صنعت گردشگری به عنوان بزرگترین و متنوع‌ترین صنعت دنیا به شمار می‌آید. بسیاری از كشورها این صنعت پویا را به عنوان اساس درآمد، اشتغال، رشد بخش خصوصی و توسعه ساختار زیربنایی می‌دانند. در سراسر كره زمین؛ بویژه در كشورهای در حال توسعه، به توسعه صنعت گردشگری توجه فراوانی معطوف میشود. از طرف دیگر، این صنعت تعاملات میان فرهنگی جوامع مختلف را تسهیل نموده و شیوه‌های برقراری تعاملات رفتاری بر اساس گفتمان صلح‌آمیز را برقرار می‌كند(قرخلو، 1386: 3). ا مروزه اهمیت گردشگری و جهانگردی و لزوم بررسی و تحقیق در مورد آن با توجه به نقش‌های مهم اقتصادی، اجتماعی، و فرهنگی‌اش بر هیچ كسی پوشیده نیست(مشبكی و ملك اخلاق، 1382: 7). این فعالیت در دنیای كنونی به صورت یكی از مهمترین عوامل تولید ثروت، كار، ایجاد پویایی، جابجایی انسان‌ها و ثروت ملت‌ها درآمده است. انسان امروزین در راستای دسترسی به اهدافی چون آشنایی با حقایق تاریخی گذشتگان، بهره‌گیری از مواهب طبیعی، فرار از آشفتگی‌ها و روزمرگی‌های زندگی شهری و… توریسم را وسیله‌ی منفرد و مناسبی برای نیل بدآن‌ها می‌داند(آمار، 1382، 55). امروزه گردشگری بزرگترین و متنوع‌ترین صنعت دنیا محسوب میشود. بسیاری از كشورهای جهان به دنبال دستیابی به توسعه پایدار بوده و از این صنعت به عنوان یك صنعت پویا، جهت كسب درآمد و اشتغال‌زایی و تعامل فرهنگ خود استفاده می‌نمایند. در جهان امروز استفاده از منابع و جاذبه‌های گردشگری یك منطقه اعم از طبیعی یا انسان ساخت در توسعه آن اثرگذار نقش بسزایی دارد.
مطالعات نشان داده‌اند كه بین رشد و توسعه صنعت گردشگری با رشد و توسعه اقتصادی كشورها رابطه‌ی مثبت و معناداری وجود دارد. هزاره سوم، پیشرفت روزافزون تكنولوژی و فناوری را با خود به همراه دارد. صنعتی‌شدن زندگی در جهان امروز اوقات فراغتی را برای انسان در شهرهای مدرن فراهم ساخته كه میتواند فرصتی مناسب برای فاصله گرفتن از محیط خشك و بی‌روح توأم با سروصدای شهرهای شلوغ، مناسب تلقی شود. امروزه آژانس‌های خدمات مسافرتی ارائه‌دهنده‌ی انواع خدمات گردشگری در زمینه‌های داخلی، خارجی و طبیعت‌گردی می‌باشند. این آژانس‌ها با توجه به فعالیتشان مورد تقسیم‌بندی قرار گرفته‌اند كه تعدادی از آنها مسئول فروش بلیط و تعدادی دیگر خدمات تورگردانی را بر عهده دارند و تعدادی دیگر نیز ارائه‌دهنده‌ی هر دو خدمات به طور همزمان می‌باشند. این تورها نقش بسیار مهمی در جابجایی و نقل و انتقال گردشگران دارند؛ بطوری که برخی از گردشگران مشتری دائم این آژانس‌ها در تمامی سفرها می‌باشند. بنابراین میتوان گفت آژانس‌های گردشگری رابطه مستقیمی با توسعه گردشگری دارند. بندر انزلی به عنوان یكی از شهرستان‌های مهم استان گیلان از موقعیتی مناسب برای توریسم و استراحت برخوردار است. این شهرستان به دلیل شرایط ویژه آب و هوایی و طبیعت بكر و چشم‌اندازهای زیبا مانند دریا، منطقه آزاد، بازارهای تجاری، مکان‌های زیارتی، توجه اكثر مردم چه در داخل و چه در خارج از آن را به خود معطوف نموده است . این ویژگی باعث توسعه گردشگری در طبیعت این منطقه شده است؛ بطوری که هر روزه بر تعداد گردشگران و هم بر تعداد تورهای گردشگری افزوده میشود. لذا تحقیق به دنبال بررسی و ارزیابی عملكرد آژانس‌های خدماتی و مسافرتی در توسعه توریسم شهرستان بندر انزلی می‌باشد و تحقیق بدنبال پاسخگویی به این سؤال است که آژانس‌های مسافرتی در توسعه توریسم شهرستان بندر انزلی تا چه حد نقش داشته است؟
1-2- اهمیت و ضرورت
امروزه توریسم در اقتصاد کشورهای جهان دارای جایگاهی بسیار مهم است و تنها در سال 2010 میلادی 935 میلیون نفر در جهان با سفر به کشورهای دیگر 1550 میلیاردها دلار هزینه کرده‌اند(سایتwto ).
نظریه‌های جدید در زمینه گردشگری نشان میدهد جذابیت‌های گردشگری بر پایه ورزش در مقایسه با دیگر جذابیت‌های فرهنگی٬ مزیت‌های اقتصادی٬ اجتماعی و سیاسی بیشتر دارد. از طرفی کشور ایران با توجه به بررسی‌های صورت گرفته یکی از ده کشور اول جهان از نظر جذابیت‌های گردشگری است(هنرور و همکاران٬ 1386: 32).
از این رو، اهمیت دارد که از قابلیت‌های خود در توسعه گردشگری از جمله گردشگری ورزشی استفاده کند. بی‌شک انتخاب مکان مناسب جهت انجام فعالیت‌های ورزشی برای ورزشکاران بسیار مهم می‌باشد. لذا در این تحقیق سعی بر این است که با مدنظر قراردان این مهم که گردشگری مناطق مختلف ساحلی٬ دریایی و تالاب از فعالیت‌های عمده تفرجی در جهان است٬ به شناخت توان‌های موجود و تعیین محدوده مکانی مناسب جهت جذب توریسم ورزشی پرداخته و با توجه به عدم داشتن منابع علمی و تخصصی لازم در کشور با بررسی عوامل مختلف در جذب توریسم و گسترش توریسم ورزشی میتوان با اخذ نتایج به سمت آینده روشن حرکت کرد. از جمله کاربرد نتایج این تحقیق میتوان به توسعه کمی و کیفی شهرستان٬ بالا رفتن سطح فرهنگ مردم٬ تبادل اخلاق ورزشی و فرهنگی حفظ محیط زیست و توسعه پایدار منطقه٬ رونق اقتصادی و بهبود زیرساخت‌های منطقه اشاره نمود.
