و طرح مشکل یک هدف اصلی و چند هدف جزیی وکاربردی از این تحقق مورد انتظار است که برای رسیدن به اهداف در ابتدا شناخت کامل موضوع و منطقه و تجزیه و تحلیل درستی از اطلاعات پایه، که در مرحله شناخت حاصل شده نیاز است و در نهایت ارایه راهبرد، سیاست، راهکار و اقدام، رسیدن به اهداف را میسر می‌کند. نظارت در ضمن اجرای برنامه‌ها و انعطاف لازم در برنامه از ضروریات کار می‌باشد تا اهداف محقق شوند. هدف اصلی در این پژوهش دستیابی به راهکار و پیشنهاداتی درخصوص ساماندهی وضعیت کنونی اسکان غیررسمی با استفاده از شناخت وضع موجود محله و تجارب مشابه در این زمینه می‌باشد.
هدف دیگر این پژوهش:
1- بررسی و شناخت وضعیت، مشکلات و محدودیتهای موجود حاشیه‌نشینی در محله قلعه کامکار شهر قم و بررسی علت شکل گیری آن.
که پس از دستیابی به هدف بالا، راه برای رسیدن به هدف اصلی که ارایه پیشنهاد و راهکار برای ساماندهی وضعیت محله می‌باشد هموار می‌گردد.
4-1- اهمیت و ضرورت تحقیق
همواره مسائل و مشکلات شهری از دغدغه‌های مدیریت شهر و حتی کشور بوده است. حل مشکلات شهری نیاز به تخصص، درایت و مدیریت هوشمندانه دارد تا بتوان از پتانسیل‌ها، امکانات، قابلیت‌ها و منابع شهر استفاده کرده و با اولویت‌بندی صحیح برنامه، طرح و پروژه‌ها به مرور مشکلات شهری را در کنار هم و نه به صورت مجزا و ترتیبی حل و فصل نمود.
یکی از مشکلات و مسائل شهری حاشیه‌نشینی و اسکان غیررسمی می‌باشد که نیاز به برنامه‌ی کوتاه مدت تا بلندمدت دارد. اهمیت پرداختن به مسئله حاشیه‌نشینی از نظر اجتماعی، فرهنگی، اقتصادی، سیاسی و ارزشی برای شهر و شهروندان بسیار مهم و ضروری بوده و باید در نظر گرفته شود. مشکلات و مسایل که حاشیه‌نشینی بر چهره شهر می‌کشد و برخی از حاشیه‌نشینان خودآگاه یا ناخودآگاه بر شهر تحمیل می‌کنند، از جمله معضلات اساسی برای شهر و مدیریت شهر است که بایستی حل و فصل و ساماندهی گردد پس اهمیت اینگونه پژوهش‌ها در نشان دادن و ارایه راهکار و راه‌حل‌ها برای ساماندهی مناطق با اسکانهای غیررسمی روشن می‌گردد.
شهر قم با حدود یک میلیون جمعیت به عنوان مرکز استان قم و دومین شهر زیارتی کشور (بعد از مشهد) که در سند توسعه استان، این شهر با عنوان ام‌القراء جهان تشیع شناخته شده و به تایید مقام معظم رهبری رسیده است. ولی چهره نازیبایی که مناطق حاشیه‌ای شهر با اسکان غیررسمی ساکنان آن، به این شهر داده است در شان و منزلت یک شهری با چنین مختصاتی نبوده و ساماندهی مکان‌هایی مانند محله قلعه کامکار همواره از دغدغه‌های مدیریت شهر می باشد.
این مناطق حاشیه‌ای از نظر بهداشتی در وضعیت نامطلوب بوده و سیستم فاضلاب و دفع آبهای سطحی آنها بدرستی صورت نمی‌گیرد و برخی از خانه‌های مسکونی محله با مصالح نامتعارف است بنحوی که خانه و محل سکونت آنها از پایداری لازم برخوردار نبوده و عمدتاً دارای مساحت بنای اندک می باشد. بعضی از ساکنین در جوار خانه‌های خود هنوز دام نگهداری می‌کنند و فضولات حیوانی در بیرون خانه و در سطح قسمتی‌هایی از محله مشهود و قابل رویت است. در هر صورت اهمیت و ضرورت انجام این پژوهش قابل دفاع بوده و انشاء الله بتواند در ارایه راهکارهای مناسب و اجرایی در ساماندهی محله قلعه کامکار یاری گر مدیریت شهری قم باشد.
