وبلاگ

     در گذشته گزینش وتعیین مکانها جهت احداث فضاهای آموزشی معمولا بر اساس تجارب روزانه اشخاص، اعمال نظر غیر تخصصی افراد یا گروههای بود که اعتبارات عمرانی جهت احداث آموزشگاه در راستای امکانات موجود از جمله وجود زمین صورت می گرفت که گاه هدر رفتن منابع را به دنبال داشت و وجود تعدادی فضاهای آموزشی بدون استفاده در استانهای مختلف کشور گواه این مدعاست. اجرای طرح مکانیابی و انجام مطالعات بنیادی در نقاط روستایی می تواند منابع و امکانات را به سمت نیازهای واقعی سوق دهد و ارزیابی این مکانهای آموزشی می تواند در بر نامه ریزیهای جدید خدمات و مکانهای آموزشی و رفع معضلات مربوط به تراکم دانش آموزان در نقاط خاص موثر واقع گردد. کمبود نیروی انسانی متخصص وماهر وعدم وجود اعتبارات عمرانی دولت در روستاهای کوچک( زیر 20 خانوار) زمینه را برای ارائه خدمات به روستاهای کوچک محدود می سازد بنابراین خدمات رسانی خاصه خدمات آموزشی به روستاهای کوچک بر اساس نقاط مر کزی و الویت بندی صورت می پذیرد. بررسی های سازمان یونسکو از طرح مکانیابی فضاهای آموزشی که در سال 1985 در کشور مالزی به انجام رسیده است نشان می دهد، این اقدام بسیار مفید بوده است ومعادل 30% کل بودجه عمرانی آموزش و پرورش برای کشور مالزی صرفه جویی داشته است (قربانی ،1377، ص4). دهستان کنار سر شهرستان رشت دارای 10 نقطه روستایی است و دارای مراکز آموزشی در مقاطع ابتدایی و راهنمایی می باشد با توجه به میزان جمعیت دهستان حدود 1470000نفر هستند و تعداد دانش آموزان نیز 360 نفر است حال این سوال مطرح می شود که آیا مدارس فوق برای دانش آموزان مناسب است در این تحقیق، محقق در نظر دارد تا به بررسی مراکز آموزشی دهستان کنار سر بپردازد .

 

1-2- سوال تحقیق

 

1- توزیع مکانی خدمات آموزشی در دهستان کنار سر چگونه است ؟

 

1-3- هدف تحقیق

 

     این تحقیق در پی دستابی به هدف زیراست:

 

     هدف کلی این تحقیق بررسی توزیع مدارس در روستاهای دهستان کنار سر است

 

1-4- فرضیه‏ تحقیق

 

     با توجه به هدف تحقیق فرضیه این تحقیق عبارتند از:

 

-1- پیشینه تحقیق

 

     در رابطه با مکانیابی خدمات آموزشی تحقیقات زیادی در کشور صورت گرفته است که می توان با مراجعه به پژوهشکده سازمان آموزش و پرورش به آنها دسترسی یافت که به برخی از آنها اشاره می گردد:

 

     -آسایش، حسین، برنامه ریزی روستاییدر ایران،137، انتشارات دانشگاه پیام نور، در مبحث مفاهیم وضوابط خدمات عمومی در روستاهای ایران (چه نوع خدمات روستایی در کدام روستا) با استفاده از روشها ومدلهای تعیین مراکز خدمات روستایی در چهارچوب نظری روشهای برنامه ریزی خدمات را ارائه نموده است.

 

     -آسایش، حسین،کارگاه برنامه ریزی روستایی،1380، انتشارات دانشگاه پیام نور، در مبحث الگوهای توزیع بهینه مراکز خدمات عمومی در روستاها، ضوابط مربوط به آموزش وپرورش اشاره نموده است والگوهایی را برای احداث مدارس سه مقطع تحصیلی ارائه نموده است.  

 

     – سازمان آموزش وپرورش استان کردستان، 1378، مکان یابی فضاهای آموزشی دوره های تحصیلی مختلف در استان کردستان که در آن به عواملی چون جمعیت روستا، روستاهای تحت پوشش جلگه ای ونوع جاده و فاصله تا مرکز دهستان و عامل رشد جمعیت مورد توجه قرار گرفته است .

 

     – شورای تحقیقات سازمان آموزش وپرورش استان گیلان، 1373، مکان یابی فضاهای آموزشی دوره های تحصیلی مختلف در استان گیلان که در آن به عواملی چون جمعیت روستا، روستاهای تحت پوشش جلگه ای ونوع جاده و فاصله تا مرکز دهستان مورد توجه قرار گرفته ولی در آن به بدون در نظر گرفتن عامل رشد جمعیت مدارس پیشنهادی روستاها مطرح گردیده .

 

   – شورای تحقیقات سازمان آموزش و پرورش استان گیلان، 1383، مکان یابی فضاهای آموزشی مورد نیاز آموزش و پرورش استان گیلان در ده سال آینده که در آن حوزه نفوذ و میزان جمعیت به عنوان عوامل موثر در مکانیابی استفاده شده است.

 

– شورای تحقیقات سازمان آموزش و پرورش استان گیلان، 1383، فضاهای آموزشی مدارس استان گیلان ومقایسه آن با استانداردهای موجود، که در مکانیابی فضاهای آموزشی به عوامل محیطی توجه شده است.

 

– قدیمی ربانی، محمد علی،1380، عملکرد طرح جامع شهر رشت در رابطه با فضاهای آموزشی،     پایان نامه کارشناسی ارشد،که در آن به

 نقش و عملکرد طرح جامع شهری در ارتباط با فضاهای آموزشی توجه شده است.

 

-کریمی، جمیله ، 1384، مکانیابی فضاهای آموزشی در نواحی روستایی بخش حویق شهرستان تالش، پایان نامه کارشناسی ارشدکه با توجه به عوامل جغرافیایی و با استفاده از انواع مدل ها، الگوهای بهینه خدمات آموزشی ارائه گردیده است.

 

– قاضی ، حسین، مکانیابی خدمات آموزشی در چهارچوب توسعه روستایی شهرستان شفت، پایان نامه کارشناسی ارشد، که به عواملی مانند فاصله ودسترسی و انواع الگوها ومدل ها تاکید شده است.

 

2-2 مبانی نظری

 

2-2-1- نظریه مکان مرکزی

 

   نظریه مکان مرکزی والتر کریستالر که در سال 1933 در کتاب خود منتشر ساخت تا سال 1950 مورد توجه قرار نگرفت اما از سال 1966 پس از ترجمه وانتشار به زبان انگلیسی، اساس مطالعات شهری – ناحیه ای قرار گرفت .

 

     در نظریه والتر کریستالر دو عامل مهم به نظر می رسد :

 

الف ) آستانه کالا وخدمات .

 

ب) محدوده ی بازار فروش کالا وخدمات.

