وبلاگ

کوتاه می توان به نظریات گوناگونی اشاره کرد که موجب به وجود آمدن چنین جنبش هایی برای براندازی حکومت های دیکتاتوری درجوامع گوناگون می گردد از جمله این اندیشمندان گئورک لوکاچ می باشد که می گوید: نبرد طبقاتی  باید ازسطح ضرورت اقتصادی به سطح هدف آگاهانه و آگاهی طبقاتی کار آمد بالا کشیده شود . ( ریتزر ، 1380 ؛ 197)

هرگاه نبرد به چنین نقطه ای برسد پرولتاریا توانایی دست یازیدن به عملی را خواهد داشت که می تواند نظام سرمایه داری را سرنگون کند.همچنین گرامشی نیز مانند لوکاچ بر افکار جمعی بیشتر تاکید دارد تا ساختار های اجتماعی او می گفت که توده ها برای تحقق یک انقلاب اجتماعی باید دست به عمل بزنند و توده ها به یک ایدئولوژی انقلابی نیاز دارند و نمی توانند سر خود عمل کنند . (ریتزر ، 1380؛ 198)

به عبارت دیگر آنچه این متفکرین مطرح می سازند از تئوری انقلابی استخراج شده مارکس است که مدلی مبتنی بر اندیشه تضادها در جامعه است در این مدل تضاد ها به مبارزه طبقاتی می انجامد و طبقه استثمارشده و محکوم دچار از خود بیگانگی می شود و آگاهی طبقاتی خود را توسعه می دهد؛ آگاهی یی که نهایتا وی را به اقدام برای سرنگون سازی طبقه مسلط یا حاکم رهنمون می سازد . ( استانفور کوهن ،1380 ؛ 109 )

 

امادر عصر حاضر نقش تکنولوژی های ارتباطی و اطلاعاتی نو به ویژه اینترنت بر فرآیند کلی شفاف شدن سیاست و انقلاب ها بسیار موثر بوده است. این نقش را بالاخص می توان در فروپاشی نظام های غیردموکراتیک و وادار کردن آنها به گذار به جوامع دموکراتیک مشاهده کرد. نظام های غیردموکراتیک همواره سعی داشته اند بر حیات سیاسی، اجتماعی، اقتصادی و فرهنگی سلطه داشته باشند. حکومت های غیردموکراتیک تلاش داشته و دارند که امکان حضور شهروندان در همه میدان های جمعی و فردی را که از کنترل دید قدرت مدارشان به دور است، مانع شوند. اما با گسترده شدن و عمومیت یافتن فضای اینترنت که کنترل بر اطلاعات و اخبار را از اختیار حاکمیت ها و دستگاه های سانسور خارج می کند و به قول توماس فریدمن فضایی را ایجاد می کند که همه به هم وصل هستند، اما هیچ کس تحت کنترل نیست، تلاش در جهت محدود کردن فضای آزاد اینترنت برای حاکمیت های غیردموکراتیک گریزناپذیر می نماید.

 

اینترنت به دلایل گوناگون در تقابل با ذهنیت و رفتار نظام های ضددموکراسی قرارگرفته است و همچنین فرصت هایی را در اختیار جوامع

 برای نیل به فضای باز و دموکراتیک قرار می دهد که بدون تردید اینها همه در ویژگی های خاص اینترنت یافت می شوند.(هنری ، 1386 )

 

بیداری اسلامی که در جهان اسلام و کشور های خاور میانه رخ داده است پدیده ای اجتماعی می باشد تا به ملت های مسلمان این خود باوری را دهد که به دین و استقلال سیاسی ، اقتصادی و کرامت فکری و اجتماعی خود مباهات کرده و در راستای ایفائ نقش طبیعی خود به عنوان بهترین امت تلاش کنند.

 

مساله اساسی تحقیق «اینترنت ونقش آن در شکل گیری جنبش های اجتماعی مردم تونس و مصر» می باشد. کشور های مصر وتونس در چندین ماه گذشته شاهد تحولات گسترده ای در زمینه های سیاسی و اجتماعی بوده است. که این تحولات از کشور تونس) شهر سیدی بوزید ( آغاز شد با مصر ادامه یافت .  که متغییرهایی چون جنبش های اجتماعی ، فضای اینترنت ، کشور های تونس و مصر، شبکه های اجتماعی مجازی از اساسی ترین آنها است .

با توجه به نقش اینترنت در ایجاد شبکه های اجتماعی مجازی و شکل گیری گروههای اینترنتی ازطریق سایت های خبری ووبلاگ های خبرتحلیلی همچنین نقش تبادل اطلاعات و اخبار از سوی آنها موجب شده است که این شبکه ها به عنوان سربازان  جنگ نرم اقداماتی را به فضای واقعی جامعه تسری داده هماهنگی و سازماندهی بسیاری از تجمع های سیاسی و اعتراضی را بر ضد دولت ها برعهده بگیرند .

