رشد و توسعه دانش با توانمندی منابع انسانی شکل میگیرد و ارزشگذاری، سنجش و گزارشگری داراییهای انسانی در چارچوب حسابداری منابع انسانی تعریف شده است. حسابداری منابع انسانی با کمی کردن ارزش منابع، موجبات ارتقاء کارایی مدیریت منابع انسانی و ایجاد امکانات برای ارزشیابی خط مشی پرسنلی را فراهم آورده است و بنابرماهیت فعالیت برخی از سازمانها و مؤسسات، استفاده از آنها لازم و ضروری است و در بیشتر سازمانهای دانش محور متواند مورد استفاده قرار گیرد.
در جهان رو به پیشرفت امروز منابع انسانی سهم به سزایی در رشد و توسعه سازمانها و بالطبع جوامع بر عهده دارد. ارزش منابع انسانی و توانمندی آن به عنوان یكی از داراییهای اصلی سازمانهای امروزی تلقی میشود. الزامات و محورهای توسعه، جهان مبتنی بر اقتصاد جامعه بشری را به وجود آورده است.در این اقتصاد برخلاف گذشته دانش در تولید ثروت نقش غالب دارد. رشد و توسعه دانش با توانمندی منابع انسانی شكل میگیرد و ارزش گذاری، سنجش داراییهای انسانی و گزارشگری آن در چارچوب حسابداری منابع انسانی تعریف شده است. حسابداری منابع انسانی با كمی كردن ارزش منابع، موجبات ارتقای کارایی مدیریت منابع انسانی و ایجاد امكانات برای ارزشیابی خط مشی پرسنلی را فراهم آورده است و بنابر ماهیت فعالیت برخی از سازمانها و مؤسسات، استفاده از آن لازم و ضروری است و در بیشتر سازمانهای دانش محور می‌تواند مورد استفاده قرار گیرد. تحقیقات متعدد از ابتدای طرح موضوع حسابداری منابع انسانی در جهان بیانگر این موضوع است كه سیستم ارزشیابی منابع انسانی می‌تواند اطلاعات مفیدی در اختیار استفاده كنندگان قرار دهد. حسابداری منابع انسانی اطلاعات مورد نیاز برای انتخاب، رشد و بهبود، حفظ و نگهداری، بهره برداری، ارزشیابی و جبران خدمات منابع انسانی را تهیه و ارائه میکند. این سیستم به عنوان چارچوب و ابزاری برای متخصصان منابع انسانی و مدیران تلقی میشود. در مدیریت جدید سعی بر ارزش گذاری دارایی‌ها و به ویژه منابع انسانی است. همان‌طور كه بحث در خصوص فواید و اهمیت سیستم حسابداری مالی به عنوان یكی از مهمترین سیستمهای اطلاعاتی مدیریت توضیح واضحات خواهد بود، پرداخت به موضوع اهمیت و نقش حسابداری منابع انسانی نیز از این دست است. متأسفانه علیرغم اینكه بیش از نیم قرن از تولد سیستم حسابداری منابع انسانی میگذرد، تاكنون هیچ‌گونه حركت جدی و بنیادی در راستای راه اندازی این سیستم در كشور و یا آسیب شناسی عدم اجرای این سیستم مشاهده نگردیده است بنابراین آنچه در این راستا ضروری و مهم است بحث، بررسی و انجام تحقیقات پیرامون بررسی موانع استقرار این سیستم بر اساس مفاهیم و مفروضات موجود و انتخاب بهترین رویه برای ارزش گذاری منابع انسانی در ایران مطابق با ساختارهای فرهنگی و ارزشی و شرایط اقتصادی موجود از بین نظریات متعدد میباشد.
تحقیق حاضر، بر آن است تا با شناسایی موانع استقرار سیستم حسابداری منابع انسانی در شرکتهای ایرانی، قدمی هرچند کوچک در راستای رفع این معضل بردارد.