5-1- سوالات تحقیق
قبل از ورود به موضوع پژوهش و بیان نمودن ابهام مشکل و مسئله تحقیق که باعث تبلور فکر انجام این تحقیق گردیده است و درک اهمیت و ضرورت انجام آن، تعدادی سئوال در ذهن ایجاد میشود که این پژوهش سعی می‌کند در پاسخ دادن به این سئوالات موفق باشد.
سئوالات هر تحقیق به دو نوع اصلی و فرعی تقسیم میشود سئوالات اصلی این تحقیق عبارتند از:
1- با شناخت ویژگیهای اجتماعی، اقتصادی، فرهنگی و کالبدی محله حاشیه‌نشین چه راهکارهایی برای ساماندهی آن از جنبه‌های مختلف اقتصادی، کالبدی و اجتماعی وجود دارد؟
2- چه عوامل و علت‌هایی باعث شکل‌گیری این بافت‌های حاشیه‌نشینی میشود؟
و سئوالات دیگر این تحقیق:
1- آیا اهالی محله حاشیه‌نشین قلعه کامکار از یک قوم و طایفه هستند؟
2- چه مشاغلی در بین اهالی آن بیشتر دیده میشود؟
3- چه ویژگی یا ویژگی‌هایی باعث شده است که این محله به عنوان یک منطقه با اسکان غیررسمی شناخته شود؟
4- چه تفاوت‌هایی بین ویژگیهای مختلف اهالی این محله به لحاظ اجتماعی، فرهنگی، اقتصادی و کالبدی با شهر قم دارد؟
[1] – فرخ حسامیان و دیگران، شهرنشینی در ایران،[تهران، انتشارات آگاه، 1377]، ص 15
2
1-3) ضرورت و اهمیّت تحقیق 3
1-4) اهداف تحقیق 3
1-5) چارچوب نظری تحقیق 4
1-6)فرضیه های تحقیق 6
1-7)تعریف عملیّاتی متغیر های تحقیق 7
1-8)مدل مفهومی تحقیق 9
1-9) قلمرو تحقیق 9
فصل دوّم: مبانی نظری تحقیق
2-1) متغیر وابسته : عملكرد زنجیره تأمین 10
2-1-1) مقدّمه 11
2-1-2)چارچوب نظری تحقیق 12
2-1-3)زنجیره تأمین 12
2-1-4)عملكرد زنجیره تأمین 14
2-1-5)درك زنجیره تأمین 16
فهرست مطالب شماره صفحه
2-1-5-1)پایه های زنجیره تأمین 16
2-1-5-2)زنجیره های تأمین داخلی 16
2-1-5-3) زنجیره های تأمین خارجی 17
2-1-5-4)منافع همكاری بین سازمانی زنجیره تأمین 17
2-1-6) مدیریت زنجیره تأمین 17
2-1-7)مؤلّفه های اصلی مدیریت زنجیره تأمین 18
2-1-8)اهمیّت مدیریت زنجیره تأمین 19
2-1-9)اصول نظام مدیریت زنجیره تأمین 21
2-1-10) ضرورت اندازه گیری عملكرد زنجیره تأمین 22
2-1-11)دیدگاه های تئوریك در زنجیره تأمین 26
2-1-24) معیارهای ارزیابی عملكرد زنجیره تأمین 29
2-2) متغیر نوآوری سازمانی
2-2-1)مفدّمه 30
2-2-2)تعریف قابلیّت نوآوری 31
2-2-3)تعریف نوآوری 33
2-2-4)انواع نوآوری از دیدگاه سازمان به صورت كاربردی 34
2-2-5) اجزای اصلی نظام ملّی نوآوری 35
2-2-6) سنجش نوآوری 36
فهرست مطالب شماره صفحه
2-2-6-1) مزیّت های سنجش نوآوری در مقایسه با سنجش تحقیق و توسعه 37
2-2-6-2)سنجش نوآوری در سطح ملّی 37
2-2-7)افراد در معرض نوآوری 39
2-2-8)نظریه انتشار نوآوری 48
2-2-9) مهارت های خود مدیریتی و رفتار نوآورانه كاركنان 40
2-2-10) محرّك های نوآوری 41
2-3) متغیر مدیریت دانش
2-3-1) مقدّمه 43
2-3-2) تعریف مدیریت دانش 45
2-3-3)انواع دانش 47
2-3-4)اهمیّت و ضرورت مدیریت دانش 48