 

مراکز مختلف نظام سکونتگاهی تنها از طریق نوع وتعداد کارکردها وخدمات و میزان اشتغال وجمعیت و فروش کالا وخدمات شناخته وتبیین می شوند. در نظریه کریستالر عامل هزینه حمل و نقل وآمد و شد برای دریافت خدمات از موارد تعیین کننده می باشد بنابراین مصرف کنندگان برای در یافت خدمات حداقل مسافت را برای دریافت آن در نظر می گیرند بنا بر آنچه واضح است علاوه بر هزینه حمل ونقل مدت زمان صرف شده نیز از عوامل اصلی در عدم مراجعه به مکان مرکزی دورتر خواهد بود. در یک جامعه روستایی، یا شهر کوچک تقاضا محدود است، در حالی که در جامعه بزرگ شهری، تقاضا بیشتر و در نتیجه نیازهای تخصصی نیز مطلوب تر عرضه می گردد تکنولوژی حمل ونقل نیز به نحوی شکل گیری نظام سلسله مراتبی را تحت تاثیر قرار می دهد به گونه ای که حمل ونقل سریع وارزان ممکن است مصرف کنندگان خدمات را از مراجعه به مراکز کوچک تر منصرف سازد تا به خدمات بهتر وتخصصی تر دست یابند (شکوئی،1383، صص381-379). واین همان نکته ای است که در مواجهه با دستیابی به امکانات وخدمات آموزشی بهتر وبیشتر در روستاهای پیرامونی شهر رشت با آن مواجه هستیم.

 

     مفهوم آستانه در مکان های مرکزی عبارت است از حداقل سطح تقاضا نسبت به حمایت از یک فعالیت و به عبارتی بخشی از یک مکان است که دارای حداقل میزان نفوذ است بنابراین آستانه خدمات همواره با میزان جمعیت در ارتباط خواهد بود بنابراین جمعیت به عنوان یک عامل عمده در عرضه خدمات در مکان مرکزی موثر است ( شکوئی،1383، صص384-383).

 

   مفهوم حوزه نفوذ در نظریه مکان مرکزی، حداکثر فاصله ای است که یک بر خوردار از خدمات تمایل به طی آن دارد. نظریه کریستالر در بیشتر شاخه های جغرافیای انسانی– فرهنگی تاثیرات عمیق علمی داشته است وامروزه در سراسر دنیا نظریه مکان مرکزی در شاخه های مختلف جغرافیا و بر نامه ریزی های اقتصادی مورد استفاده قرار می گیرد. در حوزه نفوذ به مکانهای مرکزی به سه عامل عمده موثر می توان اشاره نمود که عبارتنداز:

 

• ویژگیهای فردی: سن، جنس، درآمدومیزان تحصیلات که پایگاه اجتماعی – اقتصادی فرد را تعیین می کند افرادی که پایگاه اجتماعی– اقتصادی بالاتری دارند برای دریافت خدمات فاصله های بسیاری را می پیمایند در حالی که طبقات کم درآمد نزدیکترین مراکز خدماتی را انتخاب می نمایند تا هزینه آمدوشد بیشتری نپردازند.

 

• تصویر ذهنی : حرکت مصرف کنندگان، تحت تاثیر بعضی تصویر های ذهنی که حاصل تجربه ی قبلی آنهاست قرار می گیرد، مثل وسیله ی حرکت، مدت آمدوشد وهزینه ی کلی.

 

3- فضای رفتاری : در هر زمانی، فضای رفتاری فرد، تحت تاثیر اطلاعاتی که در مورد ساخت سلسله مراتب مکانهای مرکزی ازطریق تجربیات شخصی یا منابع دیگر کسب کرده است، قرار می گیرد. گفتنی است توانایی مکان برای جلب رضایت مشتریان از نظر نوع وکیفیت خدمات، به تعداد تاسیسات وکارکردهای مرکزی آن مکان بستگی دارد( شکوئی،1383، صص386-385).

صنایع‌دستی با ویژگیهایی چون کاربر بودن و ارزش افزوده بسیار بالا، تأمین مواد اولیه مصرفی از منابع داخلی، نیاز به سرمایه اندك، برخورداری از ابزار كار ساده و بازار ساده فروش محصولات، سبب افزایش تولید ناخالص ملی، افزایش درآمد سرانه، توسعه صادرات، كسب درآمد ارزی، تأمین تعادل اجتماعی، تأمین اشتغال و تعادل بخشی بازار کار و جلوگیری از مهاجرت روستاییان به شهرها، ایجاد درآمد مكمل برای خانوار، توسعه توریسم و مبادلات فرهنگی و افزایش سطح مشارکت اقتصادی زنان می‌گردد.( علیپور، مجنون، 1391 ،1).                                                              

 

ایران یکی از کشورهای تولید کننده صنایع دستی در جهان است وتولید انواع صنایع دستی توانسته است تا ایران بعنوان یکی از کشورهای مهم ومعروف در این زمینه باشد.این صنایع که آمیخته با فرهنگ وهنرملت وقدمت تاریخی آن می باشد یکی ازجاذبه های مهم برای جلب توجه جهانیان به کشورمان می باشد.                                                          

 

 

توجه خاصی که در دودهه اخیر به صنایع دستی وتاثیرآن به عنوان موضوع اشتغال ودرآمدخانواده داده شده است،می تواند جایگاه مهم آن را در گردشگری وجذب گردشگر نشان دهد.(سایت صنایع دستی استان قزوین).                     گردشگری از دیدگاه فرهنگی دارای پیشینه طولانی است ولی از چشم انداز اقتصادی پدیده ای نسبتا جدید در مبادلات بین المللی است.این پدیده از چنان سرعت وکیفیتی برخوردار است که در مدتی بسیار کوتاه توانسته بخش بزرگی از مبادلات جهانی را به خود اختصاص دهد.                                                                                      

 

ازسوی دیگر،پژوهش ها نشان داده است رابطه مستقیمی بین تعداد گردشگران ودرآمد حاصل ازآن درکشورهای عمده تولید کننده صنایع دستی وجود دارد.صنایع دستی بیانگر صنعت وهنر نیاکان،وبیانگر هنروذوق مردم هر کشوراست و     می توان آن راجلوه گاه آفرینش هنری مردم یک مرزوبوم وذوق وسلیقه معاصران دانست.                                          

 

 

در پهنه بندی جغرافیایی،صنایع دستی ایران به پنج ناحیه تقسیم شده که ناحیه شمالغرب وغرب مشتمل برچندین استان می باشد،استان قزوین هم با قرارگرفتن دراین ناحیه با برخوداری ازصنایع دستی گوناگون نظیر،گلیم بافی،نازک کاری روی چوب،چاروق دوزی ساخت محصولات مسی،منبت کاری،چاقوسازی،سوزن دوزی،گبه بافی،دستبافی،خراطی ازفرصت های خوبی برای فعال سازی صنایع دستی وتوسعه گردشگری برخورداراست.                                        

 

شهرستان قزوین به واسطه دارا بودن جاذبه های متنوع طبیعی وانسانی وتاریخی-فرهنگی واز همه مهمتر جاذبه های زیارتی متعدد(شاهزاده حسین)در این منطقه با دارا بودن محصولات کشاورزی متنوع،تولیدات صنایع دستی گوناگون همه ساله پذیرای گردشگران زیادی می باشد.                                                                                                

 

 

ازهنرهای سنتی وصنایع دستی این سرزمین می توان درابتدا به نقاشی وتذهیب،نقاشی پشت شیشه،نم نم دوزی،گلابتون دوزی،پن بافی(کارت بافی)،فرش بافی،گلیم بافی،جاجیم بافی،گیوه دوزی،آینه کاری،قفل سازی،منبت کاری اشاره نمود.همچنین درموسیقی،این شهرنوابغی همچون ابوالحسن اقبال آذر،عارف قزوینی،قمرالملوک وزیری را به دیار ایران زمین هدیه کرده است.                                                                                                              

 

 

امروزه برخی ازصنایع دستی مانند قالی بافی،گلیم بافی،نمد مالی،موج بافی،ساز سازی و…چرخه اصلی اقتصاد بسیاری ازخانواده های شهری وبه خصوص روستایی شهرستان قزوین را تشکیل می دهند.ودرصورت حمایت ارگان های ذیربط بسیاری دیگر از صنایع دستی این شهرستان چون سفالگری،معرق کاری،منبت کاری و…نیز می تواند رونق بسیارپیدا کرده ونقش مهمی را دراقتصاد خانواده های قزوینی ایفا نماید.(سایت صنایع دستی استان قزوین).                                

