وبلاگ

شامل تشریح ابعاد ،حدود مسأله،معرفی دقیق آن، بیان جنبه های مجهول و مبهم ،متغیرهای مربوط ، سوالات تحیق ، منظور تحقیق می باشد .افراد جامعه سرمایه ها و منابع انسانی آن جامعه محسوب می شوندوپیشرفت وتوسعه جامعه ارتباط مستقیمی با کیفیت منابع انسانی آن دارد واطفال ونوجوانان اصلیترین ومهمترین بخش این منابع تلقی می شوند «کنفوسیوس حکیم چینی معتقد است اگرقصد داریدسرمایه گذاری یک ساله نمایید ،برنج بکاریدواگرقصددارید سرمایه گذاری میان مدت نمایید ، درخت بکارید واگرقصددارید سرمایه گذاری بلندمدت نمایید انسان تربیت کنید »(رجبی پور1382،9) پس سرمایه گذاری درمورد اطفال مهمترین سرمایه گذاری استکه هر دولتی میتواندانجام دهدوهیج کشوری بدون سرمایه گذاری عظیم درمورد اطفال خودبه توسعه پایداروارزشمند نخواهدرسید،ودرارتباط بابزهکاری این گروه سنی شناسایی عواملی که باعث ارتکاب جرم آنان می گردد از ضروریات است.درجامعه شناسی مرادازانحراف مجموعه رفتارهایی است که باهنجارهای اجتماعی درعین اعتبارواجرا مطابقت ندارد و بنابراین درگروه اجتماعی موجب بروز واکنشهای متنوعی می شوند که نظارت اجتماعی خوانده می شود از این رو انحراف از نقض بدنی و روانی آغازو بر اثر نقض مقرارت مذهبی،اوامر اخلاقی رسوم اجتماعی وفواعد قانونی غیرکیفری به بزهکاری می رسد (گسن1374، 84).

بـزهـکـاری، پـدیده اجتماعی در سطح جهانی است. که معمولاً برای جرایم نوجوانان زیر ‌18‌سال به کار برده می‌شود. بر اساس تعاریف موجود، گرچه جوامع گــونــاگـون بـر حـسـب وضـعـیـت اقـتـصـادی و اجتماعی خود با انواع متفاوتی از آن روبه رو هستند، در همه جوامع انسانی اصطلاح بزهکار درخصوص افرادی به کار برده می‌شود که اعمال خلاف قانون یا موازین مذهبی آن جامعه را انجام می‌دهند.
فرد متخلف در یک جامعه ممکن اسـت در جـامعه دیگر از تخلف مبرا باشد. ‌آمارهای منتشره حاکی از رشد فزاینده پدیده بـزهـکـاری در جـامـعـه اسـت کـه کـارشـنـاسان اجـتـمـاعـی عوامل مختلفی همچون تضعیف مـنـاسـبـات گروهی، خانواده، ناهنجاری‌های اجتماعی، عوامل اقتصادی و سیاسی را در این رشد فزاینده دخیل می‌دانند.بر اساس اطلاعات موجود اغلب افرادی که در سال‌های 1380 تاکنون ‌به زندان افتاده اند، در دامنه سنی ‌نوزده ‌تا ‌25‌سال بوده و افراد زیر هجده‌سال حدود پنج درصد از کل افراد ورودی به زندان‌ها را تشکیل می‌دهند.(جانقلی 1382 ،57).

‌بزهکاری یک پدیده بسیار پیچیده اجتماعی است که در محیط‌های اجتماعی مختلف به شکل‌های متفاوتی دیده می‌شود. ‌تعریف بزه و رفتار بزهکارانه در هر جامعه ای از قوانین حقوقی و هنجارهای اجتماعی آن جامعه مشخص می‌شود. ‌در تعریف رفتار بزهکارانه قرن‌هاست که رفـتـارهایی مانند دزدی، قتل، نزاع، تخریب، کلاهبرداری، تجاوز، غارت، وحشی گری و آتـش افروزی به عنوان رفتارهای بزهکارانه پذیرفته شده است. ‌امروزه بزه شناسی، دامنه مطالعه خود را به پدیده انحراف از هنجارهای اجتماعی گسترش داده است؛ بدین معنا که جوان منحرف ضمن این که از نظر قانونی مجرم نیست؛ اما مجری و مطیع قانون هم نیست. ‌پیچیدگی عوامل مؤثر در پـدیـده بـزهـکـاری سـبـب شـده است که هر گروه از محققان آن را از دیـدگـاهـی خـاص مـورد بررسی قرار دهند.روان شناسان و روان پزشکان از دیدگاه روانشناختی، حقوق دانان از نظر جرم شناسی و مسائل کیفری، پزشکان و زیست شناسان از نظر عوامل مؤثر زیستی و جامعه شناسان نیز از دید آسیب شناسی اجتماعی این پدیده را بررسی می‌کـنـند. ‌افزایش مصادیق بزهکاری در جوانان از معضلات به نسبت پیچیده ای است که در جامعه فعلی ایران و به مراتب دردناک تر از گذشته خـــود را نشان داده اســت و پیامدهای ناگوار آن قبل از هرچیزی گروه همسالان یک فرد بزهکار را تحت تأثیر قرار می‌دهد.( اطهری1389، 28).