1–3- ضرورت انجام تحقیق
تحقیقات متعدد از ابتدای طرح موضوع حسابداری منابع انسانی در جهان، بیانگر این موضوع است که سیستم ارزشیابی منابع انسانی می‌تواند اطلاعات مفیدی در اختیار استفاده کنندگان قرار دهد. حسابدار منابع انسانی اطلاعات مورد نیاز برای انتخاب، رشد و بهبود، حفظ و نگهداری، بهره برداری، ارزشیابی و جبران خدمات منابع انسانی را تهیه و ارائه نماید. این سیستم به عنوان چارچوب و ابزاری برای متخصصان منابع انسانی و مدیران تلقی شود. در مدیریت جدید سعی بر ارزشگذاری دارایی‌ها و به ویژه منابع انسانی است. بدین ترتیب برای همگام شدن با تحولات جامعه جهانی و استفاده از فرصت‌ها، نیاز به تغییر نگرش در تمامی جنبه‌ها وجود دارد. حسابداری نیز به عنوان یک سیستم اطلاعاتی نیازمند تغییر و دگرگونی است. با این تغییر باید نگرش به دارایی‌ها تغییر کند.
سیستم حسابداری منابع انسانی که در آن ارزش سرمایه انسانی پردازش و گزارش میشود با همه کمی و کاستی‌های موجود، از ابزار و لوازم جهان امروز محسوب میشود. همان‌طور که بحث در خصوص فواید و اهمیت سیستم حسابداری مالی به عنوان یکی از مهمترین سیستمهای اطلاعاتی مدیریت، توضیح واضحات خواهد بود، پرداختن به موضوع اهمیت و نقش حسابداری منابع انسانی نیز از این دست میباشد.
متأسفانه علیرغم اینکه بیش از نیم قرن از تولد سیستم حسابداری منابع انسانی میگذرد، تاکنون هیچ‌گونه حرکت جدی و بنیادی در راستای راه اندازی این سیستم در داخل کشور و یا آسیب شناسی عدم اجرای آن مشاهده نگردیده است. جامعه آماری منتخب نیز از هولدینگهای بزرگ کشور میباشد که در دو حوزه مختلف (سرمایه گذاری و بازرگانی) فعالیت مینماید ولی علیرغم کمیت قابل توجه واحدهای مالی و منابع انسانی در این مجموعه، طی سال‌های اخیر گردش و نوسان منابع انسانی بسیار بالایی را تجربه نموده است که حکایت از عدم حساسیت لازم جهت کنترل این روند و حفظ منابع انسانی در این جامعه را دارد. بنابراین آنچه در این راستا ضروری و مهم مینماید، بحث و بررسی و انجام تحقیقات پیرامون شناسایی موانع استقرار این سیستم در ایران میباشد.
1-4- اهداف تحقیق:
شناخت تأثیر آگاهی و شناخت كافی از سیستم حسابداری منابع انسانی بر استقرار سیستم حسابداری منابع انسانی .
شناخت تأثیر فقدان نیروی انسانی متخصص بر استقرار سیستم حسابداری منابع انسانی ..
شناخت تأثیر حمایت دولت بر استقرار سیستم حسابداری منابع انسانی .
شناخت تأثیر وجود نرم افزارهای مناسب بر استقرار سیستم حسابداری منابع انسانی .
شناخت تأثیر توجه به ارزش اقتصادی دارایی انسانی، بر استقرار سیستم حسابداری منابع انسانی .
شناخت تأثیر حمایت مدیران ارشد بر استقرار سیستم حسابداری منابع انسانی.
1-5- سوالات تحقیق:
آیا آگاهی و شناخت كافی از سیستم حسابداری منابع انسانی بر استقرار سیستم حسابداری در شرکتهای ایرانی تأثیر دارد ؟
آیا نیروی انسانی متخصص بر استقرار حسابداری منابع انسانی در شرکتهای ایرانی تأثیر دارد ؟
آیا حمایت دولت بر استقرار حسابداری منابع انسانی در شرکتهای ایرانی تأثیر دارد ؟
آیا وجود نرم افزارهای مناسب بر استقرار حسابداری منابع انسانی در شرکتهای ایرانی تأثیر دارد ؟
آیا توجه به ارزش اقتصادی دارایی انسانی، بر استقرار سیستم حسابداری منابع انسانی در شرکتهای ایرانی تأثیر دارد ؟
آیا حمایت مدیران ارشد بر استقرار سیستم حسابداری منابع انسانی در شرکتهای ایرانی تأثیر دارد ؟
1–5- قلمرو تحقیق
1-5-1-قلمرو موضوعی
موضوع تحقیق شناسایی موانع اجرای سیستم حسابداری منابع انسانی در شركتهای ایرانی(گروه صنعتی انرژی سبز) میباشد که موانع را با الگو گرفتن از پیشینه تحقیقات در این زمینه استخراج نموده ایم.