 

از اهداف مهم این تحقیق در ناحیه مورد مطالعه این است که ضمن بررسی تاثیرات مثبت این صنعت در جذب گردشگر،نقاط ضعف وقوت این صنعت مورد بررسی وشناخت دقیق قرارگیرد تا درآینده بتوان با رویکردی جدید نسبت به صنایع دستی شاهد توسعه وتحولات بیشتر در گردشگری در شهرستان قزوین باشیم.                                        

 

 

بنابراین با توجه به گستره صنایع دستی درشهرستان قزوین ونیزپتانسیل های گردشگری این شهرستان،پژوهش حاضردرصددآن است که به بررسی نقش صنایع دستی درتوسعه گردشگری بپردازدوبه سوال اصلی زیرپاسخ دهدکه:      

 

 

صنایع دستی درتوسعه گردشگری شهرستان قزوین تاچه حد نقش دارد؟

 

 

1-2- اهمیت وضرورت تحقیق

 

 

بدون شک یکی از دلایل مهم در توجیه جنبه های مثبت صنایع دستی نقش آن در مبارزه با بیکاری وجلوگیری از مهاجرت روستائیان به شهرها است.امروزه به تجربه ثابت شده است که ایجاد امکانات رفاهی نظیر آب،برق،گاز،تلفن،جاده وسایر تسهیلات اموزشی وبهداشتی به تنهایی نمی توانند انگیزه های کافی در ماندن انسانها دردیار خود باشند،بلکه عامل مهم واساسی برای عدم مهاجرت آنها به سایرنقاط،ایجاداشتغال ودرآمد کافی دربخش صنایع دستی می باشد.صنایع دستی با توجه به قابلیت ها وخصوصیات ویژه خود از جمله عدم نیاز به سرمایه گذاری زیاد،سهولت وسرعت آموزش وفراگیری آن،عدم نیاز به فناوری پیچیده،وامکان ایجاد واستقرارآن در همه مناطق یک استان می تواند چنین نقش مهمی را به خوبی ایفا کند.چنانچه در حال حاضر نیزدرتعداد زیادی ازروستاها وشهرها همه اعضای یک خانواده با پرداختن به این حرفه وتولید محصولاتی نظیرقالی ,گلیم,انواع زیراندازها,پارچه های دستباف وغیره به درآمد قابل توجهی دست یافته اند وهمین امر عامل مهمی در جلوگیری از مهاجرت آنها به سایر نقاط کشور شده است.                                        

 

 

علاوه برآن دربرخی مناطق به علت عدم یا ضعیف بودن امکانات کشاورزی،صنعتی،اشتغال در صنایع دستی وخانگی می تواند مهمترین منبع کارواشتغال تلقی شود.آنچه که می تواند ضرورت تحقیق وزمینه صنایع دستی رامهم سازد میزان تاثیرگذاری این صنعت در جذب گردشگران به شهرستان قزوین می باشد.شهرستان قزوین به عنوان شهرستانی تاریخی،فرهنگی،طبیعی،سیاسی،ارتباطی،صنعتی ازقابلیت هاوجاذبه های سنتی،فرهنگی وطبیعی زیادی برخورداراست که خوب معرفی نشده است.بسیاری از صنایع دستی وهنرهای سنتی آن

 منسوخ شده است.یکی از علل منسوخ شدن برخی ازرشته های صنایع دستی وهنرهای سنتی،کاربردی نبودن آنها در زندگی روزمره مردم است که باید در این زمینه یک اقدام علمی وکارشناسی جامع انجام شود تا نسبت به معرفی وشناساندن انواع صنایع دستی وسنتی موجود درشهرستان قزوین اقدام شود که این عامل به نوبه خود می تواند باعث جذب گردشگر بیشتری به این شهرستان شود وهرگردشگر با حضورخود می تواند توسعه ورونق را به همراه داشته باشد.                                                                    

 

 

صنایع دستی به عنوان بخشی ازمیراث کهن وفرهنگی,ضمن آنکه نقش مهمی درمعرفی تمدن وپیشینه تاریخی دارد در توسعه صادرات غیر نفتی هم تاثیرگذاراست،پس باید با حمایت ازآن ضمن رشد وتوسعه کشور،زمینه اشتغال جوانان را هم فراهم کرد.اگربتوانیم با کارهای پژوهشی وتحقیقاتی وانجام امور زیربنایی وبرگزاری نمایشگاههای صنایع دستی به معرفی بیشتر این صنعت بپردازیم به همان اندازه در جذب گردشگرموفق خواهیم بود.                                          

 

 

استان قزوین در چند سال اخیربا برپایی نمایشگاههای صنایع دستی بویژه در ایام نوروزسعی در معرفی صنایع دستی شهرستانهای مختلف نموده است ودر نوروزسال 1393 نهمین نمایشگاه صنایع دستی در این استان برگزار شد که مورد استقبال گردشگران زیادی از داخل وخارج از استان قرارگرفت.                                                                

 

 

1-3- اهداف تحقیق:

 

 

1-3-1- هدف اصلی

 

 

– تحلیل نقش صنایع دستی در توسعه گردشگری شهرستان قزوین.

 

 

1-3-2- اهداف فرعی

 

 

– تعیین انواع صنایع دستی موجود درشهرستان قزوین.

 

 

– تعیین عوامل تاثیرگذاربر صنایع دستی شهرستان قزوین.

 

 

– تعیین نقش صنایع دستی درتوسعه گردشگری شهرستان قزوین.

 

 

– نقش بازاریابی وتبلیغات درمعرفی صنایع دستی وجاذبه های گردشگری شهرستان قزوین.

 

 

– ارائه راهکارهایی به منظور حمایت وتوسعه فعالیت های صنایع دستی در راستای جذب بیشتر گردشگران به شهرستان قزوین.

 

 

1-4- سوال های تحقیق

 

 

با توجه به اهداف قطعی شده،مهم ترین سوال های این پژوهش به شرح زیراست.

 

 

1- صنایع دستی در توسعه گردشگری شهرستان قزوین تا چه حد نقش دارد؟

 

 

2-بین تنوع صنایع دستی وعرضه مناسب آن وتوسعه گردشگری شهرستان قزوین تاچه حد رابطه وجود دارد؟

 

 

1-5- فرضیه های تحقیق

 

 

با توجه به پرسش های تحقیق دو فرضیه برای این پژوهش طرح شده است که به شرح زیر می باشد.

 

 

1- صنایع دستی در توسعه گردشگری شهرستان قزوین نقش دارد.

 

 

2- تنوع صنایع دستی وعرضه مناسب آن موجب افزایش تعداد گردشگران وتوسعه گردشگری شهرستان قزوین خواهد شد.

 

 

1-6- محدوده مورد مطالعه

 

 

محدوده جغرافیایی این تحقیق شهرستان قزوین می باشد .شهرستان قزوین بین مدار35درجه و50 دقیقه تا36درجه و50 دقیقه عرض شمالی ازخط استوا و48 درجه و55 دقیقه تا 51 درجه و55 دقیقه طول شرقی ازنصف النهارگرینویچ قراردارد.این شهرستان ازشمال به استانهای گیلان ومازندران،وازجنوب به شهرستانهای بویین زهرا وتاکستان،ازشرق به شهرستان آبیک وازغرب به استان زنجان محدود می شود.مساحت شهرستان قزوین 5570 کیلومترمربع می باشد.تراکم جمعیت درشهرستان قزوین101.8 نفردرهرکیلومترمربع است.ارتفاع ازسطح دریا درشهرستان قزوین1278 مترمی باشد..                              