 

 

 

همه دانشمندان علوم اجتماعی ، خواه جامعه شناسان یا روانشناسان ، بیش از هر عاملی بر آگاهی بخشی خانواده و تاثیر بی بدیل آن تاكید دارند . اگر چه از تاثیر مدرسه ، گروه های همسال ، رسانه های جمعی و … غافل نیستند ،ولی نقش خانواده را موثر می دانند ؛ زیرا فرد در خانواده فرایند فرهنگ پذیری را می آموزد و شخصیت افراد بیش از همه در آغوش خانواده رشد و شكل می گیرد ؛ در حالی كه دیگر عوامل، بیش تر در جامعه پذیری افراد، نقش دارند .فروید بر این باور است كه شخصیت متشكل از سه نظام نهاد ،خود و فراخود است و فراخود معرف بازنمایی های درونی شده آن دسته از ارزش ها و اخلاقیات جامعه است كه والدین به كودك آموخته اند .فراخود در واقع همان وجدان فرد است و درباره درست یا غلط بودن اعمال فرد داوری می كند .(قائمی1378 ،45)

 

رفتار های والدین و اعضاء خانواده در نوع بروز واكنشهای افراد نیز موثر است . این واكنش ها در زمینه پی ریزی شخصیتی فرد در دوران بلوغ سهم بسزایی دارد . نوجوانان در این سن نیاز به خود شناسی و شناخت استعداد هایشان دارند و این حضور والدینی را می خواهد كه در این راه به آنان كمك كند در غیر اینصورت آنان به صورت غیر فعال در جامعه حضور می یابند .در اینجاست كه مسأله چگونگی تربیت افراد مطرح می شود . پارسونز می گوید كه خانواده زن و شوهری معاصر ارزشهای جامعه كل را به جوان منتقل می كند . بویژه ارزشهای رشد و شكفتگی را كه ویژه جامعه صنعتی و پیشرفته است . از نظر او این ارزشها به وسیله نقشهایی كه والدین در خانواده و در جامعه ایفا می كنند به كودك القا می شود .(آندره 1354، 81-80).

 

در جهان امروز، بزهكاری شهری بالاخص نوع خشونت آمیز آن تأثیر منفی در توسعه انسانی
و اجتماعی و اقتصادی گذارده است . به رغم موفقیت دولت ها در مواردی نظیر بهداشت و سطح
سواد، در خصوص كنترل یا كاهش بزهكاری حركت ها همچنان كند بوده است . (رجبی پور1382، 15).

 

1-3 ) اهمیت و ضرورت انجام تحقیق

 

امروز مسئله بزهكاری نوجوانان و جوانان بصورت یكی از حادترین مسائل اجتماعی جوامع مختلف در آمده است. پیدایش جوامع و ارتكاب جرم در آغاز با یكدیگر همراه بود‌ه‌اند، زیرا از روزی كه افراد دور هم جمع شده و تشكیل جامعه داده‌اند جرم نیز با آنان همراه شده و گسترش یافته است. رسوخ بزهكاری در میان نوجوانان و جوانان كه سازندگان اجتماع فردا هستند و ریشه دار شدن آن موجب بیم و نگرانی بیشتری شده است. بزهكاری اصولاً از مجموعه‌ای از جرائمی به وجود می‌آید كه در یك زمان و مكان معین به وقوع می پیوندد و به همین جهت زمانی كه مورد بررسی قرار می گیرند، در حقیقت كلیه پدیده های اقتصادی، فرهنگی، بهداشتی، سیاسی، مذهبی، خانوادگی و یك جامعه عمیقاً مورد مطالعه واقع می شوند. علت بروز بزهكاری معمولاً علت واحدی نیست، بلكه همیشه چندین علت دست به دست یكدیگر داده و باعث بروز بزه در افراد می شوند. علل مهمی كه می‌توان نسبت به سایر عوامل اساسی‌تر تشخیص داد، شامل عوامل اجتماعی، اقتصادی، روابط والدین و نوجوان می شود.