1-3- اهداف تحقیق
مهمترین اهداف این تحقیق بشرح زیر است:
- تعیین پتانسیل‌های توریستی و اکوتوریستی شهرستان بندر انزلی،
- تعیین نقش آژانس‌های مسافرتی در توسعه توریسم شهرستان بندر انزلی،
- تعیین راهکارهایی جهت توسعه توریسم شهرستان بندر انزلی.
1-4- فرضیههای تحقیق
- آژانس‌های مسافرتی در توسعه توریسم شهرستان بندر انزلی نقش دارند.
- بین افزایش آژانس‌های مسافرتی و افزایش گردشگر رابطه وجود دارد.
1-5- سؤال‌های تحقیق
آژانس‌های خدمات مسافرتی شهرستان بندر انزلی در توسعه توریسم، تا چه اندازه نقش دارند؟
1-6- تعاریف واژه‌ها و مفاهیم
- گردشگر
کسانی هستند که به منظور تفریح، گردش و گذران روزهای تعطیل و اوقات فراغت، اقدام به سفر می‌نمایند. این نوع گردشگری شامل افراد یا گروه‌هایی است که جهت استفاده از تعطیلات، تفریح، استراحت، استفاده از آب و هوای گرم‌تر یا خنک‌تر از محل اقامت خود به مسافرت می‌روند(سازمان مناطق گردشگری، 1381: 6).
- دفاتر خدمات مسافرتی:
مؤسساتی هستند كه توسط افراد(بخش خصوصی) تأسیس می‌شوند و جنبه انتفاعی دارند. كار اصلی آنها ارائه دادن خدمات جهانگردی است، البته به نمایندگی از سوی مؤسسات تولیدكننده خدمات جهانگردی نظیر شركت‌های حمل و نقل، مؤسسات پذیرایی، گردانندگان گشت‌ها و سایر مؤسساتی كه به گونه‌ای در مقصد جهانگردی خدماتی به جهانگرد ارائه می‌دهند(محلاتی، 1380: 185).
- توسعه:
اندیشمندان متعددی در علوم مختلف سعی نموده‌اند برای این فرایند تعریف جدیدی ارائه دهند. «مایكل تودارو» در كتاب «توسعه اقتصادی در جهان سوم» از توسعه چنین تعریف دارد: «جریانی است كه مستلزم تغییرات اساسی اجتماعی، طرز تلقی عامه مردم و نهادهای ملی و نیز تسریع رشد اقتصادی، كاهش نابرابری و ریشه‌كن كردن فقر مطلق است(تودارو، 1370: 7). همه‌ی توسعه‌ها با تغییر همراه هستند(داس ویل، 1387: 200).
- توسعه گردشگری:
توسعه گردشگری؛ به معنی تغییر و تحول گردشگری در طول زمان و در مقیاس‌های گوناگون جغرافیایی می‌باشد(ضیایی، 1388: 22).
پژوهش:
1-3 ضرورت و انگیزه پژوهش:
از جمله ابزارهای مدیریت در برنامه ریزی و کنترل و حرکت در مسیر اهداف عالیه سازمان و دسترسی به اطلاعات جهت پیش بینی های آتی، بودجه بندی ودر نهایت تصمیم گیری می باشد. بررسی نحوه عملکرد و سطح کارایی شرکت های مدیریت تولید برق از بعد قیمت تمام شده برق، آنهم با وجود شیوه های مختلف تولید یعنی سیکل ترکیبی، گازی، بخاری و بادی با یک روش به صرفه تولیدی، لازم به نظر می رسد. چه بسا که با تشخیص و استقرار یک روش مناسب تولیدی، زمینه رسیدن به ابزارهای مناسب مدیریتی جهت تصمیم گیری و برنامه ریزی تا رفع بحران از این صنعت را فراهم می سازد. همچنین صنعت برق ایران که یک صنعت کلان محسوب شده و از زیر ساخت های توسعه اقتصادی می باشد اتخاذ یک روش مناسب و با صرفه اقتصادی جهت تولید برق از بین روش های موجود می تواند منجر به حفظ منابع ملی شود. اولین گام در تصمیم گیری نسبت به این مساله، تعیین روش تولیدی است که شامل قیمت تمام شده بهینه از نظر مالی باشد(سیف الهی، 1382).از دیدگاه مالی روش بهینه تولید در صنعت حفظ راندمان است، برای کسب راندمان تولید می بایست هزینه های تولید را کاهش داد و از طرفی مقدار تولید را نیز افزایش داد، با توجه به اینکه تجهیزات تولید برق توان تولیدی ثابت دارند امکان افزایش تولید وجود ندارد و با توجه به ماهیت ثابت هزینه ها در نیروگاه های تولید برق، امکان کاهش هزینه ها وجود ندارد زیرا در صنعت برق با توجه به قوانین تدوین شده و ساختار منظم این صنعت انعطاف پذیری هزینه ها در این صنعت را غیر ممکن نموده است. این محدودیت باعث گردیده که حفظ راندمان در فرآیند تولید ممکن نشود اما می توان با انتخاب شیوه های تولید با تجهیزات با راندمان، متنوع نمودن و تغییر
منابع تولید از سوخت های فسیلی به منابع تجدید پذیر به این هدف دست یافت.
1-4 اهداف پژوهش:
هدف این پژوهش بررسی و معرفی روش تولید برق بهینه از دیدگــاه مـالی می باشد. جهت رسیدن به این اهداف می بایست سیستم در حال اجرای بهای تمام شده تولید برق بررسی و با شناسایی مشکلات موجود در هزینه یابی و محدودیت های حاکم بر کل سیستم که از دیگر اهداف ضمنی این تحقیق بوده بهای تمام شده تولید برق به چهار روش سیکل ترکیبی، گازی، بخاری و بادی در قالب روش های گزارشگری مناسب مالی ارائه و پس از بررسی و تطبیق آنها با یکدیگر در نهایت روش تولید برق بهینه از دیدگاه مالی معرفی می گردد(سیف الهی،1382). هدف اصلی این تحقیق در پی بررسی وتعیین بهای تمام شده یک کیلووات ساعت برق تولید شده بوسیله چهار روش تولید: سیکل ترکیبی، گازی، بخاری و بادی است.