 

 

شکل1-1-نقشه موقعیت جغرافیایی شهرستان قزوین

 

 

1-7- محدودیت ها وموانع تحقیق:

 

 

در طول مدت انجام تحقیق،علیرغم همکاری ادارات واشخاص مسئول به ویژه اداره کل صنایع دستی ،گردشگری ومیراث فرهنگی استان قزوین تحقیق با یکسری محدودیت ها وموانع مواجه بوده است:

 

 

– عدم وجود مستندات لازم جهت بررسی سیر تحولات صنایع دستی در شهرستان قزوین.

 

 

-عدم وجودپژوهشهاومطالعات مشابه وجامع قابل توجه دراین زمینه درشهرستان قزوین

 

 

-فقدان آمار دقیق در یک دوره مشخص به منظور مقایسه وبررسی روند رشد .

 

 

-8- تعاریف،مفاهیم ،واژه ها

 

 

– صنایع دستی:

 

 

ازنظرلغوی،صنایع دستی دارای مفهوم واحد وثابتی نیست تاکنون تعریفی که مورد پذیرش همه کارشناسان وسازمان های مسول درکشورهای مختلف باشد وضع نشده است.معمولا افکارعمومی جهان صنایع دستی را مترادف با صنایع کوچک ویا حداقل شاخه وشعبه ای ازآن می دانند ، کارشناسان نیزهنوز مرز مشخصی را میان صنایع دستی وصنایع روستایی قائل نشده اند به طوری که غالبا این اصطلاحات را به جای یکدیگربه کارمی برند.(قاسمی9،1391 )                            

 

 

برخی تعاریف ارائه شده درمورد صنایع دستی به این شرح است:

 

 

صنایع دستی: به مجموعه یی ازهنر-صنعت ها اطلاق می شود که به طورعمده با استفاده ازمواد اولیه ی بومی وانجام قسمتی ازمراحل اساسی تولید به کمک دست وابزاردستی ساخته می شود که در هر واحد آن ذوق هنری وخلاقیت فکری صنعتگر سازنده به نحوی تجلی یافته وهمین عامل وجه تمایزاصلی این گونه محصولات ازمصنوعات مشابه ماشینی وکارخانه ای است.(یاوری ونورماه ، 1386 ،13).                                                                                

 

 

صنایع دستی:به آن رشته ازصنایع اطلاق می شود که تمام یا قسمتی ازمراحل ساخت فراورده های آن با دست انجام گرفته ودرچهارچوب فرهنگ وبینش های فلسفی،ذوق وهنر انسان های هرمنطقه با توجه به میراث های قومی آنان ساخته وپرداخته می شود.(یاوری،1389، 13).                                                                                            

 

 

هنرهای سنتی:بامنشا گرفتن ازمبدا واحد،محمل سیروسلوک فردی است که ازطریق دریافت شهودی برمبنای آداب معنوی وبه شیوه ی استاد شاگردی انتقال می یابد وصورتی ازتجلیات گوناگون زیبایی حقیقی را متناسب باشرایط زمانی ومکانی دراثرهنری متعین می سازد.(یاوری، 1389 ،14).                                                                                    

 

 

هنرهای صناعی (صنایع دستی):بخشی از هنرهای سنتی است که با بهره گیری ازفنون ومهارت های متناسب وبا قابلیت تکثیر غیرماشینی در متن زندگی فردی وجمعی عرضه می شود.(یاوری1389، 14).                                          

 

 

توسعه:

 

 

توسعه از لحاظ لغوی، دارای معانی مشابهی همچون تغییر اجتماعی، رشد اجتماعی، تکامل اجتماعی، مدرنیزه شدن و پیشرفت می باشد. به طور کلی می توان گفت توسعه عبارت است از تحولی مثبت در مجموعه ساختار مدیریتی، اقتصادی، اجتماعی، فرهنگی و اکولوژیکی یک جامعه. هدف از توسعه به طور کلی تجدید سازمان کل نظام اقتصادی و اجتماعی است، به نحوی که در این فرایند، علاوه بر بهبود سطح زندگی، دگرگونی های اساسی در نهادها و زیربناهای اجتماعی و مدیریت و نهایتا در رفتارهای گوناگون انسان پدیدار می گردد.(واقف،1390،1).                                

 

 

-گردشگری : کارهایی که فرددرمسافرت ودرمکانی خارج ازمحیط عادی خود انجام می دهدبه شرطی که بیش از یك

 

 

سال طول نکشد و هدف ازآن کسب درآمد و تجارت نباشد.(اردستانی،1387، 129)                                          

 

 

– توسعه گردشگری : توسعه گردشگری نیاز به زیرساخت دارد و عمدتا در قالب تاسیسات اقامت،خدمات،حمل و نقل و امکانات عمومی تعریف می شود.( ضیایی،138

سال‌ها قبل، چاقی به عنوان یک بیماری برای سنین میان‌سالی مطرح بود، ولی اخیراً شیوع چاقی در کودکان و در سنین مدرسه نیز سیر پیش‌رونده‌ای یافته است (49). چاقی یک پدیده چند عاملی است که از تعامل چندین عامل پیچیده از جمله وراثت و اجزاء رفتاری به ویژه فعالیت بدنی و رژیم غذایی به وجود می‌آید که تحت تأثیر زمینه‌های اجتماعی، فرهنگی و محیطی قرار دارد (37). این دو عادت مربوط به سبک زندگی علاوه بر چاقی به عنوان مهم‌ترین عوامل خطر برای چندین بیماری مزمن مانند دیابت نوع 2، بیماری‌های قلبی عروقی و غیره شناخته می‌شوند (135).

مطالعات نشان داده‌اند که چاقی در کودکی و نوجوانی با خطر بالای چاقی در بزرگ‌سالی همراه می‌باشد که بخشی از این اتفاق ممکن است ناشی از تداوم رفتارهای ناسالم مربوط به سبک زندگی مانند رژیم غذایی نامناسب، فقدان فعالیت بدنی و افزایش رفتارهای کم تحرک تا بزرگ‌سالی باشد (131). افزایش شیوع چاقی در کودکان و نوجوانان نتیجه عدم تعادل بین انرژی دریافتی و هزینه انرژی می‌باشد (79). طی دهه‌های گذشته هزینه انرژی در کودکان کاهش پیدا کرده است (130) و الگوی فعالیت بدنی در نوجوانان نیز تغییر کرده است که در نتیجه­ی افزایش زمان صرف شده برای تماشای تلویزیون، ظهور بازی‌های ویدئویی و اینترنت و همچنین کاهش مدت زمان برای فعالیت بدنی در مدارس و جوامع می‌باشد (53). تغییر در جهت اصلاح این‌گونه رفتارهای قابل تعدیل که از دوران کودکی آغاز می‌شود می‌تواند نقش بالقوه ای در کاهش چاقی اپیدمیک و آثار حمایتی سالم طولانی مدت و کوتاه مدت مهمی داشته باشد؛ بنابراین پیشگیری چاقی و بهبود عادات مرتبط به سبک زندگی سالم در کودکان در اولویت بالایی قرار دارد (97).

