را به خود اختصاص می­دهد گردشگری با دوچرخه هم نقش عمده ای در بازار گردشگری دارد به نحوی که نماد[2] تبلیغاتی گردشگری هلند شامل”دوچرخه،  لباس های رسمی و گلهای تازه ” است که خود نشان دهنده اهمیت دوچرخه در صنعت گردشگری هلند می باشد(کیانژاد،1383،9).

گردشگری ورزشی بین 1تا 2 درصد از تولید ناخالص داخلی کشور هلند را تشکیل می­دهد. کشور هلند با دارا بودن بالاترین نرخ استفاده از دوچرخه در حمل و نقل شهری و برون شهری  و بالاترین میزان پذیرش عمومی دوچرخه به عنوان یکی از بهترین کشورهای جهان در حوزه گردشگری با دوچرخه تلقی می­گردد،این در حالیست که ایران دارای پتانسیل­های گردشگری گسترده­ای است و گردشگری با دوچرخه  دارای بازار بکر و دست نخورده ای در صنعت گردشگری ایران است ولی با این حال فعالیت تحقیقاتی خاصی در این زمینه انجام نشده است. این پژوهش قصد دارد تا با بررسی و قیاس مولفه­هایی چون میزان احترام به حقوق دوچرخه سواران و دیگر عناصر فرهنگی به عنوان زیر ساخت های فرهنگی و پتانسیل­های جغرافیای طبیعی و پارامترهای شهرسازی کشور به صورت مطالعه موردی در شهر اصفهان با کشور هلند و شهر آمستردام راهکارهای علمی-عملی مناسبی را ارائه نماید. 

در این پایان­نامه تلاش می­شود تا تأثیرات اختراع و بکارگیری دوچرخه در زندگی روزمره و آثار مضاعف­ساز آن در افزایش درآمدهای گردشگری کشور هلند، تشابهات و تفاوت­های شهرهای اصفهان و آمستردام در این زمینه با استفاده از نرم افزار spss برای تحلیل نتایج آماری پرسشنامه ها ارائه و راهکارهای مناسبی برای بهبود صنعت گردشگری در شهر اصفهان ارائه  گردد.

4-1- اهداف تحقیق(اصلی و فرعی و کاربردی)

1-4-1- اهداف اصلی

1) بررسی و مطالعه تطبیقی چالش ها و عوامل تأثیر گذار بر روی میزان گرایش شهروندان به استفاده از دوچرخه در شهر اصفهان در قیاس با شهر آمستردام و ارائه راهکارهایی برای توسعه گردشگری با دوچرخه در شهر اصفهان.

2) رسیدن به این آگاهی که هرکدام از عوامل اقلیمی، زیست محیطی، اقتصادی، فرهنگی- زیر ساختی و قانونی و میزان امنیت دوچرخه و ایمنی دوچرخه سوار در شهر اصفهان در قیاس با شهر آمستردام تا چه میزان و به چه نحوی بر تمایل گردشگران به استفاده از دوچرخه به عنوان وسیله جایگزین وسایل نقلیه موتوری در سفر و استفاده از آن تأثیرگذار خواهد بود.

3) ارائه راهکارهایی برای ترویج اکوتوریسم ، گردشگری ورزشی- هیجانی و گردشگری شهری با استفاده از دوچرخه در شهر اصفهان به عنوان پایتخت گردشگری ایران با محوریت فضاهای پیرامون رودخانه زاینده رود و همچنین فضاهای تاریخی بافت مرکزی شهر و مسیرهای دوچرخه در خیابان های چهارباغ عباسی، چهارباغ خواجو و پارک کوهستانی صفه.

2-4-1- اهداف فرعی

1) ارائه راهکارهایی برای توسعه گردشگری دوچرخه به عنوان  عاملی مضاعف­ساز در ایجاد درآمد و اشتغال­زایی در بخش گردشگری شهری برای کمک به ایجاد گردشگری پایدار در ایران و به طور خاص در شهر اصفهان .

 2) ارائه راهکارهایی برای ترویج فرهنگ گردشگری با دوچرخه در میان گردشگران داخلی و خارجی برای تغییر نقطه نظر شهروندان ایرانی و اصفهانی نسبت به استفاده بیشتر از دوچرخه .

3-4-1- اهداف کاربردی

1) گسترش گردشگری با دوچرخه به عنوان نوعی از گردشگری سبز با هدف کاهش آثار منفی زیست محیطی ناشی از استفاده از وسایل نقلیه موتوری و کاهش آلودگی های هوای کلان شهر اصفهان وکم کردن حجم گره های ترافیکی در بافت تاریخی که آثار منفی بر روی گردشگران دارد.