متون عرفانی یكی از شاخههای پربار ادبیات فارسی است. این متون به دلیل ارتباط شفافی كه با تجربۀ عرفانی و تخیّل بشری دارد، منشأ زایش‌های هنری و تجربههای زبانی بیان‌ناپذیر است. تذكرةالاولیاء نوشتۀ فریدالدین عطار نیشابوری، از مهمترین متون نثر فارسی سدۀ هفتم و یكی از درخشان‌ترین منابع نثر صوفیه بهشمار می‌رود. این كتاب، یادنامۀ عارفان است و بخش اصلی آن به یادكرد هفتاد و دو تن از اولیاء اختصاص دارد كه نخستین آنها امام جعفرصادق (ع) و آخرین آنها هم حسین‌بن‌منصور حلاج است. بخشی نیز به نام «ذكر متأخران از مشایخ كبار» ضمیمۀ پایان كتاب است كه با شرح حال و ذكر سخنان بیست و پنج تن از مشایخ صوفیه اختصاص دارد. به نظر میرسد كه این بخش الحاقی است و نمی‌توان قاطعانه آن را از عطار دانست.
آشنایی با تذكرةالاولیاء دریچۀ بسیار مناسبی برای آشنایی با نثر كهن فارسی است. همچنین برای آشنایی با اندیشۀ صوفیه و عارفان نیز بسیار مفید به نظر میرسد. عطار تذكرةالاولیای خود را در نیمۀ دوم قرن ششم فراهم آورده است. گویا مطالب این كتاب را به تدریج گردآوری كرده است. به اعتقاد پژوهشگران آخرین مطالب این كتاب در سال 617 بسته شده است. تذكرة‌الاولیا واپسین كتاب عطار است و تنها اثر اوست كه به نثر نوشته شده است. از سوی دیگر این كتاب «آخرین نمونۀ بزرگ از آن دسته متون عرفانی است كه در آنها از ایمانی ساده و ناب یاد شده است. كمتر از یك سده پس از عطار، متون عرفانی خاصّه به دلیل تأثیر اندیشه‌های ابنعربی، بسیار پیچیده شد. داعیۀ عارفان كه دارای چنان نگرشی منسجم و نظام‌مندی هستند كه میتواند با آیین‌های فلسفی و كلامی رقابت كند، بل از آنها نیز بالاتر رود، سرانجام منجر به پیدایش جهان‌بینی و سخن عرفانی مشكل و دقیقی شد، كه فهم و شناخت آن نیازمند دانش فراوانی است كه پیش‌تر به دست آمده باشد. تذكرةالاولیاء، بر عكس، از سادگی ایمانی می‌گوید و این را به آسانی نرم و روان و بسیار دلپذیر می‌گوید» (احمدی، 1379: 6).
كمتر متنی به زبان فارسی نوشته شده كه توانسته در حدّ تذكرةالاولیاء با استفاده از كمترین واژگان، زیباترین تصاویر را بیافریند و بیش‌ترین تأثیر را در ذهن خوانندگان بگذارد این گفته اگر چه كمی اغراق‌آمیز به نظر می‌آید، اما بی‌تردید زبان متن تذكرةالاولیاء زبانی زیبا و خواندنی است. برخی معتقدند كه عطار نخواسته زبانی نو آورد یا شگردهای تازۀ صرفی و دستوری به كار گیرد. او می‌خواست به یك سنت بزرگ مرتبط شود كه پیش از او آغاز شده بود این است كه با زبانی موجز، ساده و همه فهم، از كسانی می‌گوید كه اگرچه از دل مردم برآمده‌اند و مثل همۀ انسان‌ها بوده‌اند، اما به مقام بلند رسیده‌اند. مهمترین مسئله‌ای كه در این كتاب به چشم می‌خورد، عادی بودن مردان خداست. بسیاری از كسانی كه به مقامات بلندتر از ملائك رسیده‌اند از آغاز عارف نبوده‌اند، انسان‌هایی كه تجربۀ زیستن‌شان، چون تجربۀ همۀ انسان‌ها بود، اما گوش هوش‌شان در جستجوی صدای آشنا بود؛ این است كه به تلنگری بیدار می‌شوند و دیگران را هم بیدار می‌كنند.
حكایت تذكرةالاولیاء، حكایت انسانی‌هایی است كه ساده زیستن را گوشزد می‌كنند و اقوال انسان‌هایی را بهیاد می‌آورد كه با ایمان راستین در جستجوی زبانی برای تبیین رابطۀ انسان و خدا بودند. استاد فروزانفر در كتاب «شرح احوال و نقد و تحلیل شیخ فرالدین محمدعطار نیشابوری» كه متأسفانه بخش ناچیزی به تذكرةالاولیاء اختصاص یافته است، می‌نویسند: «شیخ، بر روی هم در این كتاب نهصد و هشتاد و هشت حكایت و دو هزار و هشتصد و شصت و چهار كلمه از اقوال مشایخ را گردآوری و ذخیرۀ عظیم و بسیار گرانبهایی به زبان فارسی تقدیم نموده است» (فروزانفر، 51:1374)
یكی از ویژگی‌های ساختارییای كه همۀ متون عرفانی ادبیات فارسی را به هم متصل می‌كند. ارتباط گفتمانی است، عطار نیشابوری، اگرچه اصلی‌ترین هنرش شعر است، اما با تألیف تذكرة‌اولیاءسعی كرده همان گفتمانی را كه در منطق‌الطیرش دنبال می‌كرد، به شكل دیگری در نثر هم دنبال كند.
فراروایتی كه تذكرةالاولیاء را پیش می‌برد «اسطورۀ نجات‌بخشی» است؛ این اسطوره، گفتمان «سفر انسان در دنیا» را می‌آفریند. عطار با استعارۀ «سفر» به اسطورۀ گناه و توبه میرسد. بنابراین ابتدای روایت‌هایش با توبه آغاز میشود و انتهایش به مرگ می‌انجامد. در تذكرةالاولیاء انسان‌های برگزیده با شناسایی و توبه كردن از گناه آغاز می‌كنند و آنگاه تبدیل به فاعل شناسا می‌شوند و سپس كردار و گفتارشان بر دیگران مؤثر واقع میشود و سرانجام سفرشان به مرگ منتهی می‌گردد.
