وبلاگ

‌ای برای کار درمان استفاده می شود، به این شکل که ابتدا الگوی امواج مغزی در اختلال مشخص می‌گردد، سپس میزان انحراف امواج از الگوی طبیعی تعیین می‌شود که این کار از طریق الکتروانسفالوگرافی کمی صورت می‌گیرد. الکترانسفالوگرافی کمی از 19 مکان جمجمه‌ای که براساس سیستم 10- 20 مشخص شده، به دست می‌آید و در واقع 19 الکترود بر جمجمه قرار می‌گیرد نوروفیدبک برای تغییر در طیف امواج مغزی طراحی شده است (کوبن[12] و پادالسکی[13]، 2002). نوروفیدبک نوعی رویکرد توانبخشی است و هدف آن بهنجارسازی پایدار رفتار بدون وابستگی مداوم به داروها یا رفتاردرمانی است. نوروفیدبک اساس اختلالات نورولوژیک را می‌پذیرد. نوروفیدبک به دنبال آن است تا به بیماران آموزش دهد که واکنش‌های امواج مغزی خود را نسبت به محرک‌ها بهنجار سازد (مرادی و همکاران، 2011). نوروفیدبک وسیله ای است که شرکت کنندگان می‌توانند بر امواج مغزی کنترل داشته باشند (کریمی، حق شناس، رستمی، 2011) از نوروفیدبک برای درمان مشکلات بالینی از جمله: صرع، اضطراب، افسردگی، بیش‌فعالی همراه با بی‌توجهی، اختلال یادگیری و اختلال سوء مصرف مواد استفاده می‌شود (بریکوا، تایموفرل و موسولو، 2003). نوروفیدبک به عنوان روش درمانی پیچیده درحالی که روشی ایمن و غیرتهاجمی است که باعث رشد و تغییر در سلول‌های مغزی می‌شود. در این روش برای داشتن پروتکل درمانی نوروفیدبک از هر فردی به طور جداگانه الکتروانسفالوگرافی گرفته می­شود (وثوقی و همکاران، 1392).

حضور ذهن به معنی توجه کردن به طریق خاص، معطوف به هدف، در زمان حال و بدون داوری است. در حضور ذهن فرد می‌آموزد که در هر لحظه از حالت ذهنی خود آگاهی داشته و توجه خود را به شیوه‌های مختلف ذهنی خود متمرکز نماید (امیدی و محمدخانی، 1387). حضور ذهن یعنی تجربه واقعیت محض بدون توضیح (آقاباقری، خانی، عمرانی، فرهمند، 1391). حضور ذهن ابتدا در دانشگاه ماساچوست توسط جان کبات زین به کار گرفته شد و درکلنیک کاهش استرس خود، به شرکت‌کنندگان تمرین آرامش ذهنی همراه با حضور ذهن آموزش می‌داد که به عنوان حضور ذهن مبتنی برکاهش استرس انجامید. در دهه های اخیر شیوه های حضور ذهن مانند حضور ذهن مبتنی بر کاهش استرس و حضور ذهن مبتنی بر شناختی- رفتاری و حضور ذهن مبتنی بر روش رفتاری دیالکتیکی، به عنوان روش‌های درمانی در پزشکی، سلامت روان و تنظیمات سلامت روان مورد استفاده بوده است. در حال حاضر، رایج‌ترین روش آموزش حضور ذهن مبتنی بر کاهش استرس (MBSR)[14] می‌باشد که سابق بر این تحت عنوان برنامه کاهش استرس وتن آرامی شناخته می‌شد. این روش در ساختار طب رفتاری و برای دامنه وسیعی از افراد مبتلا به اختلالات مرتبط با استرس و درد مزمن طراحی شد. روش مذکور به شکل یک برنامه 8 تا 10 هفته‌ای اجرا می‌شود. جلسات به صورت گروهی و هر جلسه به مدت 2 ساعت می‌باشد. شرکت‌کنندگان آموزش می‌بینند تا بر فعالیت‌های خود تمرکز کنند و در هر لحظه از خودآگاه شوند و هرگاه هیجانات، احساسات یا شناخت‌ها پردازش می‌شوند بدون قضاوت مشاهده کنند. زمانی که شرکت­کنندگان در می‌یابند که ذهن در درون افکار، خاطرات یا خیال‌پردازی‌ها سرگردان شده، در صورت امکان و بدون توجه به محتوا و ماهیت آنها، توجه خود را به زمان حال بر می‌گردانند. بنابراین شرکت کنندگان یاد می‌گیرند تا به افکار و احساسات خود توجه کنند، اما به محتوای آن نچسبند. یکی از پیامدهای تمرینات حاضر ذهن این است که افراد درمی یابند، اکثر حس‌ها، افکار و هیجانات دارای نوسان زود گذرند و مانند امواج دریا عبور می‌کنند. حضور ذهن، روشی برای هدایت توجه است که ریشه آن در سنت‌های مراقبه شرق بوده است و به طور فزاینده ای مورد بحث و استفاده بوده است. کبات زین (2003) اشاره می‌کند که حضور ذهن شامل موضع شفقت، علاقه، دوستی، مهربانی می‌باشد (امیدی و محمدخانی، 1387). از نظر تاریخی حضور ذهن تکنیک اصلی مورد استفاده در مراقبه بودایی است که ریشه در آیین مذکور دارد. حضور ذهن باعث تغییر در سیر کارکردی و بالینی ذهنی مراجع و بهبود عملکرد و رابطه می‌شود (یوسفی و سهرابی، 1390). برای قرن‌ها ثابت شده است که حضور ذهن می‌تواند به کاهش درد و رنج و افزایش رفاه منجر شود (چمرکوهی و محمد امینی، 1391).