1-5-2-قلمرو مکانی :
قلمرو مکانی این تحقیق گروه صنعتی انرژی سبز و شرکتهای تابعه آن می باشد .
1-5-3-قلمرو زمانی :
انتخاب موضوع و مطالعات اولیه این تحقیق از مهر ماه 1390 شروع و در آبانماه 1392، به سرانجام رسیده است.
شکل 1-1 مدل مفهومی تحقیق
منبع: محقق ساخته اقتباس از تحقیق سحر ال بشیر(2012)
سحر بشیر ال برداویل(2012) در پایان نامه کارشناسی ارشد خود مدل مفهومی شامل متغیرهای مستقل پشتیبانی مدیریت،قابل اعتماد
بودن،دسترسی به منابع مالی،دسترسی به سیستمهای اطلاعاتی منابع انسانی و سیستم حسابداری طراحی نموده و برنامه HRA را به عنوان متغیر وابسته در نظر گرفته است. در این پایان نامه تلاش بر آن بوده تا با اقتباس از مدل مذکور مدلی ارائه شود که بتواند کلیه موانع مؤثر بر اجرای سیستم حسابداری منابع انسانی در گروه صنعتی انرژی سبز را مورد بررسی قرار دهد.
1-7- واژه‌ها و اصطلاحات تخصصی تحقیق:
حسابداری منابع انسانی:
فلام هولتز حسابداری سرمایه‌ای منابع انسانی را حسابداری افراد به عنوان یکی از منابع سازمان تعریف میکند. این شامل اندازه گیری هزینه‌های انتخاب، استخدام، حق‌الزحمه، آموزش و توسعه داراییهای انسانی است که به سازمان تحمیل میشود. همچنین شامل اندازه گیری ارزش اقتصادی افراد یک سازمان نیز میشود. (Okpala, Chidi, 2010, p66).
در این تحقیق منظور از حسابداری منابع انسانی بر اساس تعریف نظری بوده و با مولفه هایی مانند؛ به دست دادن اطلاعات مورد نیاز درباره بهای تمام شده و ارزش انسان ها را به عنوان دارایی سازمان، بازگشت هزینه هایی که سبب افزایش کارآیی پرسنل میشود و فوائدی بعدی برای سازمان، شفاف و منطقی شدن نحوه ارزیابی عملکرد کارکنان، سنجش تاثیر منابع انسانی در جهت پیشبرد اهداف سازمان و مقایسه هزینه یک کارمند ا با منافع حاصل از خدمات همان کارمندو … تعریف شده است.
مدیریت منابع انسانی: بخشی از قلمرو مدیریت است و شامل طرحریزی، سازماندهی، نظارت و کنترل و عملیات استخدامی، بهینه سازی و نگهداری و بکارگماری صحیح منابع انسانی، جهت دستیابی به اهداف کارکنان، سازمان و جامعه است.
آگاهی و شناخت از سیستم: آگاهی و شناخت از سیستم حسابداری منابع انسانی شامل مولفه های آگاهی از اهداف، آگاهی از مزایای سیستم و آگاهی از به کار گیری سیستم حسابداری منابع انسانی میباشد.
نیروی انسانی متخصص: در این تحقیق نیروی انسانی متخصص شامل کادر مالی آشنا به سیستم حسابداری منابع، افراد مجرب و متخصص در این زمینه میباشد.
حمایت دولت: با مواردی شامل تخصیص اعتبار کافی از جانب دولت برای اجرای سیستم، حمایت دولت از اجرای سیستم والزام دولت به اجرای سیستم میباشد.
نرم افزار های مناسب: این مولفه با گویه هایی شامل وجود، دسترسی و به روز شدن نرم افزار های مناسب برای اجرای سیستم حسابداری منابع انسانی میباشد.
ارزش اقتصادی دارایی انسان:
شامل گویه های به حساب آوردن افراد شاغل در سازمان، به عنوان دارایی سازمان، قلمداد کردن هزینه های صرف شده برای پرسنل سازمان به عنوان سرمایه، توجه به بهای تمام شده و ارزش انسان ها در سازمان، توجه به ایجاد ارزش مالی کارکنان در سازمان میباشد.