از آنجا كه عطار، تذكرةالاولیاء را به شكل تألیفی-اقتباسی سامان داده است، در تحلیل سبكی این كتاب، نثرش را فاقد نشانه‌های سبكی ویژة عطار دانسته‌اند؛ در حالی كه عطار برای كتاب خود، نه تنها طرح و برنامۀ عملی برای راهنمایی سالكان طریقت داشته، بلكه در سامان دادن متن‌های عرفانی مختلف در پیِ تمهیدات ساختاری بوده است. این پژوهش در جستجوی ساختار بینامتنی تذكرةالاولیاست. بنابراین
برای كشف این ساختار باید به زبان، روایت و گفتمان در تذكرةالاولیاء توجه شود. هدف از بررسی بینامتنی این تحقیق در واقع این است كه منطق گفت‌وگویی تذكرةالاولیاء را در كتابهای پیشین عرفانی بجوید. بینامتنیّت بیانگر آن است كه هر متن محل تقاطع سطوح متنی مختلف است.
اگرچه عطار بسیاری از اجزای تذكرةالاولیاء را از متون پیشین عرفانی چون رسالۀ قشیریه، كشف‌المحجوب و طبقات صوفیه گرفته است؛ اما رفتار زیباشناختی و زبانشناختی او برای خلق جهان متن دیگرگونه است. چنانكه تمام بخش‌هایی كه به تذكرةالاولیاء و یادكرد عرفا اختصاص یافته، دارای ساختار گفتمانی واحد است. اگرچه سایۀ كم‌رنگ این الگوی ساختاری را میتوان در كتابهای كشف‌المحجوب، رسالۀ قشیریه و طبقات صوفیه یافت؛ اما عطار این الگو را عمق و جهت داده و به سبك ویژه‌ای دست یافته است.
تذكرةالاولیای عطار گفتمانی را استمرار می‌بخشد كه پیش از او كسانی چون سلمی، قشیری و هجویری آغاز كرده بودند؛ نوع گفت‌وگوی تذكرةالاولیاء با این آثار و كوشش مؤلف آن میتواند این پرسش را مطرح كند كه عطار تا چه اندازه موفق شده است، ساختار مستقل و خودبسنده‌ای خلق كند.
بنابر تحقیقات آربری از 72 شخصیت عارفی كه عطار به شرح زندگی، اعمال و كرامات آن پرداخته (البته غیر از 25 شخصیت عارفی كه بعدها به تذكرةالاولیاء در دورههای مختلف ملحق شده است) تنها 9 شخصیت در سه كتاب طبقات صوفیه كشف‌المحجوب و رسالۀ قشیریه نیامیده است. به همین دلیل میتواند گفت تذكرةالاولیاء چه در محتوی و چه در نثر و ساختار، تحت تأثیر متون گذشته نوشته شده است و عطار به گونۀ بنیامتنی، متن منثور اثر خود را گسترش داده است. عطار در تذكرة خویش به برخی از این منابع اشاره كرده است.اما ظاهراً عطار در جستجوی تغییر مفهومی یادكرد عارفان است. كتابهایی چون رسالۀ قشیریه و كشف‌المحجوب با اندیشی مدرسی می‌خواستند به صورت‌بندی مفاهیم عرفانی بپردازند؛ اما عطار این نوع بیان را تغییر میدهد و مفاهیم عرفانی را با روایت همساز می‌كند. مطالبی كه عطار به صورت مستقیم و غیر مستقیم از كتابهای دیگر ذکر کرده، در روایت عطار به گونۀ گزینشی آمده است. عطار اگرچه در بیان مرجعیت داستان‌های اولیا كاملاً به متن‌های گذشته وفادار است و حتی نخواسته مرجعیت كلام اولیاء را با تغییر دادن بشكند، در تولید ساختار روایت، خلاقانه عمل می‌كند. یكی از مهمترین عواملی كه باعث میشود كه عطار به نوع ادبی داستان نزدیك شود و كلمات قصار و روایات را در دل زندگی اولیاد بگنجاند، جدا از قدرت داستانپردازیش، مسئلۀ مخاطب است. او از این طریق می‌خواهد مخاطبان بیشتری داشته باشد و سحر اقوال اولیاء را، با روایت، به جوانان برساند.
1ـ2ـ پرسش‌های تحقیقی
1- رویكرد بینامتنی عطار در تذكرةالاولیاء چگونه است؟
2- عطار چگونه روایت‌ها را از متون دیگر گزینش می‌كند و آن را در بافت‌های متن تذكرةالاولیاء قرار میدهد؟
3- آیا عطار به متن خود انجسام میدهد تا به ساختار خود بسنده دست یابد؟
4- آیا متن تذكرةالاولیاء یك متن گلچین شده است یا این كه عطار یك مؤلف خلّاق است؟
1ـ3ـ فرضیههای تحقیق
1- ژرفساخت تذكرةالاولیاء مطابق با گفتمان عرفانی است.
2- گفتمان زبانشناختی تذكرةالاولیاء در مقایسه با آثار عرفانی پیشین متفاوت است.
3- عطار تنها به گزینش متن از آثار گذشتگان فكر نكرده است؛ بلكه به ساختار اثر خود نیز اندیشیده است.
4- روابط بینامتنی در تذكرةالاولیاء دارای طرح و برنامه است.
5- تذكرةالاولیاء عطار چه در سبك و چه در ساختار یك اثر مستقل و خودبسنده است.