 

با توجه به اهمیت موضوع متاسفانه تاکنون تحقیقات مفصل وجامعی در این زمینه انجام نشده است. از حدود نیم قرن پیش، یعنی اوایل

 قرن 20، رشد آمار ارتكاب جرم و جنایت توسط نوجوانان و جوانان در كشورهای بزرگ صنعتی توجه كارشناسان امور اجتماعی را به معضل جهانی بزهكاری نوجوانان و جوانان معطوف كرد.از آن زمان در اغلب كشورهای جهان، بسیاری از محققان، روانپزشكان، جامعه شناسان، جرم شناسان و متخصصان تعلیم وتربیت به منظور یافتن راه حلی برای جلوگیری یا حداقل كاهش بروز جرایم در میان قشرهای اجتماعی، تلاش می نمایند. جرم شناسان می گویند: هر عاملی كه مانع رشد سالم نوجوان از نظر جسمانی و عاطفی شود، ممكن است سبب ایجاد یك طرح و الگوی اختلالهای عاطفی نیز بشود كه همان ریشه رفتارهای ضد اجتماعی یا مجرمانه است. «بزهكاری نوجوانان» دربرگیرنده هر عمل مجرمانه ای است كه از طرف یك نوجوان علیه اشخاص واموال انجام می شود.

 

بعضی از صاحبنظران عقیده دارند، چون كودكان و نوجوانان كه حس تقلید بسیار قوی دارند، با مشاهده فیلمهای مختلف سینمایی و تلویزیونی كه اغلب با چاشنی جنایت و خشونت همراه است، به تقلید از قهرمانان این گونه فیلمها، رفتارها و اعمال ضد اجتماعی و یا جامعه ستیزانه مرتكب می شوند، گسترش روزافزون اعمال ضد اجتماعی و ناهنجاریهای رفتاری ناشی از توسعه و پیشرفت وسایل ارتباط جمعی، بخصوص سینما و تلویزیون و اخیراً نیز ماهواره است. (قائم مقام 1355، 405).

 

سرانجام جمعی دیگر از اندیشمندان معاصر، افزایش بزهكاری را در جوامع كنونی ناشی از اعتقادات ضعیف مذهبی دانسته و چنین استدلال می كنند كه بر اثر فرو ریختن اعتقادات و ضعف اخلاقیات در میان بخشهایی از مردم بویژه در جوامع شهرنشین، «وجدان» كه پلیس باطنی هر یك از افراد بشری است دچار ضعف گشته و نمی تواند وظیفه اساسی خود را كه پاسداری از نیكی ها و پیشگیری از بدیهاست به نحو كامل و شایسته ای به انجام برساند. این اهمال و قصور وجدان، نتیجه اش ارتكاب اعمال ممنوع مذهبی و قانونی توسط این گروه است.به هر حال، دلیل اصلی ارتكاب جرم و جنایت هر چه باشد، دنیای امروز با این واقعیت تلخ رو به روست كه بزهكاری اطفال و نوجوانان در قرن ما، بخصوص در جوامع بزرگ صنعتی به سرعت در حال گسترش است.در بررسی سنین افراد برای ارتكاب جرم، نسبت كودكان و نوجوانان بیش از سالخوردگان است، كه این نشانگر آن است كه نوجوانان بیشتر از دیگران تحت تأثیر عوامل اجتماعی، خانواده، محیط و… هستند.در كشورهای صنعتی و پیشرفته نسبت جرایم اطفال خیلی بیشتر و بالاتر از نسبت آن در كشورهایی با الگوی سنتی اقتصادی كشاورزی و توسعه نیافته است.بیشتر جرم شناسان آغاز بزهكاری را اصولاً از 12 سالگی دانسته اند. بین 12 تا 18 سالگی جرایم كمتر از سنین 18 تا 25 سالگی است و در سنین 25 تا 40 سالگی میزان بزهكاری بیش از دوران قبلی است. طبق بررسیهای پروفسور «گری» در یك حوزه معین هزار نفری درسنین 21 تا 25 سالگی، معدل تعداد بزهكاران 60/14 بوده است. در صورتی كه در همین واحد زمانی و مكانی، برای سنین 25 تا 30 سالگی این معدل به 80/15 رسیده است.از 30 سالگی به بعد، دوران كاهش میزان بزهكاری است. در آمریكا معدل ارتكاب جرایم برای گروه بیش از 30 ساله از 36 سالگی كاهش می یابد، این كاهش در دانمارك از 34 سالگی محسوس است.كاهش محسوس تر میزان بزهكاری از 40 سالگی است وبین 40 تا 60 سالگی معدل ارتكاب جرایم به میزان دوران 12 تا 18 سالگی تنزل پیدا می كند .با توجه به آمار موجود، میان نوع جرایم و سنین زندگی ارتباط مسلمی وجود دارد چنان كه 80 درصد جرایم بزهكاران كمتراز 18 ساله، سرقت است.(شامبیاتی1385،12 ).

