وبلاگ

امروزه تردیدی وجود ندارد که یکی از ابزارها و عوامل لازم و مؤثر برای توسعه اقتصادی کشور، همانا وجود سیستم بانکی کارآمد است. هرگونه اقدامی در جهت بهبود و ارتقاء سیستم بانکداری موجب خواهد شد که جریان پس انداز، سرمایه گذاری و تخصیص منابع بهبود یابد و امکانات بالقوه، پراکنده و نهفته در کشور برای پیشرفت و رفاه عمومی به کار گرفته شود.
بانک‌ها نقش مهمی در اقتصاد کشور بر عهده دارند که شامل تجهیز منابع، واسطه گری و تسهیل جریان پرداخت و تخصیص اعتبار به دریافت کننده تسهیلات است. بانک در این زمینه نقش واسطه را داراست. به گونه ای که پول را از سپرده گذار که موقتاً کاربردی برای پول خود ندارد، اخذ کرده و در اختیار متقاضیان تسهیلات که قادرند استفاده کارآمدتری از آن بکنند قرار می‌دهد. در این مرحله سودی به سپرده گذار تعلق می‌گیرد و از وام گیرنده نیز سودی در قالب بهره دریافت می‌شود. مابه االتفاوت این دو نرخ، سهم بانک است که بایستی حداقل کفاف مخارج بانک را بدهد.
علیرغم رویکرد مشتری مداری توأم با رقابت دراکثر کشورها، پیشرفت علم الکترونیک و کامپیوتر، ارائه بسیاری از خدمات بانکی بدون حضور مشتریان در بانک‌ها در اسرع وقت با بهره‌گیری از شبکه جهانی اینترنت، هنوز اعطای تسهیلات اعتباری به مشتریان چیزی حدود 70 تا 80 درصد عملیات بانک‌ها را شامل می‌شود. همه موسسات اعتبار دهنده بدون توجه به هدفی که دنبال می‌کنند بی درنگ خود را در معرض ریسک سرباز زدن استفاده کنندگان از این تسهیلات در بازپرداخت دیون قرار می دهند. به عبارت دیگر ریسک جزء ذاتی بانکداری می‌باشد . پیامد های چنین ریسکی در مواردی ممکن است موجب بروز تنگناهای مالی شدید و یا حتی باعث ورشکستگی موسسه اعتبار دهنده شود . لذا موفقیت پیوسته و بلند مدت یک نهاد مالی، در گرو اعمال مدیریت ریسک بهینه در آن نهاد می‌باشد . فلسفه مدیریت ریسک‌های بانکی وابسته به هدفی است که بانک دنبال می‌کند و آن افزایش بازده سهامداران در چارچوب کلی احتمال وقوع ریسک می‌باشد. مدیریت ریسک بر شناسایی، سنجش و کنترل ریسک‌ها متمرکز است و بدین طریق می توان ریسک‌ها را رتبه‌بندی مناسب نموده و سرمایه را تخصیص داد.
بانک‌ها با انواع مختلفی از ریسک‌ها مواجه می شوند، که برخی از آنها عبارتند از ریسک اعتباری ، ریسک تجاری ، ریسک نقدینگی ، ریسک

 بازار ، ریسک نوسان نرخ بهره و غیره.

اما از جمله مهمترین ریسک‌هایی که غالباً بانک‌ها با آن روبرو هستند ریسک اعتباری است. مفهوم ریسک اعتباری به احتمال وقوع زیان در یک عملیات اعتباری نظیر وخامت وضعیت مالی دریافت کننده تسهیلات و یا ورشکستگی آن بر می‌گردد که منجر به از دست رفتن ارزش دارایی می‌شود . ریسک اعتباری در واقع نوعی عامل بالقوه است که بر اساس آن دریافت کننده تسهیلات قادر به انجام تعهدات خود طبق ضوابط مذکور در قرارداد نمی‌شود.
برای اکثر سرمایه‌گذاران و موسسات سرمایه‌گذاری، اوراق قرضه و سایر انواع ابزارهای بدهی به عنوان عامل اصلی در ایجاد ریسک اعتباری محسوب می‌شود، اما در بانک‌ها از تسهیلات می‌توان به عنوان عامل مهم در ایجاد ریسک اعتباری نام برد. همان گونه که بانک‌ها ریسک اعتباری تک تک معاملات را به تنهایی کنترل می‌کنند ، باید مجموعه پرتفوی خود را نیز کنترل کنند. براین‌اساس بانک‌ها و موسسات اعتباری در سراسر دنیا ، امروزه از ابزارهای گوناگونی برای مقابله با این ریسک‌ها بهره می برند. بکارگیری این ابزراها امکان کنترل ریسک را به طور مؤثرتری برای بانک‌ها فراهم می آورد . در سال های اخیر تعدادی از مؤسسات بزرگ مالی جهان با توسعه سیستم های پیشرفته سعی بر مدل سازی ریسک اعتباری کرده‌اند. وظیفه عمده این مدل ها شناسایی، ارزیابی و کنترل ریسک‌های موجود می‌باشد.