2-3-5)فرآیند مدیریت دانش 49
2-3-5-1)ایجاد دانش 49
2-3-5-2) اعتبار بخشی به دانش 50
2-3-5-3)ارائه دانش 50
2-3-5-4)اشتراك دانش 51
2-3-5-5)كاربرد دانش 51
2-3-6) دلایل اهمیّت بكار گیری مدیریت دانش 53
فهرست مطالب شماره صفحه
2-3-7) ارتباط مدیریت دانش و فناوری اطلاعات 53
2-3-8)ارتباط مدیریت دانش و نوآوری 54
2-3-9) الگو های استراتژی مدیریت دانش 56
2-4) متغیر مستقل : مزیت رقابتی
2-4-1)مقدّمه 58
2-4-2)مزیت رقابتی 58
2-4-2-1) استراتژی و مزیت رقابتی 59
2-4-2-2)مافوق رقابت 60
2-4-3)خاستگاه های مزیت رقابتی 61
2-4-4)نگرش های موجود به منشا مزیت رقابتی 66
2-4-4-1) تئوری سازمان صنعتی 66
2-4-4-2)تئوری منبع مدار 73
2-4-5) تحلیل زنجیره تأمین در صنعت خودرو 77
2-4-6)پیشینه تحقیق 82
2-4-6-1) پیشینه تحقیق در داخل كشور 82
2-4-6-2)پیشینه تحقیق در خارج از كشور 89
فهرست مطالب شماره صفحه
فصل سوّم:روش اجرای تحقیق
3-1)مقدّمه 94
3-2)فرآیند اجرای تحقیق 94
3-3)روش تحقیق 95
3-4) توصیف آزمودنی های تحقیق (جامعه و نمونه آماری) 95
3-5)روش نمونه گیری برآورد حجم نمونه 96
3-6)ابزار جمع آوری داده ها و اطلاعات 97
3-7) معرفی تكنیك های آماری و نرم افزار مربوطه جهت تجزیه و تحلیل داده های تحقیق 98
فصل چهارم :تجزیه و تحلیل داده ها
4-1) مقدّمه 100
4-2)توصیف متغیر های تحقیق 100
4-2-1) جنسیّت 101
4-2-2)تحصیلات 102
4-2-3)سن 103
4-2-4)تجربه 104
4-2-5)شغل 105
فهرست مطالب شماره صفحه
4-2-6)نوع عضویّت در زنجیره تأمین 106
4-2-7)نیروی رقابتی 107
4-2-8)كاربرد دانش 108
4-2-9)محرّك های نوآوری 109
4-2-10)عملكرد زنجیره تأمین 110
4-3)آزمون فرضیه های تحقیق 111
4-3-1)آزمون فرضیه اوّل 112
4-3-2)آزمون فرضیه دوّم 114
4-3-3)آزمون فرضیه سوّم 116
4-3-)آزمون فرضیه چهارم 118
فصل پنجم: تحلیل یافته ها و نتیجه گیری
5-1)مقدّمه 121
5-2)نتایج آمار توصیفی 121
5-3)نتایج آماراستنباطی 122
5-3-1)نتایج آزمون فرضیه اوّل 122
فهرست مطالب شماره صفحه
5-3-2) نتایج آزمون فرضیه دوّم 122
5-3-3) نتایج آزمون فرضیه سوّم 123
5-3-4) نتایج آزمون فرضیه چهارم 123
5-4)پیشنهادات 124
5-4-1)پیشنهادات بر اساس یافته ها فرضیه های تحقیق 124
5-4-2)پیشنهادات برای محققین آینده 126
5-5)محدودیّت های تحقیق 127
منابع
منابع فارسی 129
منابع لاتین 135
پیوست ها
پیوست 1:پرسش نامه تحقیق 141
پیوست 2:آلفای كرونباخ به تفكیك سؤالات 147
چكیده:
در دنیای متلاطم و متغیر كنونی تنها چیزی كه تغییر نمی كند ، تغییر است . در دنیای كسب و كاری كه به طور فزاینده تحت الشعاع سه واژه مشتری ، رقابت و تغییر ، هدایت می شود، شركت ها در جستجوی راه حلّی برای مشكلات كسب و كار خود هستند،بر اساس ادبیات و اطلاعات موجود از شركت های مؤفّق دنیا چنین برداشت می شود كه یكی از راه حل های رفع معضل یاد شده توجّه و تمركز بر رویكرد بهبود عملكرد زنجیره تأمین است.