1ـ4ـ بیان و ضرورت مسئله
نه تنها تذكرةالاولیاء بلكه بسیاری از متون عرفانی كه در تفهیم و تفسیر تجربههای عرفانی بوده‌اند، بهشدت تحت تأثیر هماند. این تأثیرپذیر در سلسله كتابهایی كه از قرن پنجم آغاز شد و تا نفحات‌الانس جامی ادامه داشت، چشمگیرتر است. پیوند این آثار به گونه‌ای است كه منجر به یك سنت شده است؛ سنتی كه تعریف خاصی از بودن انسان در جهان دارد. این سنت نه تنها روایت‌های ویژه ساخت؛ بلكه توانست معرفت‌شناسی یك دورۀ بزرگ را رقم زند. بنابراین فهم هر یك از این متون منوط به فهم دیگر متون است؛ چرا كه پیوند این آثار یك پیوند متنی عمیق است. تعمق در متن تذكرةالاولیاء، به گونه‌ای تعمق در متونی است كه از طبقات صوفیة سلمی آغاز شده و به نفحات الانس جامی رسیدهاست. از این رو كشف روابط بینامتنی تذكرةالاولیاء با آثار گذشتگان نوع گفتگوی این آثار را با یكدیگر نشان میدهد. و همچنین روشن می‌كند كه هر یك از این متون چه قرائتی از عرفان اسلامی داشته‌اند. با فرض این امر، یك مسئله اساسی و ساختاری شكل می‌گیرد: استقلال این آثار را چگونه باید ارزیابی كرد؟ آیا این آثار كاملاً مستقل‌اند؟ یا این كه در عین استقلال به هم وابسته‌اند؟ و یا این كه این آثار نمی‌توانند آثار مستقلی باشند؟
تذكرةالاولیاء، اگر چه نه مثل وابستگی طبقات صوفیۀ خواجه عبدالله به طبقات صوفیۀ سلمی و نه مثل وابستگی نفحات‌الانس جامی به طبقات صوفیۀ خواجه عبدالله انصاری، اثری است كه استقلال ویژه خود را دارد؛ اما این اثر چه در مفردات و چه در ساختارهای روایی و محتوا تحت تأثیر كتابهایی چون رسالۀ قشیریه و كشف‌المحجوب است. آیا این وابستگی‌ها، تذكرةالاولیاء را تبدیل به یك اثر التقاطی كرده است یا اینكه این اثر میتواند بر ساختارهای خود تكیه كند و یك اثر اقتباسی نباشد؛ بلكه آفریدۀ ذهن خلاق مؤلف كتاب باشد؟
منطقه خاورمیانه، محل مناقشه‌های سیاسی خاصی است. این مناقشات ،از یک طرف به مسئله فلسطین و اسراییل و از طرف دیگر به نقش ویژه و جدید ایران اسلامی از نظر ژئوپلیتیک بازمی‌گردد. اگرچه مناقشه‌های ایران و سایر کشورهای این منطقه از قبل از انقلاب نیز وجود داشت ولی وقوع انقلاب اسلامی ویژگی خاصی به این روابط مناقشه برانگیز بخشیده است. به عبارت دیگر، با وقوع انقلاب اسلامی و حمایت ایران از فلسطین و تعارض با رژیم صهیونیستی، این مناقشات وارد عرصه خاصی شده است. از طرف دیگر، بعد از انقلاب اسلامی ایران تلاش برخی از کشورهای منطقه در فروکاستن از مناقشه و تعارض با رژیم صهیونیستی و نزدیکی بیشتر به آن رژیم، باعث گردید که ایران به عنوان یکی از قطب‌های اصلی مبارزه با نفوذ این رژیم در منطقه مطرح گردد. جنگ ایران و عراق و مناقشه بر سر جزایر سه گانه و استفاده از میدان‌های گازی و نفتی و همچنین کنترل تنگه هرمز از طرف ایران نیز از جمله عواملی بوده است که روابط ژئوپولیتیک ایران با سایر کشورها را بحرانی نموده است. از آخرین رویدادهایی که این مناقشات قدیمی را وارد مرحله جدیدی نموده، پی‌گیری و اصرار ایران بر سر انرژی هسته‌ای در دو دهه اخیربوده است.
در کنار این رقابت‌ها و مناقشات در میان کشورهای قدرتمند عربی حوزه خلیج فارس، در چند دهه اخیر تحولات اقتصادی و اجتماعی دیگری را در منطقه خاورمیانه شاهد بوده‌ایم که میتواند پاسخی به مناقشات پیش گفته و محملی برای برون رفت از این رقابت‌ها باشند. توسعه میدان‌های گازی در جنوب ایران، توسعه مناسبات بازرگانی در شیخ نشین‌های حوزه خلیج فارس و دریای عمان و تحولات موسوم به بهار عربی از جمله مواردی هستند که در صورت به کارگیری سیاست‌های مناسب، می‌توانند فرصتی برای ایران و سایر کشورهای قدرتمند این ناحیه در جهت تثبیت و حتی افزایش نفوذ خود در این منطقه را فراهم نمایند. بر طبق اصول متعارف روابط درون منطقه‌ای و بین‌المللی طبیعی است که هر یک از این کشورها به نوعی به دنبال منافع خود در روابط بین‌المللی خود باشند. پی گیری این منافع، مستلزم کاستن از فشار مناقشات و افزایش سطح همکاریهای درون منطقه است.
یکی از زمینه‌های به وجود آمده برای بهره‌گیری از فرصت‌های پیش آمده در این منطقه از دنیا، استفاده از فضای سایبری است. در دنیای جدید، انقلاب الکترونیکی فرصت‌ها و در عین حال چالش‌های بسیار جدیدی را در اختیار دولت‌ها قرار داده است که بتوانند منافع خود را به شکلهای مدرن پی‌گیری کنند. بزرگترین موفقیت انقلاب الکترونیکی، دسترسی سریع و آسان به منابع اطلاعاتی در اقصی نقاط دنیا است. در واقع این انقلاب اگرچه زیرساخت‌های الکترونیکی دارد ولی آنچه اهمیت آن را در دنیای امروز افزایش داده نقش اطلاعاتی آن است. بنابراین میتوان گفت که این انقلاب بیش از آن که الکترونیکی باشد انقلاب اطلاعاتی است که زیر ساختی برای توسعه جامعه فراهم می‌نماید. توسعه روز افزون این فناوری و افزایش میزان وابستگی به خدمات آن ،بیشتر به دلیل نیاز دنیای مدرن به انبوه اطلاعات و داده‌هایی است که دسترسی به آنها میتواند مسیر توسعه را هموارتر نماید و در واقع، زیرساخت‌های حیاتی کشورها ،از جنبه های متفاوت،به این فناوری وابستگی شدیدی یافته است.
البته در ادبیات مطالعات سایبری بیش از آن که این انقلاب اطلاعاتی را به عنوان فرصتی برای توسعه روابط بین کشورها بدانند، از آن بیشتر به عنوان تهدیدی برای امنیت کشورها یاد شده است و از نقش توسعه‌ای آن در جهت افزایش امنیت غفلت شده است. در حالی که پدیده‌های مدرن امروزی را هم میتوان برای اهداف صلح‌آمیز و هم برای افزایش امنیت جامعه مورد استفاده قرار داد. بنابراین، میتوان پرسید که چگونه میتوان توانایی این وسیله ارتباطی را برای کاهش مناقشات و افزایش سطح همکاریهای امنیتی کشورهای حوزه خلیج
فارس ارتقاء داد؟ هدف این پژوهش نشان دان نقش فضای سایبری در گسترش روابط ژئوپولیتیک ایران با سایر کشورهای حوزه خلیج فارس و کاهش تنش‌ها و رونق مناسبات این کشورها است.در این پایان نامه روابط ژئوپلیتیک ایران و کشورهای عربی حوزه خلیج فارس به عنوان متغیر وابسته و توسعه فضای سایبر به عنوان متغیر مستقل مورد مطالعه قرار می گیرد.