 

از سوی دیگر، بهبود آمادگی جسمانی یک الویت سلامت عمومی برای کاهش شیوع قابل‌توجه و در حال افزایش بیماری‌های مرتبط با سبک زندگی در کشورهای در حال توسعه و توسعه‌یافته می‌باشد. از آن جا که فعالیت بدنی عامل مهمی در کنترل توده‌ی بدن می‌باشد، تمایل زیادی برای بررسی ارتباط بین فعالیت بدنی و ترکیب بدنی کودکان و نوجوانان و همچنیـن اهمیت فعالیت بدنی در حفظ سلامت و بهزیستی وجـود دارد (108). ایران کشـوری است با جمعیت‌های شهری گسترده و به مانند بیشتر کشورهایی که درگیر تغییرات سریع اقتصادی و جمعیت‌شناسی است (45)، بیماری‌های غیرواگیر به ویژه بیماری‌های قلبی-عروقی دلیل اصلی مرگ‌ومیر در ایران می‌باشد (21).

 

میزان شیوع فزاینده‌ی چاقی در دوران کودکی، نیاز به شناسایی کودکان در معرض خطر برای انجام مداخله‌های پیشگیرانه را ضروری می‌سازد. بر اساس گزارش سازمان ملی سلامتی و تغذیه‌ی آمریکا[3] (NHANES)، شیوع اضافه‌وزن در بین کودکان 6 تـا 13 ساله از 7 به 11 درصد و در نوجوانان 11 تا 19 ساله از 5 به 11 درصد افزایش یافته است. در بیشتر گزارش‌های تحقیقی، چاقی و اضافه‌وزن بر اساس صدک­های 85 و 95 شاخص توده‌ی بدنی[4] (BMI) بر اساس سن و جنس در نظر گرفته شده است (سازمان جهانی سلامت، 2005). در تحقیق دیگری شیوع اضافه‌وزن در نوجوانان 19-12 ساله 5/15 درصد و برای کودکان 11-6 ساله 3/15 درصد بود (71). در کودکانی که با افراد بالغ زندگی می‌کنند به همان اندازه که شیوع چاقی در میان بالغین افزایش می‌یابد، در چاقی آن‌ها نیز تأثیر دارد (120). در دو دهه‌ی اخیر به طور مشخص اضافه‌وزن و چاقی در بیشتر کشورهای توسعه‌یافته و در حال توسعه رو به افزایش است (67).

 

ایران همچون بسیاری از کشورهای در حال توسعه، شاهد تجربه‌ی اپیدمی جهانی چاقی و عوارض ناشی از آن است (45). در کشور ما نیز گزارش‌هایی هر چند محدود در زمینه‌ی شیوع چاقی و اضافه‌وزن در کودکان و نوجوانان ارائه شده است. بر اساس گزارش افشین پور، شیوع چاقی دانش‌آموزان پسر و دختر 11-6 ساله‌ی همدانی 6/5 درصد بود. مظفری نیز تحقیقی را روی 463 دانش‌آموز ابتدایی یزد به منظور تعیین شیوع چاقی انجام داد و شیوع چاقی در دانش‌آموزان پسر را 3/4 درصد گزارش کرد (15). کم ترین میزان شیوع اضافه وزن و چاقی کودکان ایرانی در شهرهای زاهدان و شهرکرد به ترتیب1/3، 6/0 و2/6، 3/2 درصد گزارش شده است. شیوع چاقی در کودکان 5 تا 10 ساله شهر تهران 5/4 درصد، کودکان 6 تا 14 ساله شهر شیراز 6 درصد و نوجوانان 6 تا 14 یزد 20 درصد گزارش شده است (82). در شهر رشت، میزان شیوع اضافه وزن 8/18 درصد و میزان شیوع چاقی 4/7 درصد گزارش شده است (65). با توجه به شیوع بالای اضافه وزن و چاقی در کودکان و نوجوانان دانش­آموز شهر رشت، لزوم درک عوامل مرتبط با چاقی و اضافه وزن ضروری به نظر می­رسد. از این رو، در پژوهش حاضر تلاش می­کنیم تا به این پرسش پاسخ دهیم که چه ارتباطی بین آمادگی جسمانی با شاخص توده­ی بدن و محیط کمر در پسران دانش­آموز 8 تا 10 ساله دارد.

 

 1-3- اهمیت و ضرورت پژوهش

 

آنچه زیربنای تمام فعالیت‌های حرکتی انسان را تشکیل می‌دهد میزان آمادگی جسمانی بدن است. داشتن آمادگی جسمانی مناسب نه تنها در انجام حرکات بنیادی ما را یاری می‌کند، بلکه در یادگیری مهارت‌های حرکتی نیز مؤثر است. آمادگی جسمانی را می‌توان بر حسب آمادگی جسمانی مرتبط با سلامتی و آمادگی جسمانی مرتبط با اجرا تعریف کرد. آمادگی جسمانی یک کمیت همگن چندبعدی است که از تولد تا مرگ تحت تأثیر فعالیت‌های جسمانی مختلف توسعه می‌یابد و شدیداً بیماری و عدم فعالیت را محدود می‌کند (12). آمادگی جسمانی وابسته به سلامت بدین معناست که سیستم­های اصلی بدن سالم هستند و مؤثر عمل می‌کنند، بنابراین فرد قادر است در کارهای شدید و در فعالیت‌های اوقات فراغت شرکت کند و روشی مؤثر برای کاهش چندین عامل خطرزا که با بیماری‌های قلبی-عروقی، چاقی، دیابت و کمردرد مرتبط‌اند، به­شمار می­رود (12). آمادگی جسمانی وابسته به اجرا با اجرای مهارت‌های حرکتی مرتبط است و اجزای آن عبارت است از تعادل، سرعت، چابکی، هماهنگی، توان و زمان عکس‌العمل (5). تحقیقات اخیر نشان می‌دهد که تمرینات مناسب و مستمر موجب بهبود و افزایش میزان قدرت، استقامت عضلانی، استقامت قلبی-تنفسی، انعطاف‌پذیری و همچنین سبب تناسب اندام و کاهش چربی‌های بدن می‌شود و حذف و کنار گذاشتن آن به ویژه در سنین کودکی و نوجوانی، اندام‌های حیاتی را دچار ضعف و ناتوانی، ناکارآمدی، محدودیت حرکتی و خستگی زودرس می‌نماید (13). در این زمینه دانشمندان معتقدند که محروم بودن کودکان و نوجوانان از آمادگی جسمانی که نتیجه مستقیم عدم فعالیت‌های جسمانی و بی‌تحرکی است نه تنها منجر به تقلیل نیروی عضلانی، سستی و رخوت، کاهش و محدود شدن ظرفیت کار جسمانی و ذهنی می‌شود، بلکه رشد و نمو آن‌ها را مختل ساخته و آن‌ها را مستعد چاقی مفرط و آماده ابتلا به انواع مختلف بیماری‌های جسمی و روانی از جمله حملات قلبی می‌کند (49). گشتل[5] (1982) معتقد است که مردم به دو دلیل عمده به آمادگی جسمانی نیاز دارند: اول، تمرینات و فعالیت منظم ورزشی موجب افزایش کارایی و سلامت دستگاه قلبی-تنفسی و عضلانی می‌شود و دوم، آمادگی جسمانی ظرفیت انسان را به بهره مندی کامل از مواهب زندگی افزایش می‌دهد (12).