هدف از این تحقیق بررسی نحوه اثرگذاری نیروهای رقابتی در صنعت خودروسازی به عنوان محرّكی برای كاربرد مدیریت دانش در بهبود عملكرد زنجیره تأَمین با تأكید بر نقش میانجی گر محركهای نوآوری سازمانی است.این تحقیق با رویكردی توصیفی – علّی با روش پیمایشی از طریق توزیع پرسشنامه بین كارشناسان بخش های متفاوت زنجیره تأمین صنت خودرو صورت گرفته است.برای بررسی فرضیه های تحقیق از تحلیل رگرسیون خطی و چندگانه استفاده شده است.
نتایج نشان می دهد نیرو های رقابتی صنعت بر محرّك های نوآوری سازمان اثر مثبتی دارند و تأثیر مثبت دو عامل نیرو های رقابتی و محرّك های نوآوری سازمانی بر كاربرد دانش و بهبود عملكرد زنجیره تأمین نشان داده شده است.
كلید واژه: نیروهای رقابتی ، عملكرد زنجیره تأمین ، محرّك های نوآوری ، مدیریت دانش
1-1 مقدّمه
در سالهای اخیر نقش دانش بعنوان کلیدی ترین منبع سازمانها در کسب مزیت رقابتی، به موضوعی بسیار مهم تبدیل شده و ایده “قابل مدیریت بودن دانش”، در بسیاری از کسب و کارهای مبتنی بر دانش، سازمانهای یادگیرنده و مدیریت سرمایه های فکری، جا باز کرده است. بنابراین، سازمانها در پی روشهای جدیدی برای بقا در عرصه کسب و کار و رقابت اثربخش می باشند.
یکی از روشهای دستیابی به اثربخشی، کشف و توسعه دارایی هایی است که برای سازمانها از کارایی بسیار بالایی برخوردار بوده، اما بدرستی از آنها استفاده نشده است. سازمان های جهانی همواره به دنبال دستیابی به مزیت رقابتی از طریق خلق نوآوری و روش های جدید هستند. برخی از این سازمان ها بر ای بهبود عملكرد زنجیره تأمین خود خط مشی مدیریت و كاربرد دانش را درسازمان خود در نظر می گیرندزیرابهبود عملکرد زنجیره تأمین یکی از موضوعات حیاتی برای کسب مزیت های رقابتی برای شرکت ها می باشدو عملكرد مناسب زنجیره تأمین نقش كلیدی در مؤفقیّت یك سازمان و دستیابی پایدار به اهداف به ویژه سود آوری دارد.