 2) ایجاد فضاهای انسان گرایانه شهری با ایجاد زیر ساخت های  مورد نیاز برای استفاده بیشتر از دوچرخه برای گردشگران و بازدیدکنندگان داخلی و خارجی با هدف افزایش  تاُثیر مثبت حاصل دیدار از شهری آرام و زیبا و تمیز با مردمانی با فرهنگ متعالی .

4-4-1- استفاده کنندگان از نتایج تحقیق

مدیران شهرداری اصفهان؛ مدیران و برنامه­ریزان صنعت گردشگری؛ سازمان میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی؛ محققان و دانشجویان صنعت مهمان نوازی و گردشگری؛ سرمایه گذاران صنعت گردشگری؛ محققان و علاقه­مندان به موضوع دوچرخه سواری و ورزش های عمومی، مدیران بخش حمل و نقل درون شهری , فعالان اقتصادی و آژانس های گردشگری فعال در زمینه اکوتوریسم و گردشگری ورزشی.

[1]- Cycle tourism

[2] -Motto

[3] – Bicycles،Apparel,Fresh Vegetables

[1]-  Out door

[1]-  Tourist

[2]-  Cycle tourism

هانس سلیه[1] «پدر علم روان شناسی استرس» از سال 1935 مفهوم استرس یا تنیدگی[2] را به عنوان نشانگان یا مجموعه واکنش های فیزیولوژیکی نامعین نسبت به عوامل زیان آور محیط با ماهیت فیزیکی یا شیمیایی در نظر گرفت و بدین ترتیب راه را بر بیش از پنجاه سال پژوهش در مقیاس بین المللی در شاخه های متعدد پزشکی و علوم اجتماعی گشود (استورا ؛دادستان،1378)در اغلب پژوهش ها،استرس بر اساس خواسته های محیط از فرد و پاسخ های منفی فرد به خواسته های برونی، مشخص شده است. تنیدگی  یک پدیده جهانی است و خصیصه اصلی آن اینست که تمامی ابعاد روان شناختی،جسمانی، خانوادگی و اجتماعی افراد آدمی را به میان می کشد. این مفهوم که در چهار سوق علوم انسانی،زیست شناختی و فیزیکی قرار گرفته، توانسته است در خلال 90 سال اخیر، نزدیک شدن این علوم به یکدیگر را تسهیل کند و به بارور سازی قلمروهای جدیدی مانند عصب – مصون سازی[3]، که در حد فاصل مصونیت شناسی و عصب- روانپزشکی قرار دارد، و یا روان تنی ملهم از روان تحلیل گری، منتهی شود. تا کنون تنیدگی به منزله «بیماری» جوامع پیشرفته صنعتی مورد نظر قرار گرفته. جوامعی که در آنها، انسان محروم از ساختار مذهبی،خانوادگی و اجتماعی مناسب، به منابع روان شناختی و جسمانی خود، کاهش یافته و دیگر نمی تواند به شیوه ای رضایتبخش، با خواسته های روزمره محیط خود و دگرگونیهای آن مقابله کند. اما امروزه تنیدگی در کشورهای در حال توسعه و یا حتی کشورهای کمتر توسعه یافته یا توسعه نیافته نیز به اشکال گوناگون در حال ظهور و بروز است. مسئولیت ایجاد شرایط یک محیط جدید اجتماعی و فردی برای حمایت از «زندگی» در واقع بر عهده سازمان ها و ارگان های تصمیم گیرنده سیاسی و اقتصادی ملی و بین المللی است برای سنجش میزان استرس برای برنامه ریزی های آتی نیاز به یک ابزار جدید به خوبی احساس می شود چرا که  صاحب نظران معتقدند صرف نظر از مسائل مرتبط با روش های آماری، مساله اصلی،یعنی تدارک یک پرسشنامه معتبر،هنوز لاینحل مانده است.