 

در دنیای امروز افراد زیادی وجود دارند که از لحاظ بدنی دارای وضعیت نامناسبی هستند و شاید اغلب آن‌ها نیز از وضعیت غیرطبیعی خود آگاه نیستند و حتی به آن اهمیت نمی‌دهند. در این میان می‌توان به اضافه‌وزن غیرطبیعی و چاقی اشاره داشت (92). پیشرفت‌های صنعتی و زندگی ماشینی، فعالیت بدنی انسان را در طی چندین سال اخیر به حداقل خود رسانده است و بشر را با فقر حرکتی روبرو کرده است. فقر حرکتی مشکلات بزرگ‌تری به نام چاقی و اضافه‌وزن و کاهش توان هوازی را به دنبال دارد که امروزه بسیاری از افراد به خصوص دانش‌آموزان مدارس با آن دست به گریبان هستند. (38).

 

الگوی فعالیت بدنی از سنین پایین شکل گرفته و تا حدود 18 سالگی تثبیت می‌شود و سپس در طول سال‎های بعدی عمر پایدار می­ماند، لذا توصیه می‌شود قبل از تثبیت این عادت و در نتیجه مشکل شدن تغییر عادات شکل گرفته، اقدامات لازم برای پیروی از اصول شیوه سالم زندگی به مورد اجرا درآید؛ زیرا تلاش‎های بعدی در جهت تغییر رفتارها و عادت­های تثبیت‌شده، بسیار مشکل و چه بسا غیرممکن خواهد بود (49، 19). اگرچه مطالعات قبلی ارتباط بین فعالیت بدنی را با اضافه‌وزن در كشورهای توسعه‌یافته مورد بررسی قرار داده‌اند، اما معلوم نیست كه بتوان این یافته‌ها را به دیگر گروه‌های نژادی با فرهنگ و سبك زندگی مختلف تعمیم داد (64).

 

با توجه به این كه شاخص های پیكرسنجی تحت تأثیر عواملی مانند جنس، سن، قوم و نژاد، فرهنگ اجتماعی و وضعیت اقتصادی هستند و با توجه به خطرات ناشی از آمادگی جسمانی پایین و ناهنجاری ها تركیب بدنی در تندرستی افراد و به طور كلی جامعه، برای برخورداری از یك جامعه سالم شناخت زمینه‎های خطرزا ضروری است، بر همین اساس درک ارتباط بین عوامل آمادگی جسمانی و شاخص‌های دیگر چاقی بدن در کنار BMI، همچون محیط کمر، در دانش­آموزان ضروری است.

بخش خدمات در سالهای اخیر از رشد چشمگیری برخوردار بوده است، به گونه ای که سهم آن از تولید ناخالص جهانی بیش از دیگر بخشها بوده است. مشخص شده که روندهای اساسی نیمه دوم قرن بیستم به انتقال اقتصاد از صنعت گرایی به خدمات گرایی منجر شده است. برهمین اساس خدمات نقش مهمی را در برنامه های بازاریابی بسیاری از شرکت های تجاری ایفا می کند و برتری خدمت بخشی از ارزش مورد تقاضای مشتریان است. از این رو در بازارهای رقابتی و آزاد، راهبردهایی از قبیل ارائه خدمات با کیفیت، بیشترین توجه را به سوی خود جلب کرده است(حاج كریمی و دیگران، 1388، ص30).

اولین گام اساسی در تدوین برنامه های بهبود کیفیت، شناسایی ادراک و انتظارات دریافت کنندگان خدمات یا کالاها از کیفیت آنهاست(عنایتی نوین فر و دیگران، 1390، ص135).

 

اخیراً در حوزه بازاریابی خدمات و کیفیت خدمت، توجه ویژه ای به اهمیت ادراکات مشتری از مواجهه خدمت صورت گرفته است. چرا که از نگاه مشتری یکی از علائم مستقیم کیفیت خدمت، هنگام مواجهه خدمت یا لحظه سرنوشت ساز تماس مشتری با سازمان معلوم می شود. در پی این تعاملات می تواند بخش اصلی تصویری که مشتری از سازمان خدماتی دارد، تبدیل شود و از این طریق نقش تأثیرگذاری در تعیین موفقیت شرکت های تجاری ایفاء می کند، به همین دلیل است که کیفیت مواجهه خدمت به عنوان یک سلاح رقابتی کلیدی مطرح شده است که موجب تمایز شرکتها و خدمات ارائه شده توسط آنها از منظر مشتری می شود. از سوی دیگر، در بازاررقابتی و اقتصاد پیچیده امروزی توانایی جلب و حفظ مشتری به عنوان عاملی حیاتی برای بسیاری از سازمانها مطرح شده است(حاج كریمی و دیگران، 1388، ص30).

 

کیفیت، عنصری کلیدی برای دستیابی به موفقیت در کسب و کار است. ارزیابی کیفیت خدمات، موضوع اصلی مطالعه های تجربی و مفهومی متعددی در بازاریابی خدمات شده است(ساجدی فر و دیگران، 1391، ص52).

 

نگرش های سنتی برای ارزیابی کیفیت، مشخصه کالا یا خدمت را معیار کیفیت تعریف می کردند، ولی در نگرش جدید مدیریتی، کیفیت را خواستة مشتری تعریف می کنند. مشتریانیا دریافت کنندگان خدمت، خدمت را با مقایسة انتظارات و اداراک خود از خدمات دریافت شده ارزیابی می نمایند( سازور و دیگران، 1390، ص122).

 

امروزه، بسیاری از سازمانهای پیشرو به اهمیت نقش مشتری در کارآمد و اثربخش بودن کسب و کار خود پی برده اند. براین اساس، مشتری محوری اصلی است که به طور روزمره در سازمانها بدان توجه می شود، به گونه ای که هر روزه بر تعداد شرکتهایی که رضایت مشتری را به عنوان شاخص اصلی عملکرد خود انتخاب کرده اند، افزوده می شود(عنایتی نوین فر و دیگران، 1390، ص135).

 

امروزه بیش از هر زمان دیگری موضوع کیفیت خدمات به عنوان عاملی مهم برای رشد، موفقیت و ماندگاری سازمانها و به عنوان موضعی راهبردی، موثر و فراگیر در دستور کار مدیریت سازمان ها قرار گرفته است. چراکه سازمان ها دریافته اند که تا چه حد فقدان اطلاعات کافی درباره انتظارات و بازخورد ادراکات مشتریان از خدمات ارائه شده برای سازمان ها، مشکلاتی را ایجاد خواهد کرد. سازمان ها متوجه شده اند که تمرکز بر نیازهای مشتریان به معنی توجه به کیفیت و ارائه خدمت مشتریان است. بنابراین، هر سازمانی تلاش می کند تا مشتری گرا باشد. برترییافتن در ارائه خدمات به مشتری، مستلزم داشتن تعهد کامل نسبت به مشتری است. از روش هایی که سازمان ها می توانند خدمات خود را از سایر سازمان های رقیب متمایز کنند این است که به صورت مستمر، خدماتی با کیفیت برتر از سایر رقبا ارائه کنند(قلاوندی و دیگران، 1391، ص50).