 

در نگاهی به ریشه های بزهكاری، از جمله علل این كارها را فقر، نبود تعلیم و تربیت صحیح، اختلاف بین والدین، بی سوادی، بیكاری والدین، ولگردی و… ذكر كرده اند.خصوصیت اصلی بزهكار نوجوان آن است كه به واكنشهای ناشی از تضادهای درونی خود جامه عمل می پوشاند. چنین فردی به دلیل اینكه از لحاظ عاطفی رشد نیافته و توسط محیط و خانواده تأمین نشده، قادر به تحمل رنج و ناراحتی یا عقب انداختن ارضای مستقیم تمایلهای خود نیست، در نتیجه هر فشاری كه در محیط وجود داشته باشد او را تحت تأثیر قرار می دهد. از دیگر خصایص بزهكار نوجوان آن است كه به طور كلی بیشتر از شخص غیر بزهكار متوقع است. (ساروخانی 1370، 136)……………………………………………………………………………………………….
اغلب بزهكاران نوجوان و جوان به طور گروهی اقدام به ارتكاب جرم می كنند؛ این قشر از اجتماع در مدرسه، كارگاه، مزارع و یا اجتماع در پاركها یا هنگام گردش و بازی معمولاً با هم به سر می برند و این وضعیت موجب می شود بی نظمی ها، شیطنتها و حتی بزهكاریها به صورت گروهی انجام شود.
علاوه براین، وقتی دو یا چند جوان به طور جمعی اقدام می كنند، از شجاعت و شهامت بیشتری در ارتكاب جرم برخوردار شده وبه نوعی محرك یكدیگر می شوند.از دیگر ریشه های بزهكاری،زدن برچسب به بزهكار می باشد. نظریه پردازان برچسب زنی، كجروی را نه به عنوان مجموعه ای از ویژگیهای افراد یا گروه ها ، بلكه به عنوان یك فرایند كنش متقابل میان كجروان و افراد دیگر تبیین می كنند.به نظر آنها،برای درك ماهیت كجروی باید ببینیم چرا به بعضی افراد برچسب كجروی زده می شود.كسانی كه نماینده نیروهای نظم و قانون هستند، یا می توانند تعاریف اخلاق متعارف را بر دیگران تحمیل كنند، منابع اصلی برچسب زنی را فراهم می سازند. بدین سان، برچسبهایی كه برای ایجاد مقولات كجروی به كار گرفته می شوند، ساخت قدرت جامعه را بیان می كنند. كم و بیش، قواعدی كه كجروی بر مبنای آنها تعریف می شود و زمینه هایی كه این قواعد در آنها به كار گرفته می شوند، توسط ثروتمندان برای فقرا، توسط مردان برای زنان، توسط افراد مسن تر برای جوانترها و… تنظیم می شوند.همین كه برچسب بزهكار به كودكی زده شد، به عنوان مجرم بدنام می شود و ممكن است توسط معلمان و كارفرمایان آینده به عنوان فردی غیر قابل اعتماد شناخته شود…………………………………………………………………………………………
آن گاه فرد به ورطه رفتار تبهكارانه بیشتری سقوط می كند و فاصله اش با میثاقهای اجتماعی زیادتر می شود.«ادوین لمرت» نخستین عمل خطا را «كجروی نخستین» می نامد و می گوید: كجروی دومین، هنگامی رخ می دهد كه فرد برچسبی را كه به او زده شده می پذیرد و خود را به عنوان كجرو می بیند.
معمولاً تعداد دختران بزهكار، بسیار كمتر از پسران (گاه كمتر از 10 درصد) است و به همین دلیل، وضعیت این گروه تقریباً نادیده گرفته می شود. دلیل اختلاف در نسبت جرایم زنان و مردان را باید در وضع زندگی زنان و موقعیت اجتماعی، روحیات و عواطف آنان جستجو كرد……………………………………………………
در واقع، زنان امكان و فرصت كمتری برای ارتكاب جرم دارند، بخصوص احساس احترام خاص اجتماع برای مادران، مانع جرم اندیشی زنان است. علاوه بر این، دادن نفقه و تهیه نیازمندیهای زندگی بر عهده شوهران است كه طبعاً تلاش برای تدارك آنها پرونده جرایم مردان را قطورتر می كند البته با گسترش مسؤولیت اجتماعی زنان، درصد مجرمان زن به همان نسبت رو به افزایش می گذارد. در بررسی شیوه های برخورد قانونی با بزهكاران، بعضی از خطاها و لغزشهای نوجوانان بزهكار قابل چشم پوشی است و مسؤولان می توانند با اعمال روشهای قانونی وگرفتن تعهد، از ورود آنان به محیط زندانها جلوگیری كنند. با آن كه نوجوانان بزهكار در مراكز ویژه و در برخی موارد جدای از دیگر زندانیان نگهداری می شوند، اما مشاهده می شود بسیاری از آنها بعد از یك بار زندانی شدن آلوده تر شده و پس از ترخیص، دوباره با اتهام دیگری به زندان برگردانده می شوند و محیط زندان تأثیر همیشگی خود را در زندگی آنان باقی می گذارد.در اصل، زندا نی كردن بزهكار بدین منظور است كه فرد محكوم در فرصت تنهایی و انزوا از عمل خود پشیمان گردد و بازتوانی حاصل نماید، ولی در عمل این هدف حاصل نمی شود.محیط زندان، امكان معاشرت زندانی را با سایر بزهكاران فراهم می سازد و لذا به ندرت اتفاق می افتد یك زندانی نتواند تكنیكها و راههای جدید جرم را بیا موزد. بدین ترتیب، زندانی كردن ممكن است به بیشتر  شدن جرم  و نه به بازپروری  مجرم  منجر گردد.( رحیمی 6،1389:ا).