امروزه تمام کشورهای دنیا برای افزایش بهره وری و اثربخشی به دنبال خلاقیت و نوآوری هستند. یکی از دلایل عمده توجه به خلاقیت و نوآوری، رقابت شدید و روز افزون بین سازمانها در تمام دنیا می باشد. سازمانهای سده 21 شکلی متفاوت از سازمانهای سنتی پیدا کرده اند، در این سازمانها علاوه بر نیروی بدنی کارکنان، نیروی ذهنی و خلاقیت کارکنان نیز مدیریت می گردد.تحت این شرایط نه تنها روش های سلسله مراتبی و دستوری مناسب نخواهند بود بلکه کارکنان باید خودشان ابتکار عمل نشان داده و برای حل مشکلات خود سریعا˝ اقدام و در تیم هایی که کاملا˝ خودگردان هستند ایفای نقش کنند (قارلی،1388). در کشور ما نیز سازمانها عمدتا˝ شکل دولتی دارند تا خصوصی. این شکل از کار و اشتغال نتیجه‌ای جز وابستگی به درآمد محدود سازمانی و اشتغال به کارهایی نه چندان دلخواه نخواهد داشت. سازمانهای دولتی کشور عمدتا˝ کمتر اهل ریسک و تحول هستند. به همین دلیل کمتر به خلق فرصتهای بهتر اشتغال می ورزند. برای رفع این مشکل، تغییر در استراتژی های سازمانی از قالب سنتی به نوآوری (تحولی)، خلق سازمان های مولد و بهره‌ور، پرورش و جذب مدیران خلاق و کارآفرین به شکوفایی اشتغال مولد و بهره ور در جامعه کمک خواهد کرد (مطهری،1387). در این بین سازمان خوب و شایسته سازمانی است که تحولات محیط خود را خوب شناسایی نموده و جهت عوامل موثر بر خلاقیت و نوآوری را درک کرده و برای خود مقدمات لازم را جهت این امر تدارک دیده باشد. در شرایط کنونی سازمان ها نیازمند افراد توانمندی هستند تا بتوانند با کمک آنها بر این رقابت پیروز شوند(اسمیت،2000). زیرا مهمترین سرمایه سازمان ها، عامل تحقق و برنامه های هر سازمان افرادی هستند که در آن کار می کنند (قبادی،1379).
یکی از بزرگترین محدودیتهای خلاقیت در سطوح مختلف سازمان این تفکر است که خلاقیت را تنها خاص واحدهای تحقیق و توسعه و طرح های بزرگی نظیر محصولات جدید، خدمات جدید و یا بهبود فرایند های جدید می دانند. حال آنکه خلاقیت برای بهبود و توسعه تمامی فعالیت های ریز و درشت برای تمام سطوح گروهها و افراد سازمان مورد نیاز می باشد. در حقیقت سرکوبی خلاقیت در سازمان ها نظام مند بوده و به قدری رایج است که کمتر مورد سوال قرار می گیرد. همچنین نقش مدیریت در مجموعه هایی كه خلاقیت و نوآوری از ضروریات و عامل اصلی است بسیار مهم و حساس است، زیرا مدیریت می تواند توانایی و استعداد خلاقیت ونوآوری را در افراد ایجاد، ترویج و تشویق كند و یا رفتار و عملكرد آنها می تواند مانع این امر حیاتی شود. هنر مدیر خلاق عبارت است از استفاده از خلاقیت دیگران و پیداكردن ذهنهای خلاق .مدیرخلاق باید فضایی بیافریند كه خود بتواند خلاق باشد و افراد سازمان را هم نیزبرای خلاقیت تحریك كند و این فضا، فضایی است كه از كار روزمره به دور است وبه نحوی تفویض اختیار می‌كند تا هركسی خود مشكل خود را حل كند.از این رو مدیران عمدتا˝ نادانسته خلاقیت را سرکوب می کنند و زمانی که خلاقیت سرکوب شد یک سلاح رقابتی قدرتمند یعنی تولید و بهرهگیری از ایده‌های تازه را از دست داده و حتی ممکن است که توان و تعهد کارکنان خود را نابود سازد. بنابراین توسعه و ارتقای خلاقیت در سازمانها مستلزم آن است که مدیران بدانند چگونه خلاقیت را مورد حمایت قرار دهند(صادقی مال امیری،1386).