 

 

 

 

 

متغیرمستقل

 

 

 

 

 

فیزیکی

 

 

 

 

 

قابلیت اطمینان

 

 

 

 

 

تضمین

 

 

 

 

 

پاسخگویی

 

 

 

 

 

همدلی

 

 

 

 

 

رضایت مشتری

 

 

 

 

 

متغیروابسته

 

 

 

 

 

شکل1-1:مدل­مفهومی تحقیق(Ahmed,2010,p103)

 

 د ر عصر جدید، حضور رقیبان قدرتمند در صحنه کسب و کار، موجب تغییر وضعیت شده و جلب رضایت مشتری در دستور کار قرار گرفته است. رضایت مشتری در همه سازمانها یکی از اهداف مهم مدیریتی می باشد. از آنجایی که بخش سلامت در کشورما درحال تحول چشمگیری می باشد و نظام سلامت با اجرای طرح بیمه سلامت دگرگون می شود، لذا یکی از بخش هایی که مشتریان بیش از پیش به سمت آن خواهند رفت، بیمارستان های دولتی می باشند. بیمارستان های دولتی در طرح بیمه سلامت مجری بخش بزرگی از این طرح می باشند و باید با ارائه خدمات به مشتریان در راستای اهداف کلان کشوری حرکت نمایند. با توجه به اینکه تامین رضایت مشتریان و نگهداری آنها برای بیمارستان ها از اهمیت بسزایی برخوردار است و ارائه خدمات به مشتری، هدف نهایی در بیمارستان ها می باشد. لذا رعایت و عدم رضایت وی در طراحی این نظام حائز اهمیت فراوانی است. براساس مطالب گفته شده به نظر می رسد انجام تحقیقات گسترده در بیمارستان به عنوان یکی از بزرگترین مراجع ارائه خدمات در عرصه درمانی کشور و بررسی مستمر کیفیت آنها ضروری و حیاتی باشد.

 

 

 

1-3- اهمیت و ضرورت تحقیق

 

وجود رقابت دربین موسسات و بنگاهها برای کسب سهم بیشتر ازبازار و تلاش مشتریان برای رسیدن به رضایتمندی بیشتر موجب شده است که هم بنگاهها به دنبال کسب موقعیت ممتاز در بازار باشند و هم مشتریان درپی یافتن سرنخ هایی برای رسیدن به بهترین تولید کنندگان کالا و خدمات. رسیدن به این اهداف با بررسی دو مفهوم ارتباط نزدیکی دارد، کیفیت خدمات و رضایت مشتریان. بررسی این دو مفهوم در بازارهای خدماتی به دلیل ویژگی های خاصِ خدمات، حساس تر و مهمتر بوده و برای سازمانهای ارائه دهنده خدمات نیز از اهمیت ویژه ای برخوردار است. یکی از سازمانهایی که در زمینه ارائه خدمات فعالیت نموده ونقش و اهمیت آن در اقتصاد و توسعه کشور بر هیچ کس پوشیده نیست بیمارستانها هستند. لذا به نظر می رسد کشف روابط بین این دو مفهوم می تواند در ارتقاء و بهبود سطح خدمات ارائه شده از جانب بیمارستانها از یک سو و کسب رضایتمندی بیشتر مشتری از سوی دیگر تاثیر گذار باشدکه نحوه چگونگی رسیدن به این مهم می تواند از مسائل بارز سازمانهای خدماتی و به ویژه بیمارستانها باشد.

 

1-4- مبانی نظری تحقیق

 

کیفیت خدمات

 

فیلیپ كاتلر معتقد است خدمت، فعالیت یا منفعتی نامحسوس و لمس نشدنی است كه یك طرف مبادله به طرف دیگر عرضه می كند و مالكیت چیزی را به دنبال ندارد. تولید خدمت ممكن است به كالای فیزیكی وابسته باشد یا نباشد(غفاری و همکاران، 1390، ص43). رویكردهای متفاوتی در قبال تعریف كیفیت وجود دارد: در رویكرد فلسفی، كیفیت مترادف با برتر ذاتی می باشد. در رویكرد فنی، كیفیت، به میزان تطابق محصول با استانداردهای فنی، نسبت داده می شود. در رویكرد مشتری محور، كیفیت موضوعی ذهنی است كه توسط گیرندگان آن تعیین و تبیین می گردد و به شكل جدی به ادراكات مشتریان بستگی دارد. به نظر می رسد این دیدگاه در زمینه تعریف كیفیت در حوزه خدمات از جذابیت ویژه ای برخوردار است (Schneider & White , 2004,p101) . واقعیت آن است كه كیفیت اصطلاحی مبهم است كه ، از یك طرف هر فردی می داند (یا فكر می كند كه می داند ) كه كیفیت چیست و از طرف دیگر ، ایجاد و ارائه تعریفی واحد از آن ، یك مشكل اساسی است . عثمان و اون (2002) كیفیت خدمات را به عنوان درجه ای از اختلاف بین ادراكات و انتظارات مشتریان از خدمات تعریف می كنند(Mishkin,2001,p32).

 

رشد خدمات موجب تغییر رفتار مصرف كننده و نحوه تعامل آن ها با ارائه دهندگان خدمات شده است (Cruce Ho & Lin, 2010, p430). گروه زیادی از محققان معتقدند كه كیفیت خدمات آثار عمیق و عمده ای بر رضایتمندی و از آن طریق بر وفاداری و پایبندی مشتری به سازمان بر جای می گذارد (Eboli & Mazzulla, 2007,p24) . كیفیت خدمات به عنوان یكی از عوامل موثر برای دستیابی به منافع استراتژیك سازمان مثل حفظ نرخ مشتریان و یا افزایش اثربخشی و بدست آوردن سود عملیاتی می باشد (Sadiq Sohail & Shaikh, 2008, p61) . در دهه های گذشته كیفیت خدمات به یكی از مهمترین مسائل در عرصه تحقیقات دانشگاهی تبدیل شده است (Bruce Ho & Lin, 2010,p6).

 

رضایت مشتری

 

رضایت مندی مشتری، احساس یا نگرش یک مشتری نسبت به یک محصول یا خدمت، پس از استفاده از آن می باشد. رضایتمندی مشتری نتیجه اصلی فعالیت بازاریاب است. که به عنوان یک عامل ارتباطی میان مراحل مختلف رفتار خرید مصرف کننده عمل می نماید. رضایت مشتری یکی از موارد با میزان اهمیت بسیار زیاد هم از منظر تئوریک و هم از لحاظ کاربردی برای اغلب بازاریابان و محققین حوزه رفتار مصرف کننده به شمار می رود. در رابطه با مفهوم رضایتمندی مشتری نیز تعاریف مختلفی از سوی نظریه پردازان بازاریابی ارائه شده است. کاتلر رضایتمندی مشتری را به عنوان درجه ای که عملکرد واقعی یک شرکت انتظارات مشتری را برآورده نماید، تعریف می کند. به نظر وی اگر عملکرد شرکت نظر مشتری را برآورده سازد ، مشتری احساس رضایت و در غیر اینصورت احساس نارضایتی می کند. جمال و ناصر(2002) رضایتمندی مشتری را به عنوان احساس یا نگرش یک مشتری نسبت به یک محصول و یا خدمت پس از استفاده از آن تعریف می کنند(استیری و همکاران، 1391، ص4).

 

به اعتقاد ژوران، رضایت مشتری عبارتست از حالتی که مشتری احساس می کند ویژگی های محصول یا خدمات با انتظاراتش سازگار است. ژوران ناخرسندی مشتریان را به عنوان یک مفهوم جداگانه در نظر می گیرد و بیان می کند که نارضایتی مشتری حالتی است که در آن، نواقص و معایب محصول یا خدمت موجب ناراحتی، شکایت و انتقاد مشتری می شود. در واقع، رضایت مشتری، ناشی از ویژگی های محصول یا خدمت عرضه شده می باشد که او را برای خرید و استفاده از آن ترغیب می نماید. از سوی دیگر، عدم رضایت مشتری از نقایص و کمبودهای موجود در محصول یا خدمت سرچشمه می گیرد که موجب دلخوری و شکایت مشتریان خواهد شد. نتایج مطالعاتی که در زمینه علل شکست سازمان های ناموفق صورت گرفته است، نشان می دهد که 62 درصد از آنها رضایت مشتری را یک اولویت نمی دانند. در سازمان های مشتری مدار، مشتریان کاملاً راضی، در طول دوره یک تا دوساله، 6 برابر بیشتر از مشتریان راضی خرید مجدد انجام می دهند(Ndubisi et al,2009,p7).