 

اینترنت در مقایسه با سایر رسانه های الکترونیکی که به صورت یک پدیده گسترش یافته است ، الگو های متفاوت و متداول ارتباطی از قبیل رادیو وتلویزیون را به شکل یک شبکه تعاملی گسترده در هم آمیخته است. استفاده از اینترنت ، پیش از این ، فرصت های تجربه غیر مستقیم میلیون ها انسان و هزاران سازمان درسراسر جهان را تغییر شکل داده است .

 

هم اکنون ظهور رسانه های جدید ودر راس آن اینترنت ، به طور چشمگیری به افزایش پیچیدگی شبکه های ارتباطی در جهان نا معین و نوین کنونی کمک می کند . اگر می خواهیم تغییر شکل هایی که در جوامع نوین اتفاق می افتد را درک کنیم ، باید نقش عمده ای که این قبیل رسانه ها ایفاء می کنند را شناسایی کرده و از تاثیرات آنها آگاهی داشته باشیم .

 

به هر صورت هرآنچه جالب بود این است که حرکت های اجتماعی اگر چه در یک کشور کوچک آغاز شد به صورت برق آسایی کل منطقه را در بر گرفت وهنوز شعله های آن خاموش نشده است .

 

در اینکه از لحاظ تبینی چه عواملی باعث گسترش جنبش های اجتماعی در این منطقه شده است می توان به دلایل بسیار زیادی اشاره نمود . این موضوع بر مبنای مجموعه دلایل متعدد و بر مبنای سطوح تحلیل بین المللی ، ملی و منطقه ای قابل تحلیل است . در سطح تحلیل های ملی تصویر مبهمی از توسعه سیاسی دراین کشور ها وجود دارد . عدم مشارکت تمامی نیروهای اجتماعی و سیاسی درزندگی سیاسی ، قابلیت های نظام های سیاسی این کشورها رابرای پیش بینی تحولات سیاسی از بین برده است . از سوی دیگر انسداد سیاسی گسترده در سیستم باعث غیر شفاف و نامرئی شدن فعالیت جریانات سیاسی در این کشور ها شده است و این موضوع دست به دست هم داده که رژیم های سیاسی این مناطق نتوانند تصویر و درک درست از تحولات زیربنایی سیاست و اجتماع داشته باشند . به عبارت دیگر در فضای سیاسی بسته ، قابلیت تحلیل تحولات سیاسی از نظام ها گرفته می شود . این موضوع منجر به نا توانی سیستم ها در درک تغییرات رخ داده شده در این کشور ها گردیده است و از این روی سیستم این کشور ها با فقدان ستاد های جدید و خط و مشی های نوین برای پاسخ به خواست عمومی مواجه شده اند.( خلف خانی ،1390؛ 3)

 

آنچه که دراین تحقیق مورد بررسی قرارمی گیرد علل ایجاد جنبش های اجتماعی در این منطقه نیست بلکه نقش اینترنت و فن آوریهای جدید را در جنبش های اجتماعی و شیوه های بکار گیری آنها در پیشبرد جنبش ها و فرصت های ایجاد شده برای فعالین این جنبش ها است . به نظر می رسد که فرصت های ساختاری که در نتیجه ای از انقلابات فن آورانه ایجاد شده است باعث افزایش قابلیت های شبکه ای شدن مدنی در سطح دنیای دیجیتال شده است . به عبارتی دیگر همانگونه که) گرانوتر ( در کتاب « شبکه های  سیاسی» توضیح داده است ، فرصت برای مبادله اطلاعات ضمن توانمند سازی کارگزاران برای دسترسی به داده ها و فرصت ها ، تهدیدات و موقعیت ها می تواند در فرایند انتشار جنبش های اجتماعی مو ثر باشد . (خلف خانی ،1390؛ 3-4)

 

آن چه در این میان جنبه ای مجهول و مبهم دارد این است که جنبش های اجتماعی این کشور ها:

 

 

1. نقش جنبش های مذکور و ارتباط آن با شبکه های اینترنتی تا چه حد بوده است ؟

 

1. آیا می توان این جنبش های مردمی را به جنبش های مردمی – اینترنتی تعبیر کرد ؟

 

1. مرز بین مردمی بودن انقلاب و شبکه های اجتماعی کدام است ؟

 

بنابراین درتحقیق حاضر به دنبال بیان چگونگی شکل گیری جنبش های اجتماعی درکشورهای

 

تونس ومصر و شناخت عواملی چون استفاده از شبکه های اجتماعی ، سازماندهی نیروها ایجاد ارتباط

 

بین توده ها و کمپینگ های نافرمانی مدنی و در نهایت تحرکات خیابانی می باشیم.

 

 (80 – 1911 ) ؛ نظریه پرداز کانادایی در حوزه ارتباطات Marshal  Mcluhan . [i]

 

[ii] .آیااین جنبش ها بر اساس سایت های اینترنتی در بین مردم این کشور ها اتفاق افتاده است و خواست واراده مردم دو کشور  کم رنگ  بوده است و جهت دهنده و تسریع کننده  این حرکت در جوامع مذکور اینترنت می باشد .