1-3- سوال تحقیق
توسعه فضای سایبر بر روابط ژئوپلیتیک ایران و کشورهای عربی حوزه خلیج فارس چه تاثیری دارد؟
1-4- فرضیه های تحقیق
1-توسعه فضای سایبری می تواند با تغییر فضای امنیتی روابط ژئوپلیتیک ایران را با کشورهای عربی خلیج فارس تغییر دهد.
2-توسعه فضای سایبر می تواند با عث افزایش همکاریهای مشترک بین ایران و کشورهای عربی حوزه خلیج فارس می شود.
1-5- اهداف تحقیق
1- تبیین توسعه فضای سایبری در روابط ژئوپلیتیک ایران و کشورهای عرب حوزه خلیج فارس
2-تحلیل آثار منفی و مثبت توسعه فضای سایبری بر روابط خارجی ایران
3-ارایه راهکارهای لازم جهت استفاده بهینه از فضای سایبری برای گسترش همگرایی بین ایران و این دسته از کشورها
1-6- روش تحقیق
تحقیق علمی عبارتست از یک روش گام به گام، منطقی، منظم و دقیق برای شناسایی مشکلات، گردآوری داده ها، تجزیه و تحلیل داده ها و استنتاج های معتبر از آنها می باشد. از این رو تحقیق علمی صرفاً مبتنی بر تجزیه یا برداشت های شخصی و درک مستقیم نیست بلکه هدفمند و دقیق است. پایه هر علمی به روش شناختی مبتنی است که در آن علم به کار می رود منظور از این روش شناسی تحقیق، شیوه انجام تحقیق است که در آن علم به کار می رود. هدف از انتخاب روش تحقیق اتخاذ شیوه ای مشخص است که محقق را هر چه دقیق تر و آسان تر به پاسخ های احتمالی برساند، این روش بستگی به اهداف و ماهیت موضوع و همچنین امکانات و منابع دارد.
تحقیقات علمی بر اساس اهداف تحقیق به سه دسته تقسیم می شوند : کاربردی و تحقیقی و توسعه ای. پژوهش حاضر از حیث هدف، از نوع کاربردی می باشد. زیرا با هدف کاربردی نمودن یک زمینه خاص علمی تلاش دارد پیش نیازهای اجرا موضوع تحقیق را در عمل بررسی نماید. انتخاب روش اجرایی تحقیق بستگی به ماهیت موضوع، اهداف پژوهش، فرضیه های تدوین شده، ملاحظات اخلاقی و انسانی حاکم بر موضوع تحقیق و وسعت امکانات اجرایی آن دارد. در این مرحله محقق بایستی روش تحقیقی را که برای پژوهش او مناسب است، انتخاب نماید. چون هدف کلی این تحقیق نقش توسعه فضای سایبر در روابط ژئو پلتیک ایران و کشورهای عربی حوزه خلیج فارس بود از روش تحقیق توصیفی- تحلیلی استفاده شده است. طبق نظر سرمد و همکاران (1379) تحقیق پیمایشی شعبه ای از تحقیق توصیفی است که هدف آن بررسی وضعیت موجود می باشد. نادری و سیف نراقی (1364) نیز روش تحقیق توصیفی را مطالعه واقعی و منظم خصوصیات یک موقعیت یا یک موضوع می دانند که در آن محقق سعی می کند آنچه هست را بدون هیچگونه دخالت یا استنتاج ذهنی گزارش دهد و نتایج عینی از موقعیت بگیرد.
به عبارت دیگر ، روش این تحقیق توصیفی – تحلیلی و بنا به سرشت بر پایه روش كتابخانه ای است ، ابزارهای گردآوری اطلاعات ، فیش ، جدول ، نقشه ، نمودار می باشند. در مراحل اجرایی و جهت تجزیه و تحلیل و اطلاعات از شیوه های قیاسی و استقرایی استفاده شده است به طور كلی ، پایان نامه حاضر ، از ابتدا تا نتیجه گیری چهار مرحله زیر را سپری كرده است :
– شناسایی و گردآوری منابع كتابخانه ای شامل ، منابع و اطلاعات موجود در سازمان ملل و كتابخانه ها
– مطالعه و بر حسب ضرورت ترجمه و كنكاش در منابع گردآوری شده و استخراج مطالب مورد نظر از طریق فیش برداری
– تدوین و جمع بندی اطلاعات جمع آوری شده و در صورت لزوم ارائه جدول ، نقشه و نمودار
– بررسی و تجزیه و تحلیل اطلاعات ، تهیه گزارش پایانی و نتیجه گیری.
1-7- اهمیت و ضرورت تحقیق
تضمین امینت ملی از مهمترین شاخصه‌های یک حکومت پویا و مقتدر است که رجال سیاسی، نظامی و امنیتی حاکمیت خود را متعهد به تأمین آن می‌دانند. در گفتمان مدرن، امنیت عبارت است از نیل به سطحی از اطمینان خاطر برای تحصیل و صیانت از منافع ملی به تعبیر «رابرت ماندل» امنیت ملی شامل تعقیب روانی و مادی ایمنی است و اصولاً جزء مسؤولیت حکومت‌های ملی است. بر همین اساس تدوین راهبرد امنیت ملی از راهبردی‌ترین اقدامات نرم‌افزاری در جهت تامین امنیت ملی محسوب میشود. نگاه مدرن به امنیت، نگاهی چندسویه است و طیفی از عوامل (فرصت‌ساز و تهدیدآفرین) را شامل میشود که در زمینه‌های گوناگون فرصت ظهور و بروز پیدا می‌کنند. یکی از عوامل مهم در این زمینه عامل ژئوپلیتیک و موقعیت سرزمینی است. کشور ایران به علت قرارگرفتن در منطقه راهبردی حساس خاورمیانه از یک موقعیت ویژه‌ای برخوردار است. بطوریکه نه تنها خود یک کانون ژئوپلیتیکی محسوب میشود، بلکه با 6 حوزه مهم ژئوپلیتیکی در ارتباط می‌باشد. این حوزه‌ها با عنایت به وزن و موقعیت خود در تدوین راهبرد امنیت ملی ایران تاثیرگذار هستند. اما در میان این حوزه‌ها حوزه پلیتیکی خلیج فارس به خاطر شأن ژئوپلیتیکی در معادلات سیاسی، اقتصادی، فرهنگی و امنیتی در منطقه و جهان، نقش بسیار فعال و تعیین‌کننده‌ای در امنیت ملی ایران دارد. بر این مبنا، در این تحقیق سعی میشود به روش کتابخانهای و از طریق روش شناختی توصیفی- تحلیلی رابطه و تاثیر حوزه ژئوپلیتیکی خلیج فارس را در این خصوص از زوایای اصلی بررسی و روشن نماییم.