 

سودرلند نشان داد که همبستگی مثبتی بین رضایت مشتری و سه نوع رفتار او (تبلیغات دهان به دهان، بازخورد به عرضه کننده و وفاداری) وجود دارد. تبلیغات دهان به دهان مثبت، نیاز به هزینه های بازاریابی را کاهش می دهد و در صورت جذب مشتریان جدید حتی ممکن است موجب افزایش درآمد گردد. لذا افزایش مشتریان راضی، یکی از سیاست های اصلی در هر کسب و کار می باشد. به منظور حفظ قابلیت رقابت و دستیابی به اهداف سازمان، سطح رضایت مشتریان همواره باید ارتقا یابد. از سوی دیگر، به عنوان نخستین گام برای بهبود سطح رضایت مشتریان، ضروری است که سطح فعلی رضایت مشتریان معین شود. خواسته ها و انتظارات مشتریان از محصولات و خدمات دلخواه، هر لحظه، در حال تغییر است. به همین دلیل، رضایت مشتری همواره باید مورد سنجش قرار گیرد. هدف اصلی از سنجش رضایت مشتری آن است که با دریافت بازخورد از مشتریان، فعالیت ها و منابع سازمان را به گونه ای هدایت نماییم که در نهایت ، مهم ترین هدف سازمان که همانا حفظ مشتری و برقراری رابطه بلند مدت با اوست، تأمین گردد. در مطالعات گذشته، برای سنجش رضایت مشتری، از سه شاخص استفاده شده است که مستقیماً با استفاده از نظر مشتریان صورت می گیرد :

 

 

• رضایت کلی

 

• تلقی مشتری از کیفیت محصول یا خدمت در قیاس انتظاراتش

 

• کیفیت محصول یا خدمت دریافت شده در قیاس با محصول یا خدمت ایده آل مشتری(حمیدی زاده و همکاران، 1391، ص101).

 

تحقیقات صورت گرفته نشان می دهد، 96 درصد مشتریان هیچ گاه در رابطه با رفتار و کیفیت بد محصولات و خدمات شکایت نمی کنند و اینکه 90 درصد از این مشتریان ناراضی دیگر برای تکرار خرید برنمی گردند . هر کدام از مشتریان ناراضی، ناراحتی خود را به 9 نفر منتقل کرده و 30 درصد از این دسته از مشتریان ناراحتی خود را به بیش از 20 نفر منتقل می نمایند . همچنین مطالعات نشان می دهد که جذب یک مشتری جدید 6 برابر پرهزینه تر از حفظ یک مشتری جذب شده است(استیری و همکاران، 1391، ص3).

 

1-5- اهداف تحقیق

 

1-5-1- هدف اصلی

 

سنجش تاثیر کیفیت خدمات بر رضایت مشتری بیماران بیمارستان شهید انصاری شهرستان رودسر

 

1-5-2- اهداف فرعی

 

سنجش تاثیر مولفه فیزیکی در کیفیت خدمات بر رضایت مشتری بیماران بیمارستان شهید انصاری شهرستان رودسر

 

سنجش تاثیر مولفه قابلیت اطمینان در کیفیت خدمات بر رضایت مشتری بیماران بیمارستان شهید انصاری شهرستان رودسر

 

سنجش تاثیر مولفه تضمین درکیفیت خدمات بر رضایت مشتری بیماران بیمارستان شهید انصاری شهرستان رودسر

 

سنجش تاثیر مولفه پاسخگویی در کیفیت خدمات بر رضایت مشتری بیماران بیمارستان شهید انصاری شهرستان رودسر

 

سنجش تاثیر مولفه همدلی درکیفیت خدمات بر رضایت مشتری بیماران بیمارستان شهید انصاری شهرستان رودسر

 

1-6- فرضیه‌های تحقیق

 

1-6-1- فرضیه اصلی:

 

کیفیت خدمات بررضایت مشتری بیماران یمارستان شهیدانصاری شهرستان رودسرتاثیرمعناداری دارد.

 

1-6-2- فرضیه های فرعی:

 

مولفه فیزیکی درکیفیت خدمات بررضایت مشتری بیماران بیمارستان شهیدانصاری شهرستان رودسرتاثیرمعناداری دارد.

 

مولفه قابلیت اطمینان درکیفیت خدمات بررضایت مشتری بیماران بیمارستان شهیدانصاری شهرستان رودسرتاثیرمعناداری دارد.

در فرایند بازاریابی و شناسایی ابعاد شخصیت برند و تأثیر آن بر تعهد، اعتماد و وابستگی می تواند به مدیران در جهت حفظ مشتریانشان و بازار سازی یک محصول در دراز مدت کمک نماید.

 

1-6) چهار چوب نظری تحقیق

 

چهار چوب نظری تحقیق مبنایی است که تمامی تحقیق بر آن استوار است. شبکه ای است منطقی، توصیفی و توسعه یافته مشتمل بر روابط موجود میان متغیرهایی که در پی اجرای فرایند هایی چون مصاحبه، مشاهده و بررسی پیشینه ی تحقیق شناسایی شده اند. محقق در ابتدا

 باید مسأله را شناسایی کند و سپس متغیرهایی را که در آن نقش دارند معین نماید. بعد از شناسایی متغیرها باید شبکه ارتباطات بین آنها بنا شود به طوری که بتوان فرضیه های مربوط را ایجاد و سپس آزمون کرد. یک چهار چوب نظری خوب مبنای منطقی لازم برای تدوین فرضیه های آزمون پذیر را فراهم می آورد. (خاکی، 1390، ص163) با توجه به هزینه های بالای یافتن مشتریان جدید، حفظ مشتریان فعلی بسیار مهم است. بنابراین داشتن رابطه ی عمیق با مشتریان بسیار حائز اهمیت است که می توان با استفاده از اعتبار برند به این هدف دست یافت. برندها می توانند ویژگی های شخصیتی مشابه انسان به خود بگیرند. شخصیت مناسب برند می تواند فرد را به برقراری یک رابطه ی عمیق با برند تشویق کند. شخصیت برند یک مجموعه ی منحصر به فرد از وابستگی احساسی و کاربردی است که برند تمایل دارد ایجاد یا حفظ نماید، این وابستگی بیانگر این است که چه برندی در ذهن مشتری بماند و بر تعهد بالقوه نسبت به مشتریان اشاره دارد و باید با متغیرهای چرخه ی زندگی برند هماهنگ باشد. در تحقیقات عنوان شده است که شخصیت برند بر عواملی همچون اعتماد، وابستگی و تعهد به برند تأثیر می گذارد(Louis et.al, 2010, P P 114-115).

 

مدل تحقیق نشان می دهد که ساختار مقیاس اندازه گیری شخصیت برند مطابق با نظریه کلی از شخصیت انسانی و انتقال آن از مفهوم شخصیت به محصول است و به عنوان یک متغیر مستقل عمل می کند. همچنین اعتماد به طور قابل توجهی تحت تأثیر تعهد و وابستگی به برند می باشد و وابستگی به برند تأثیر مستقیم بر روی تعهد به برند دارد (Louis et.al, 2010, P 119). مدل این تحقیق بر اساس مطالعات لوئیس و لمبارت و در قالب یک مدل علّی به صورت زیر طراحی شده است.