مطالعه روایی و اعتبار تست هری در کشور هندوستان توسط سازنده آزمون دکتر هری انجام شده است. برای ساخت سیاهه استرس هری

 بر پایه متون چاپی مرتبط و تبادل اطلاعات با کارشناسان در این زمینه قرار بر این شد یک سیاهه برای اندازه گیری استرس با 5 مقیاس ساخته شود. که از 128 سال اولیه تهیه شده نهایتاً 66 سوال باقی ماند.برای اثبات اعتبار آزمون گشتاور حاصلضربی ضریب همسانی درونی توسط فرمول اسپیر من براون 0.74 محاسبه شد.و ضریب همبستگی پیش آزمون – پس آزمون 0.79 بود و همسانی درونی زمانی 0.88 بود. برای اثبات روایی HSI ، روایی درونی سوالات به 5 استاد روان شناسی ارائه شد که به مقدار کافی قدرت تشخیص و تجربه در منطقه داشتند. آنها تمامی سوالات را خواندند و سطح استرس را به دقت تعیین کردند .

در پژوهش پیش رو در پی دریافت این موضوع بودیم که :

– آیا پرسشنامه استرس از همسانی درونی کافی برخوردار است؟

– پرسشنامه استرس هری از چه عواملی اشباع شده است

– آیا پرسشنامه استرس هری با پرسشنامه GHQ-28 و زیر مقیاس های آن رابطه دارد؟

– نمرات پرسشنامه استرس چگونه در سطح شهر تهران توزیع میشود؟

اهمیت و ضرورت تحقیق:

استرس، کنش وری فرد در قلمرو اجتماعی، روان شناختی،جسمانی و خانوادگی را دچار اختلال می کند. نارضایی حرفه ای،کاهش تولید، افزایش خطاها و تصادفات،تنزل سطح قضاوت،و کندی زمان واکنش را در پی دارد؛ بر اساس ایجاد تغییرات روانشناختی مانند افزایش تحریک پذیری، اضطراب، تنش،حالت عصبی و ناتوانی در مهار خود،روابط اجتماعی و خانوادگی را مختل می کند؛ در ایفای نقش حرفه ای یا پدری ضعف و سستی به وجود می آورد؛  با تضعیف نظام مصون کننده بدن، فرد را مستعد ابتلا به بیماریها می سازد، کار آمدی وی را قبل و بعد از بروز بیماری کاهش می دهد و به افزایش بار تنیدگی کسانی که باید این غیبت ها و کم کاریها را جبران کنند منجر می شود. تنیدگی تغییرات رفتاری نا مطلوبی مانند اعتیاد به مواد، مشروبات الکلی و یا داروها ایجاد میکند، احتمال طلاق و خود کشی را افزایش می دهد. استرس دراز مدت، بیماریهای مزمن مانند بالا رفتن فشار خون، بیماریهای قلبی،بیماری قند یا حمله های نفس تنگی و … را در پی دارد؛بیماریهایی که به صورت زودرس سلامت فرد را مختل می کند و در موارد شدید به مرگ نا بهنگام منتهی می شوند. . اهمیت مساله تنیدگی در بهداشت روانی مردم جوامع کنونی،مارا بر آن داشت که در پی یافتن ابزاری مناسب برای سنجش میزان استرس باشیم. پرسشنامه استرس هری از این جهت انتخاب شد، که طراحی و ساخت پرسشنامه در کشور هندوستان، که دارای ویژگی ها مشترک زبانی و فرهنگی وسیع با کشورایران می باشد، انجام شده بود. ریشه مشترک هند اروپایی زبان های هندی و فارسی و نیز اشتراکات فرهنگی نشات گرفته از مراودات تاریخی دو کشور پرسشنامه هری را برای انجام پژوهش مناسب نشان میداد. و شهر تهران به عنوان یکی از مهاجر پذیر ترین شهر های کشور دارای تنوع فرهنگی گسترده ایست و اغلب فرهنگ های قومی و مذهبی در این شهر دارای نماینده هستند و این اجتماع گسترده نیز ما را بر آن داشت تهران را به عنوان محل نمونه گیری برای انجام  پژوهش حاضر انتخاب نماییم.

اهداف تحقیق:

بررسی ویژگی های روان سنجی سیاهه استرس هری جهت دستیابی به ابزاری برای سنجش استرس افراد و بررسی رابطه آن با سلامت روان مردم شهر تهران از اهداف اصلی این پژوهش است.

سوال های تحقیق:

سوال های اصلی:

– آیا پرسشنامه استرس از همسانی درونی کافی برخوردار است؟

– پرسشنامه استرس هری از چه عواملی اشباع شده است؟

– آیا پرسشنامه استرس هری با پرسشنامه GHQ-28  و زیر مقیاس های آن رابطه دارد؟

سوال فرعی:

– نمرات پرسشنامه استرس چگونه در سطح شهر تهران توزیع میشود؟

[1] Selye, H.

[2] stress            

[3] Neuro- Immunology