لذا همگام با تغییرات محیطی، سیستم بانکی کشور نیز خواه و ناخواه در راهی قدم گذاشته که اگر برای آینده پیش بینی و برنامه ریزی صورت نگیرد، عواقب ناخوشایندی آنرا تهدید می کند. از جمله الزامات اصلی توجه به خلاقیت کارکنان در نظام بانکی کشور است.سازمانها نیز جهت بهره برداری بهتر از این منابع می بایست به پرورش و تربیت پرسنل خلاق و نوآور بپردازند (قارلی،1388). چراکه اغلب برای مشتریان تفکیک قائل شدن بین خدمات بانکی بسیار مشکل می باشد و نیز کوچکترین تغییری از سوی رقبا به سرعت کپی برداری می شود، لذا مدیریت روابط با مشتریان و ایجاد رضایت در آنان، جهت استمرار فعالیت بانک ها و سودآوریشان امری الزامی می باشد (گلچین فر،1381). از طرفی معمولا˝ در فعالیت های یک بانک، جذب منابع مالی از اهمیت بسیار زیادی برخوردار است، زیرا موفقیت در این زمینه می تواند عاملی برای موفقیت در سایر زمینه ها باشد و در ایران نیز جذب بیشتر منابع مالی و رقابت موثر در جذب این منابع توسط گروه های مختلف بانکی از موضوعاتی است که مورد توجه نهاد های مالی و اعتباری قرار داشته و دارد (حبیبی پور و همکاران،1389).
بنابراین شایسته است در بازار رقابت کنونی که با تاسیس بانک های خارجی در کشور و خصوصی شدن تعداد زیادی از بانک ها ی دولتی همراه است، بانکها هر چه سریعتر برای جذب منابع از یک سو و حفظ مشتریان از سوی دیگر چاره اندیشی نمایند. بانکداری امروزه شیوه های نوآورانه، مشتری مداری موثر، ارائه تکنولوژی های کارآمد، سرویس دهی و خدمات مورد نظر مشتری را طلب می کند که هر بانکی در این امور موفق تر عمل کند در بازار رقابتی نیز موفق به جذب منابع بیشتر و در نتیجه دوام، بقای دائمی و بهره وری بالاتر خواهد شد(جعفرپور، فیاضی،1389).
امروزه استفاده از فناوری اطلاعات و ارتباطات(ICT) یک امر ضروری و غیر قابل انکار برای شرکتها، موسسات، سازمان ها و نهادهای دولتی و خصوصی و صنایع مختلف شده است. همچنین سرعت گسترش این فناوری به نحوی است که روز به روز بر میزان، نحوه استفاده و کاربرد آن توسط ارگانهای مختلف اضافه می گردد و اگر آنها خود را با این گسترش وفق ندهند به نوعی از عرصه تجارت حذف خواهند شد (مدهوشی و صفاری نژاد، 1383).
فناوری اطلاعات و ارتباطات باعث ایجاد مفهومی به نام تجارت الکترونیک ( e-commerce) شده است که در دهه های اخیر موجبات رشد و پیشرفت تجارت، صرفه جویی در هزینه ها، عدم حضور واسطه، خدمات و ارتباطات بهتر به مشتریان، افزایش سطح رفاه زندگی مردم و … را فراهم ساخته است (همان، 164). اینترنت به عنوان یکی از مهمترین ابزار گسترش فناوری اطلاعات و ارتباطات کمک بزرگی به مقوله تجارت الکترونیک کرده است به طوری که اکنون کسب و کارهای مختلف از اینترنت به عنوان مزیت رقابتی در جهت برآوردن نیازها و خواستهای مشتریان خود استفاده می کنند (Kim et al., 2006: 893). در چنین شرایطی می توان گفت که موفقیت یک کسب و کار بستگی به توانایی آن نسبت به استفاده و به کار بردن اطلاعات به روز شده برای کمک به برنامه ریزی و بازاریابی دارد (Law et al., 2009: 599). درواقع مهمترین مزیت استفاده از تکنولوژی های جدید فناوری اطلاعات افزایش عرضه اطلاعات و در اختیار قراردادن آنها به طیف وسیعی از مخاطبان است (Shanker, 2008).