 

1-4 ) جنبه جدید بودن و نوآوری در تحقیق:

 

نظر به اینکه همواره اعمال جدیدی از نظر قانون گذار جرم انگاری می شود و این اعمال که وصف مجرمانه یافته است از سوی بزه کاران ارتکاب می یابد باید  آن جرایم توضیح وشرح داده  شده تا شناسایی گردد و

 

نیز پس از شناسایی و تحقیق در این باره به منظور حفظ جامعه ونیز جلوگیری از اقدام شخصی که در صدد ارتکاب آن است باید راههای پیشگیری از آن جرم اولا ” شناخته ثانیا ” معرفی گردد و در این میان بررسی کاهش سن بزه کاری یکی از چالش های پیش رو در این مورد میباشد که باید به طور کامل جامع و مانع بررسی گردد و علل و عوامل آن شناسایی تبیین، توصیف و معرفی گردد تا قانونگذار و دولت به عنوان مجری طرح های اجتماعی و نیز ارگان ها و سازمانهای اعم از دولتی و غیر دولتی که در زمینه آسیب شناسی اجتماعی، بهینه سازی جامعه، اصلاح شیوه های صحیح زندگی و آموزش افراد اقدام میکنند از جمله اداره زندانها ،کانون اصلاح و تربیت ،وزارت آموزش و پرورش ،صدا و سیما ، . غیره . لذا نگارنده در این پایان نامه سعی بر آن داشته است با تبیین مبانی جرم انگاری و راههای پیشگیری از این جرایم در کودکان بزه کار با بررسی میدانی در میان زندانیان شهرستان سنقر سعی بر آن خواهد داشت به ارائه راهکاری در جهت شناخت عوامل تاثیر گذار در این زمینه بپردازد .

 

1-5 ) اهداف پزوهش

 

1-5-1) هدف اصلی: برسی آسیب شناسی کاهش سن گرایش به بزهکاری بین زندانیان وراهکارهای پیشگیرانه

 

1-5-2) اهداف فرعی

 

بیان راهکارهایی برای حل مشکل و کاهش گرایش به جرم در میان کودکان و نوجوانان

 

ارائه طرق پیشگیری ازارتکاب بزه اطفال ،نوجوانان وجوانان

 

تبیین نقش نهادهای مختلف درزمینه کاهش ارتکاب بزه