موسیقی شعر، دامنة پهناوری دارد. گویا نخستین عاملی که مایة رستاخیز کلمه‌ها در زبان شده و انسان ابتدایی را به شگفتی واداشته است، همین کاربرد موسیقی در نظام واژه‌ها بوده است.
هر مجموعۀ گفتار از مقداری عناصر آوایی و صوتی به وجود آمده است و این مجموعه آوایی و صوتی ممکن است با یکدیگر یا بعضی از آنها، با بعضی دیگر، توازنها یا تناسب‌هایی داشته باشند و در رابطه ای که اجزایش – بلحاظ انواع تناسب‌ها – با یکدیگر می‌توانند داشته باشند دارای انواع موسیقی‌های زبانی نیز میتواند باشد و ما بعضی از این انواع شناخته شدۀ تناسب‌ها را به اختصار در ذیل مورد اشاره قرار می‌دهیم :
الف ) وزن : اهل هر زبانی وزن شعر خود را در تناسب‌هایی خاص احساس می‌کنند که اهل زبان دیگر ممکن است آن تناسب را احساس نکنند.
ب ) قافیه : همان مجموعه آوایی، گذشته از وزن، بلحاظ اشتراک صامتها و مصوتها، در مقاطع خاصی – وسط یا آخر و حتی اول هر قسمت – می‌توانند تناسب دیگری هم داشته باشند که خود صورت دیگری از موسیقی شعر است و آن را قافیه (به معنی عام کلمه که شامل قافیه‌های میانین هم میشود) می‌خوانیم.
ج) ردیف : شکل دیگری از موسیقی شعر است که در حقیقت تکمیل موسیقی قافیه است یا شکل غنی تر شدة قافیه‌هاست.
د) هماهنگی‌های صوتی : همان مجموعة عناصر آوایی، بلحاظ اشتراک صامتها و مصوتهای موجود در داخل سراسر زنجیرةگفتار، و نه در مقاطع خاصی، امکان تناسب‌های دیگری هم در آن می‌رود مثل اینکه مصوت «او» یا «آ» یا «ای» و مثلاً صامت سین یا شین یا میم اگر به تناسب خاصی تکرار شود خود جلوة دیگری از موسیقی شعر است و عاملی در رستاخیز کلمه‌ها. سهم بسیار عمده ای از موسیقی شعر در همین بخش هماهنگی‌های صوتی عبارات نهفته است که اندکی از آن را قدما در مباحث مربوط به انواع جناسها مطرح کرده‌اند.
هیچ ملّتی را نمی‌شناسیم که از موسیقی بی بهره باشد پس باید بپذیریم که موسیقی پدیده‌ای در فطرت آدمی‌است. عواملی که آدمی‌را به جستجوی موسیقی می‌کشانده است همان کششهایی است که او را وادار به گفتن شعر می‌کرده است و پیوند ایندو سخت استوار است. زیرا شعر در حقیقت موسیقی کلمه‌ها و لفظ‌هاست و غنا، موسیقی الحان و آهنگها.
از آنجایی که بحث درباره موسیقی بیرونی، کناری، داخلی و معنوی در اغلب کتابها آمده است در همین راستا سعی خواهد شد در این رساله دربارة ابداعات و ابتکارات فروغ فرخزاد در وزن شعر معاصر بحث بیشتری به میان آید.
«وزن شعر یا عروض، چیزی جدا از شعر نیست و چیزی نیست که ثابت و غیر قابل تغییر و دگرگونی باشد و باید به این نکته توجه داشت که علم عروض مقدم بر شعر نیست…» (ترابی، ضیاء الدین، 1375 : 36).
هر اثر هنری، منطقی خاص خود دارد و هیچ شعر بزرگ و حتی خوب نمی‌تواند اندیشه‌ای را در خود نپرورده باشد. شعر فروغ، جدای از وزن و عروض و موسیقی، شعری است که فکر کردن و نگاه کردن و حس کردن و دیدن را به ما یاد میدهد.
شعر فروغ، شعری است دارای ساختی استوار و جوهری ناب که همواره خواننده را از پنجره‌های تصاویر گوناگون و بر جاده‌های مصراع‌های رنگارنگ به تماشا و حرکت وا داشته و وا می‌دارد.
آنچه مسلم است همه وزن‌هایی که با الهام مصراع اول به ذهن شاعر می‌گذرد و او را به رعایت وزن الهام شده مجبور می‌کند، از جریان ناخودآگاهی سرچشمه می‌گیرد که با تمامی‌احساسهای شدید و هیجانات روحی و ذهنی که نتیجة برخورد حواس اوست با اشیاء و تصاویر آنی و فرار، رابطه مستقیم دارد و همین است که وزنها تندند و گاهی حتی تندتر از آن که بتوان آنها را به همان کیفیت که در مصراع نخست شکل گرفته‌اند، دنبال کرد و ادامه داد. این است که جویبار کلمات مترنّم از مسیر عروضی خود می‌گریزند و منحرف می‌شوند.
تمام روز در آئینه گریه می‌کردم
که آغازی است صاف و بی سکون یا سکته. اما بعد :
که چون حبابهای کف صابون
که در صورت کشش «که» آغاز مصراع، درست است اما در غیر از وزن مصراع آغاز «یا»
و از شکافهای کهنه، دلم را به نام می‌خواند.
که سکته ای تند دارد و گریز آن از چهارچوب اوزان عروضی پیداست و نشان دهندة اینکه فروغ نمی‌تواند همة این تصاویر تند و فرار و همه آن حرفهایی را که در این آب و خاک، در عالم شعر تازگی دارد، در شکلهای عروضی اوزان بگیرد و بپرورد. (حقوقی، 1387 : 336 – 308)
اگر بتوانیم به گفتة محمد حقوقی – در هم ریختگی اوزان عروضی را «حسی» یا گفتاری بنامیم، مشروط بر اینکه بهانه ای به دست ناآگاهان ندهد، موسیقی کلام فروغ با همه آشفتگی‌های وزنی، گوهری ناب و با ارزش به شمار می‌آید، وچه بسا اینکه اگر اجل به وی مهلت می‌داد، به یقین یکی از پرچمداران شعر نیمایی می‌شد.