صنعت گردشگری نیز عرصه رقابت بخش های مختلف این خدمات است که به دلیل وابستگی زیاد به اطلاعات و ارتباطات می توان گفت بیش از سایر صنایع به فناوری اطلاعات و ارتباطات نیاز دارد به طوری که “شلدون” (1993) از اطلاعات برای گردشگری با عنوان “خون زندگی”(lifeblood) یاد می کند که بر این اساس اینترنت را می توان به عنوان قلب در نظر گرفت که این خون را در بدنه ی صنعت
گردشگری به جریان می اندازد (Lee et al., 2006: 815). فناوری اطلاعات و ارتباطات از دهه 80 میلادی تا کنون تاثیر انقلابی بر صنعت گردشگری و پذیرایی گذاشته است ( Buhalis and Law, 2008). به طور کلی این فناوری بر روی دانش، نوع نگرش و رفتار مسافر تاثیر گذار است (Sigala, 2005). همچنین وجود بانکهای اطلاعاتی با داده های بسیار زیاد درمورد روند بازارها، ویژگیهای مصرف کنندگان، انواع فعالیتها، مقاصد و جریانهای گردشگری که با وجود شبکه و اینترنت به سهولت قابل دسترسی است به برنامه ریزان و بازاریابان صنعت گردشگری در گذشته، حال و به صورت گسترده تری در آینده کمک شایانی می کند ( حیدری چیانه، 1389: 217). در مجموع می توان اظهار داشت که با افزایش دسترسی مردم به اتصال اینترنت پرسرعت، گردشگری در فضای مجازی به عنوان “منبع اطلاعاتی سفر” به رشد خود ادامه خواهد داد (Ku & Fan, 2009: 483). خوشبختانه ارزش و اهمیتی که فناوری اطلاعات و ارتباطات برای توسعه زیرساختهای گردشگری از جمله آنها مراکز اقامتی در دنیا ایجاد کرده است بسیار جالب و قابل تامل است. وقتی یک گردشگر بتواند اطلاعات گردشگری مربوط به مکانهای تاریخی و امکانات زیرساختی یک کشور را در اینترنت ملاحظه کند و درباره آنها اطلاعات صوتی و تصویری و متنی خوبی به دست آورد مشتاق می شود. سپس از طریق کانالهای مربوطه نسبت به سفر به کشور مطبوع خود اقدام می کند. به همین ترتیب به راحتی می تواند از طریق پایگاههای الکترونیکی اقدام به ذخیره اتاق نماید.(زارعیان و دیگران، 1390)
امروزه استفاده گردشگران از موتورهای جستجوی اینترنتی به ویژه Google (Law and Haung, 2006) برای یافتن مقاصد گردشگری، اقامتگاهها و کسب اطلاعات مورد نیاز برای مقصد بسیار شایع گشته است. همچنین نهادها، موسسات و مراکز گردشگری اقدام به راه اندازی پایگاههای الکترونیکی برای در اختیار قرار دادن خدمات و اطلاعات مربوطه به آن کرده اند و خود را متصل به این موتورهای جستجو نموده اند تا در دسترس جستجوگران قرار گیرند.
یک پایگاه الکترونیکی موفق در زمینه ی گردشگری باید به راحتی قابل دسترس بوده و قابلیت یافتن اطلاعات اصلی در آن فراهم شده باشد و ضمن داشتن قابلیت خرید و اطلاعات جزئی دیگر توجه مشتریان را نیز به خود جلب نماید (Werthner and Ricci, 2004). متصدیان مراکز گردشگری امروزه مزیت مهم اینترنت را در امر جذب مشتری به خوبی درک کرده اند و به طور فزاینده ای زمان و تلاش صرف گسترش پایگاههای الکترونیکی شان می کنند تا ارتباط با مشتری را نگاه داشته و سهمشان را از بازار فزونی بخشند (Law et al., 2010).
در این پژوهش نیز سعی بر آن شده است تا با در نظر گرفتن رشد و تاثیر بسزای فناوری اطلاعات و ارتباطات در صنعت گردشگری به مساله ای خاص در این زمینه مرتبط با پایگاههای الکترونیکی هتل ها بپردازد.