حمایت مدیران ارشد:
حمایت مدیران ارشد با گویه هایی شامل تمایل مدیران به ارزیابی عملکردشان توسط سیستم حسابداری منابع انسانی، تمایل مدیران به افشا اطلاعات سازمان خود ، اطمینان مدیران به سیستماتیک بودن روشها جهت اجرای سیستم میباشد.
تعاریف عملیاتی:
آگاهی و شناخت از سیستم:
به معنای مجموع نمره‌ای است که از پاسخ به سوالات پرسشنامه اول در زیر مقیاس آگاهی و شناخت از سیستم (سؤالات3-1) به دست می‌آید.
نیروی انسانی متخصص:
به معنای مجموع نمره‌ای است که از پاسخ به سوالات پرسشنامه اول در زیر مقیاس نیروی انسانی متخصص (سؤالات 7-4) به دست می‌آید.
حمایت دولت:
به معنای مجموع نمره‌ای است که از پاسخ به سوالات پرسشنامه اول در زیر مقیاس حمایت دولت(سؤالات 10-8) به دست می‌آید.
نرم افزار های مناسب:
به معنای مجموع نمره‌ای است که از پاسخ به سوالات پرسشنامه اول در زیر مقیاس نرم افزار های مناسب (سؤالات 13-11) به دست می‌آید.
ارزش اقتصادی دارایی انسان:
به معنای مجموع نمره‌ای است که از پاسخ به سوالات پرسشنامه اول در زیر مقیاس ارزش اقتصادی دارایی انسان (سؤالات 17-14) به دست می‌آید.
حمایت مدیران ارشد:
به معنای مجموع نمره‌ای است که از پاسخ به سوالات پرسشنامه اول در زیر مقیاس حمایت مدیران ارشد (سؤالات 20-18) به دست می‌آید.
حسابداری منابع انسانی، رویکرد جدیدی در حسابداری است که عمر نسبتا کوتاهی دارد. حسابداری منابع انسانی را میتوان تلفیقی از دو حوزه مدیریت منابع انسانی و حسابداری دانست. حسابداری منابع انسانی با کمی کردن ارزش منابع، موجبات ارتقاء کارایی مدیریت منابع انسانی و ایجاد امکانات برای ارزشیابی خط مشی پرسنلی را فراهم آورده است. دو بعد عمده ی حسابداری منابع انسانی را می توان هزینه یابی منابع انسانی و ارزش گذاری منابع انسانی دانست. حسابداری منابع انسانی در حقیقت یک سیستم اطلاعاتی است که می تواند به مدیران در تصمیم گیری های مربوط به منابع انسانی و تحقق اهداف سازمان کمک به سزایی کند، هم چنین می تواند برای سهامداران و سرمایه گذاران در یک بنگاه دست آوردهایی در برداشته باشد به گونه ای که بر اساس دارائی های منابع انسانی شرکت هایی برای سرمایه گذاری انتخاب شوند.
امروزه مدیران اطلاعات وسیعی در ارتباط با منابع مادی سازمانهای خود در اختیار دارند ولی در مورد منابع انسانی، ارزش اقتصادی، میزان آموزش، تخصص و کارایی آنها اطلاعات جامعی ندارند (بختیاری، 1376 : 44 ). پروفسور یوای جی ری[1] در کتاب (تئوری اندازه گیری حسابداری) به این موضوع که (استفاده کنندگان صورتهای مالی باید اطلاعات مربوط به دریافت یا تحویل منابع آتی را زودتر و در زمان ایجاد تعهد شناسایی کنند) اشاره کرده و سپس از منابع انسانی به عنوان چنین منابعی یاد میکند. (حسن قربان، 1378 ).
در حسابداری متداول، مخارج مربوط به منابع انسانی هزینه تلقی میشود و در صورتهای مالی سالانه به عنوان هزینه دوره محسوب میشود، بنابراین تنها بخشی از عوامل مؤثر سازمان را مورد توجه قرار می‌دهد و یکی از مهمترین موضوعاتی که همواره از قلم افتاده است اطلاعات مربوط به سرمایه انسانی است. (لطیفی، 1366)
در این فصل قصد داریم به ادبیات و پیشینه موضوع تحقیق بپردازیم که در سه بخش مدیریت منابع انسانی، حسابداری منابع انسانی و پیشینه تحقیق آورده شده است.
فرم در حال بارگذاری ...