1 – 3- پرسش‌های تحقیق:
در این پژوهش به سئوالات زیر پاسخ داده میشود :
- آیا اشعار فروغ از ساختی استوار و منطقی برخوردار است؟
- آیا میتوان تلاش فروغ در آفرینش موسیقی جدید در کلام و نوآوری در پهنة موسیقی زبان را ناشی از عدم توان وی در برخورد با وزن عروض تلقی کرد؟
- آیا وزن شعر چیزی جز حرکت کلی و آهنگین کلمات است؟
- آْیا شاعر میتواند در صورت داشتن ذهن موسیقایی با استفاده از امکانات موجود در زبان به خلق اوزان جدید بپردازد؟
- آیا میتوان علاوه بر آخر مصراع، در اول و وسط مصراعها نیز توسع اعمال گردد؟
- اشعار فروغ فرخزاد در چه وزن و بحرهایی سروده شده است؟
1- 4- اهمیت و ضرورت تحقیق :
این تحقیق به دلیل نشان دادن توان شاعری فروغ در پرداختن به وزن عروضی و نیز ابداع و نوآوری‌های وی در محدودة قواعد عروضی با استفاده از کلید اختیارات مجاز شاعری و کلیة زحافات رایج و حتی غیرمتداول ولی قابل تصور و وقوع افاعیل عروضی و ترکیب دو یا چند وزن و با بهره گیری از امکان تکرار افاعیل یا برخی از آن در قسمت‌های مختلف هر مصراع، به خوانندگان محترم است.
1- 5 -پیشینه تحقیق :
تاکنون رسالة مستقلی در این رابطه نوشته نشده است.
1 – 6- اهداف تحقیق :
1- هدف از تنظیم و تدوین رساله این است که در تقطیع شعر فارسی چه کل و چه نو باید این واقعیت را در نظر داشت که اولاً موسیقی شعر تنها محدود به آن نیست که به وزن عروضی مشهور شده و اساس وزن شعر فارسی را تشکیل داده است. ثانیاً زبان فارسی، زبانی است هجایی که از نظر ساخت و ترکیب با قوالب یا همان افاعیل عروض شعر که از زبان و شعر عرب اقتباس شده، دقیقاً قابل تطبیق نیست.
2 – پس از انجام این رساله، خوانندگان محترم می‌توانند اطلاعاتی را در مورد عنوان این رساله دریافت نمایند و دریابند که فروغ به سرودن شعری مؤفّق شده که از همة امکانات نهفته در بعد موسیقایی و وزن و آهنگ شعر استفاده کرده است.
3 – این تحقیق از آن جهت که مطالبی را در مورد اختیارات بدیع شاعری بازگو می‌کند، دارای اهمیت است.
1- 7 – فرضیههای تحقیق:
- اشعار فروغ در عین سادگی و روانی از ساختن استوار و منطقی برخوردار است. اشعار با بیانی ساده و به گونة خاطره نگاری آغاز میشود و دارای لحنی روایی است.
- امکان نوآوری در وزن شعر وجود دارد.
- وزن، چیزی نیست جز حرکت کلی و آهنگین کلمات که در نهایت در گوش شنونده به نوعی وزن و موسیقی منتهی میشود.
- وزن شعر صرفاً محدود به اوزان شناخته شدة پیشین و مذکور در کتابهای عروض شعر نیست.
- فروغ بیش از هر چیز در پی توسعه بخشیدن به وزن در اول و وسط و پایان مصراع است.
- اکثر اشعار فروغ در بحر مضارع و مجتث است.
1-8 -تعاریف واژه‌های کلیدی :
فروغ: فروغ فرخزاد در سیزدهم(پانزدهم) دی ماه سال 1313 از حاصل پیوند سرهنگ محمد فرخزاد و توران وزیری تبار که زندگی مالی متوسطی داشتند، در تهران چشم به جهان گشود. او دو برادر به نام‌های امیر و فریدون و یک خواهر به نام پوران داشت.
موسیقی:موسیقی و آهنگ شعر محدود به قالب عروضی و بحر شعر نیست و شامل 4 بخش میشود:
- موسیقی بیرونی که همان وزن عروضی است بر اساس کشش هجاها و تکیه‌ها.
- موسیقی کناری که قافیه و ردیف را شامل میشود و آنچه در حکم آن است و تکرارها.
- موسیقی داخلی یا درونی که عبارتست از هماهنگی و نسبت ترکیبی کلمات و طنین خاص هر حرفی در مجاورت با حرف دیگر.
- موسیقی معنوی که ارتباط‌هایی پنهانی یک مصراع یا لخت از رهگذر انواع تضادها و تقابل‌ها پدید می‌آید.
عروض: اوزان برخی از اشعار«فروغ» نباید با قواعد ثابت و تغییر ناپذیر عروض شعر سنتّی فارسی کاملاً منطبق باشد. همۀ اشعار فروغ وزن دارد اما گاهی نه وزنی که دقیقاً مبتنی بر قواعد عروض شعر کلاسیک باشد
1 – 9- روش تحقیق :
نوع روش تحقیق در این پایان نامه توصیفی – تحلیلی می‌باشد و روش گردآوری اطلاعات به صورت کتابخانهای است.
روش تجزیه و تحلیل اطلاعات در این رساله بدین صورت است که ابتدا اطلاعاتی که جمع آوری شده، مورد بررسی دقیق قرار می‌گرد و تمامی‌اشعار و سروده‌های دیوان فروغ، تقطیع عروضی شده و مطالبی که شایستة مطرح کردن در رساله را دارد انتخاب و در فصل‌های رساله قرار می‌گرد و رساله به صورت منطقی و علمی‌تنظیم می‌گردد و توالی موضوعات و فصل‌ها کاملاً رعایت میشود و در پایان فهرست، منابع و مآخذ به خوانندگان محترم ارائه می‌گردد.
1-10- حدود و قلمرو تحقیق :
مشکل عمده در انجام این تحقیق، آن بود که منابعی که کاملاً مختص به موسیقی اشعار فروغ فرخزاد باشد موجود نبود و بیشتر در مورد اشعار مهم وی مانند ایمان بیاوریم به آغاز فصل سرد، عاشقانه، مرداب، غزل و چند شعر دیگر بود.