فعالیت شركتها و سازمانها، امروزه در محیطی به مراتب پیچیده‌‌تر از گذشته انجام میشود و سازمانهاییكه نتوانند زودتر و سریعتر از رقبا از خود عكس‌العمل نشان دهند و در مقابل تغییرات متعدد و تأثیر گذار محیطی از جمله قوانین و مقررات، تجارت خارجی و … از خود واكنش درست به موقع نشان دهند و دچار انفعال شوند، امیدی به بقا نخواهند داشت. علاوه بر عوامل مهم و تأثیرگذار محیط خارجی سازمانها، مجموعه مزیتها و نقاط ضعف آنها نیز نقشی تعیین كننده در دوام و بقای فعالیت آنها دارد.
در همین راستا سازمانها باید سیاست منظم و یكپارچه‌‌ای را در جهت برنامه‌‌ریزی و مدیریت استراتژیك مجموعه خود به نحوی اثربخش بعمل آورده و در قالب برنامه‌‌های بنیادین دست به ایجاد هماهنگی‌‌ها و رعایت اولویتها بزنند. در چنین شرایطی طرح برنامه‌‌ریزی و مدیریت استراتژیك با توجه به ابعاد وسیع و گسترده آن پاسخی به چگونگی برنامه‌‌ریزی مؤثر در بلند مدت می باشد.(دیوید،1382) برخلاف روشهای معمول كه تنها به عوامل داخلی می‌‌پردازند، این نوع برنامه‌‌ریزی نگاه به بیرون و عوامل محیطی نیز دارد. لذا می‌‌توان گفت محصول برنامه‌‌ریزی استراتژیك، برنامه‌‌ای راهگشا و آیندهنگر و تحول آفرین است كه سازمان را در بستر شكار فرصت قرار داده و موجبات برتری و تعالی این سازمان را فراهم سازد. ( حمیدی زاده، 1382) محصول نهایی این فرایند مجموعة رسالت و مأموریت سازمان ، اهداف كیفی و كمی آن برای یك دوره پنج ساله و بالاخره استراتژیها، برنامه های عملیاتی و اقدامات اصلی اجرایی برای نیل به اهداف تعیین شده می باشد . شرکت تجاری-گردشگری بهده به عنوان یکی از شرکتهای خصوصی در منطقه جنوبی کشور با نگرش جدید به برنامه های گذشته بایستی زمینه بهره وری خود را بیش از پیش بوجود آورد. شرایط جدید امروزی که در محیط داخلی و خارجی بوجود آمده ضرورت تدوین یک برنامه استراتژیک را به منظور مقابله با شرایط جدید ایجاب می کند. در این راستا شرکت تجاری-گردشگری بهده در نظر دارد ضمن شناسایی و برطرف ساختن نقاط ضعف و مقابله با تهدیدهای خود و با بهرهگیری از ظرفیتها و مزیتهای بالقوه و بالفعل موجود، به بهره‌‌برداری هر چه بیشتر از فرصتهای محیطی در افق برنامه توسعه پرداخته و اهداف خویش را در راستای تحقق رسالت یا فلسفه وجودیش جهت‌‌دهی نماید.
مدل مورد استفاده در این پژوهش مدل مفهومی ارائه شده توسط پروفسور دیوید می باشد. دیوید (1990) مدلی با فرآیندی سه مرحله ای برای مدیریت استراتژیك پیشنهاد كرده است كه عبارتند از
گام اول: تدوین استراتژی
گام دوم: اجرای استراتژی
گام سوم: ارزیابی استراتژی
در گام اول سازمان بایستی ابتدا اهداف، مآموریتها و رسالت و استراتژی جاری خود را با توجه به نقاط قوت و ضعف درون سازمانی و عوامل مؤثر محیطی شامل فرصتها و تهدیدها مورد بررسی قرار دهد. در گام دوم در مرحله ی اجرا منابع انسانی و مادی لازم تخصیص داده می شود. طبیعی است كه بدون منابع لازم استراتژی قابلیت اجرایی نخواهد داشت. در گام سوم استراتژی بكار گرفته شده با استفاده از یك نظام اطلاعاتی فعال و نیز در مقایسه با اهداف سازمان مورد ارزیابی قرار گرفته و اشكالات و ابهامات احتمالی رفع می شود (دهكردی، 1384).
